Hoşgörü Üstüne Mektup
John LockeHoşgörü Üstüne Mektup Gönderileri
Hoşgörü Üstüne Mektup kitaplarını, Hoşgörü Üstüne Mektup sözleri ve alıntılarını, Hoşgörü Üstüne Mektup yazarlarını, Hoşgörü Üstüne Mektup yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Devlet, dinin belli bir yorumunu empoze edemez.
Sayfa 16Kitabı okudu
Hiç kimse, ikna edilmediği sürece, bir başkasının nasihatlerine ve ihtarlarına boyun eğmek zorunda değildir. Her insanın, kendi kendisi hakkında bir yargıya varmak için yüksek ve mutlak bir yetkisi vardır.
Hakikat, yasalarla öğretilemez ve onun insanların zihinlerine girmesini sağlamak için herhangi bir güce de ihtiyacı yoktur. Hatalar, aslında, yabancı ve ödünç alınmış yöntemler nedeniyle hüküm sürerler.
Siyasî yönetimin gücü ve insanların mal varlıkları, insanlar bu konulara ister inansınlar ister inanmasınlar, eşit miktarda emniyettedir.
Bu inanışların yanlış ve tuhaf olduklarını söyleyebilirim. Ama kanunların işi, kanaatlerin doğruluğunu temin etmek değil; toplumun ve her bireyin can ve mal güvenliğini sağlamaktır.
Garip bir şekilde, sadece Yahudilerin kralı olan Tanrı, kendi krallığı olan Kenan topraklarında başka bir Tanrı’ya tapılmasına tahammül edemiyordu (bu, kendisine yönelik ihanet anlamına geliyordu). Böylesine açıkça bir isyan kendi egemenliğiyle hiçbir şekilde bağdaşamazdı.
Başka bir Tanrı’nın, yani başka bir kralın kabul edilmesi İmparatorluğun kanunlarına karşı olduğu için, putperestliğin tümünün krallığın sınırları içinde kökünün kazınması gerekiyordu. Ayrıca, bu topraklarda oturanların da sürülmesi ve toprakların bütün mülkiyetinin İsraillilere verilmesi icap ediyordu.
İsraillilere vaat edilen topraklardaki yedi ulusun tamamen ortadan kaldırılmaları gerektiğini kabul ediyorum; fakat bunun sebebi, sadece onların putperest olmaları değildir. Eğer sebep yalnızca bu olsaydı, neden Maobitler veya diğer halklar bağışlanmışlardı?
...kilisenin bağnazlığının sömürgenin arzusuyla birleştiği zaman neyi üretmeye muktedir olduğu ve dinin ruhların kurtuluşu bahanesinin nasıl kolayca bir cübbe için açgözlülüğe, yağmaya ve ihtirasa hizmet ettiği ortaya çıkmaktadır.
Birçok Yahudi kralı içinde, kim bilir kaç tanesi kendilerine tâbi olan, bu yüzden de kendilerini körü körüne izleyen İsraillileri putperestliğe sevkedip onların helâk edilmelerine sebep olmuştur?
..ne kiliselerin dünyevî konularda herhangi bir yargılama yetkisi vardır ne de ateş ve kılıç, insan aklını “yanlış” konusunda ikna etmek ve hakikatin bilgisini vermek için uygun araçlardır.
Hâlbuki cezalar, böyle bir inancı yaratmaya hiçbir şekilde muktedir değildir. İnsanların düşüncelerinde bir değişiklik meydana getirebilen sadece ışık ve kanıttır; bu ışık, hiçbir şekilde bedensel eziyetlerden ve diğer dışsal cezalardan hasıl olmaz.
Ve idrakin doğası öyledir ki, dış baskıyla hiçbir inanışa mecbur edilemez.
Mülk müsadereleri, hapsolunmalar, işkenceler, bu yapıdaki hiçbir şey, insanların olaylara bakışını şekillendiren iç yargılarını değiştirecek türden bir etkiye sahip olamaz.
İkinci olarak, ruhların iyiliği, yetkisi sadece dış kuvvete bağlı olduğu için siyasî yönetime ait olamaz;
hâlbuki hakikî ve kurtarıcı din, onsuz Tanrı için hiçbir şeyin makbul olmadığı aklın içsel olarak ikna edilmesine bağlıdır.
Tanrı, hiç kimseye bir başkasını kendi dinine zorlamaya yönelik açık bir otorite vermemiştir.
Ve böyle bir güç, insanların rızasıyla yönetime de verilemez, çünkü hiç kimse, iradesini, hangi inancı veya ibadeti benimseyeceğini ona emredecek başka herhangi birinin (ister hükümdar olsun, ister vatandaş) seçimine öyle körü körüne terk edecek kadar kendi selâmetiyle ilgisini kesemez.
Siyasî yönetimin işlerini, din işlerinden kesinlikle ayırt etmeyi ve ikisi arasına âdil sınırlar koymayı bütün her şeyin üzerinde zorunlu buluyorum.
Eğer bu yapılmazsa, bir tarafta insan ruhunun çıkarlarıyla ilgilenenler, yahut en azından ilgilendiklerini iddia edenler ile, öte tarafta devleti koruyan, yahut en azından koruduklarını ileri sürenler arasında sürekli ortaya çıkacak olan ihtilâflara son verilemez.
..dini bahane ederek diğer insanlara zulmedenlerin, işkence edenlerin, onları mahvedip öldürenlerin vicdanlarına sesleniyorum, bunu dostluktan ve onlara duydukları merhametten dolayı mı yapıyorlar acaba?