Janya

Modern Kürt Edebiyatı'nın en önemli şahsiyetlerinden biri olan Rênas Jiyan'ı okumak insanı ayrı bir cezbeder. Şiirlerindeki benzetmelerinin, kurgularının ayrı bir özgünlüğü olan Jiyan, Kürt edebiyatında şimdiden tarihe yazdırmıştır kendini...

Adını içindeki Janya şiirinden alan ve kardeşimin ismini Janya yapmamda etkili olan bu kitabın bir çok yerinde etkilenecek, aynı şiiri tekrar tekrar okuduğunuz olacaktır, bundan eminim.

Jan Axîn (Kul û Kulîk) , Hîvron (Hebhinarkê) gibi tanınmış Kürt müziğinin önemli isimlerinin yorumladığı şiirlerin sahibidir Jiyan...

Kürtçe'ye yeteri kadar hakim olmayan arkadaşlara kitabın dili ağır gelebilir. Ama buna rağmen yine okuyun! Bir çok farklı ve özel sözcük seçimleri ile Kürtçe kelime haznenizi dolduracaktır en azından.  Bu kitaptan sonra "Dîn û Şîn" kitabını tavsiye ederim.

Rênas'ı siz de seveceksiniz. Janya'sını unutmayacaksınız...

Janya
xwedê û wext xelet hatiye xetimkirin
naqosên dêran kerr…
minare kin…
doktrînên dekolte lixwekirî evdal…
sarincên ji baranên derengmayî, derengbarî hatibû
damezrandin, bi derbeke neşterê ya dirinde, şolî bûne
barûyên ji evînên nukleerî, di serdabên ji krîstalên rokoko
hatibûn kemilandin qîtik qîtikî bûne, ji xewnên bêxwedî
xeyîdîme, pekiyame û hatime janya, ji nalînên min re
vokalîstiyê bike
###################################
tanrı ve zaman yanlış hatmedilmiş
kiliselerin çanları sağır…
minareler kısa…
dekolte doktrinler giyinmiş abdal…
geç kalmış, geç yağmış yağmurlarla dolmuş
sarnıçlar, yırtıcı bir neşter darbesiyle, bulanmışlar
nükleer sevdalardan olan kuleler, rokoko kristallerle
süslenmiş tünellerde lime lime olmuşlar, bikes düşlere
darılmışım, sıçramışım ve gelmişim Janya, sızlayışlarıma
vokalistlik yapsana

Kürt edebiyat tarihine ismini kazan.! Renas Jiyan'ın bu eserini herkese tavsiye ederim. Aşk renklerine yoğunluk göstermeden tamamen Janyayı şiirlerine kazan ve tekrar okuyacağınız dopdolu anlam yüklü bir eser. Her cümlesini çizecek ve aklınıza kazacaksınız.
Janya şiirini Türkçeye çevrilmiş halini yinede paylaşmak isterim sizlerle..
tanrı ve zaman yanlış hatmedilegelmiş
kilise çanları sağır...
minareler kısa
dekolte doktrinler giyinmiş evdal... 
geç kalmış, geç yağmış yağmur sularıyla dolmuş sarnıçlar, yırtıcı bir neşter darbesiyle bulanmış... nükleer aşklardan örülü kuleler, rokoko kristallerle donatılmış doruklarda parça parça olmuş... kimsesiz düşlere darılmış, sıçrayıp gelmişim janya, acılarıma vokalistlik yap hadi...

(dağ keçisi kavmine uyku haramdır)

antik, mitolojik ve çatlamış bir heykel gibiyim, rutubet sızıyor bedenimden... kamikaze uçuşlar düzenliyor martılar kalbimin semasında... bir kez olsun dinmiyor, filizlenmiyor, ufaldıkça ufalıyorlar buğdaysı hasretler acılar değirmeninde... öldüğümde bir harf eksiliyor alfabelerden... weeeey waweylê janya yüreğim ağzımdan fırlayacakmış gibi kahırdan!...

ne çok kula renkli akşamüstü gelip geçti, sarı saçlı bir kıvılcım bile tenezzül edip inmedi hayaller gemisinden bir deri bir kemik kalmış duygularımın kıyısına... kül rengi elbisesinin içinden sahte bir peygamber yalandan da olsa elini uzatmadı bana, davet etmedi beni cemaatine... yoldan çıkmış melekler bile kucak açmadı... yılanlar dâhi aforoz ederdi sürülerinden... kulsuz bir tanrı kadar yalnız ve bir başıma kalırdım... şeyhi ve müridi olduğum tarikatlar çarmıhlarda beni var ederlerdi tekrar tekrar, veronikanın kanlı mendiline sürerdim gözlerimi hep... paslı bir hıçkırıkla kurtlar gibi uluyup durdum epey zaman, deliliğin ustası kaldım...

bu vahşi et parçası bir sarsımlık ruh istiyor şimdi senden, hançer çılgınlığında bir bakış, ağzına kadar mezarın yerlisi ben...
sığamıyorun janya
sığamıyorum evi yıkılasıca 
mezarlara sığamıyorum artık anla! ! ! 

alnına yazılan kader değil, ömrümün serencamının sonatıdır... sesim acıyor, şöyle içli ve yanık bir ses tonuyla adını ağzıma alıp ferahlatamadım yüreğimi... bembeyaz bulutlardan oluk oluk şiirler sağıyorum uçuşan kuşları için gözlerinin... keşke janya o ihtişamlı inancını taşıyabilseydim ben de... keşke kuzum senin dışında başka hiç bir şeyle bozmasaydım aklımın tadını... gamsız kedersiz seni omuzuma alıp çarşı pazar dolaştırsaydım... nergiz ve nesrinlerle dolu cumbalarda dilimi ağzını hapsetseydim...

ama tanrı ve vakit yanlış hatmedilegelmiş
ben imdat çığlığı çağının bir unsuru,
savaşlarda mızrakların hedefi
başı gülle, gözü misket bombası, karnı delik deşik

buyur janya öldürebilirsin artık kendini! ....