Kazan Hanlığı Tarihi
Mihail HudyakovKazan Hanlığı Tarihi Sözleri ve Alıntıları
Kazan Hanlığı Tarihi sözleri ve alıntılarını, Kazan Hanlığı Tarihi kitap alıntılarını, Kazan Hanlığı Tarihi en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
23 Ağustos'da Rus askeri, Kazan şehrini her taraftan sararak muhasara altına aldı. Kazanlıların bu muhasarayı kırma hareketleri muvaffakiyetsiz kaldı. Bir hafta içinde Ruslar kale etrafinda siperler kazıdı ve ağaçtan kuleler inşa ettiler. Kulelerin yapılamayacağı yerlere topraktan tepecikler yaptılar. Kazan her taraftan kule ve siperlerle
Sayfa 136 - Tsarstvennaya Kniga///Kurbskiy, İstoriya Knyazya Velikogo MoskovskogoKitabı okudu
Tatar kadınları
Tatar kadınları kendi isimlerini Kazan Hanlığı tarihine yazdırabilmişlerdir. Rus vakanüvisileri Nur Sultan, Fatma, Gevherşad ve Süyümbike hakkında uzun uzun hatıralar yazmışlardır. Tarihî vesikalar Nursultan hanbikenin şahsiyetini daha mufassal, daha sarih tiplendiriyorlarsa da, Kazan Hanlığı ahalisi ve Kazan müverrihleri Süyümbike'ye daha fazla ehemmiyet vermiş ve onu daha canlı olarak yaşatmışlardır. Tatar müverrihlerine göre, Süyümbike hanlığın son muktedir ve müstakil padişahıdır. Onun tahttan indirilmesi, hanlığın sukutunun en bariz bir manzarasını teşkil etmiş ve bu vaka millî facia tarzında her milliyetçi bir Tatarın kalbinde yazılı kalmıştır. N. M. Berejkov Kırım Hanbikesi Nur Sultan adlı çalışması, Nur Sultan'ı konu etmektedir. Süyümbike hakkında pek çok efsane gerek Tatarlar, gerekse de Ruslar arasında bugüne kadar gelmiştir. Kazanlı müverrih Hadi Atlasî Süyümbike isminde tarihî bir eserini bu hanbikeye tahsis etmiştir.
Sayfa 163Kitabı okudu
1469 senesinde Rus hükümeti Kazan şehrine karşı ilk kez büyük bir sefer açtı. Harp planı, Kazan kalesini hem yukarı hem de aşağı İdil'den sıkıştırmak usulü ile yapılmıştı. Bunun için Rus askeri, Ustüg ve Nijniy Novgorod şehirlerinde iki mintıkaya toplanmıştı. Ustüg kolu, Moloma, Vyatka ve Kama nehirleri yolu ile Kazan'ı aşağıdan
Sayfa 25Kitabı okudu
1478 senesinin ilkbaharında Rus kuvvetleri İdil Nehri ile Kazan'a doğru yürüdü. Fakat hiçbir netice elde edemeden pek çabuk geri dönme mecburiyetinde kaldı. Zira, şiddetli fırtına ve yağmur, Kazan'ın muhasarısına mâni oldu.
Sayfa 27Kitabı okudu
Rus askeri, tamamıyla Tatar askerinin örneğinde düzenlenmiş ve en ufak tafsilatına varıncaya kadar taklit edilmişti. Rus birliklerindeki istihkam usulü, Tatarlardan benimsenmiştir. Ertoul adı verilen bu birlikler, harp seferleri öncesinde nehir geçitlerini belirliyor, köprüler kuruyorlardı. Kazan Hanlığı'nın istilasına hazırlık için Rus hükümeti 1550 senesinde hususi ateşli silahlarla mücehhez olan tüfekçi birlikler vücuda getirmiştir. Bu yeni askerî birlikler, her zaman Türk askerini örnek alınmasını tavsiye eden I. S. Peresvetov'un layihası üzerine kurulmuştu. Bu daimi Rus askerinin piyade tüfekçileri şüphesiz dönemin Kırım ve Türk ordusundaki tüfekçilerine ve yeniçerilere takliden vücuda getirilmiştir. Harpte barutlu silahların kullanılmasını da Rus askeri, Tatar ve Kırım Türklerinden öğrenmiştir.
Sayfa 224Kitabı okudu
Yadigar Han
Yadigar Han, Rusçulukla milliyetçilik arasında uzun vakitler tereddüdde kaldı. Evvela o Astrahan'dan Rusya'ya hizmet için gitti. Sonradan Ruslarla münasebetini kesti ve halkının yanına döndü. Kazan halkı istiklal mücadeleleri devrinde onu kendisinin bayraktarı olarak han yaptı. Harbin başlarında çok cesurane harp ettiyse de, harbin mağlubiyet saati çaldığı vakit, o canlarını vatanları için fedaya hazır askerleri gibi kahramanlık gösteremedi. O, ölünceye kadar harp etmediği gibi kaçmaya da çalışmadı ve tereddüt ile korku içinde kendi düşmanlarına esir düşmeyi uygun gördü. Son Kazan hanı Ali Ekrem ise tam tersine, son damlasına kadar vatanının istiklali için mücadeleden vazgeçmeden - ancak fırsat artık kaçırılmış idi- kendisinden daha kuvvetli düşmanının iradesini kıramadı ve tarihin akıntısının kurbanı olarak şehit düştü.
Sayfa 162Kitabı okudu
Uluğ Muhammed Han'ın tantanavi zaferleri ile başlayan [ve elli sene devam eden] Kazan Hanlığı'nın satvetli devri, Rus askerî kuvveti ile Muhammed Emin Han'ın Kazan tahtına getirilmesi ile sona erdi. Bundan sonra Rusçu partinin tegallübü ile hanlığın ecnebi himayesi altında yaşama devri başladı. Rus hükümeti kendi arzusuna nail oldu: Kazan, Rus askeri tarafından istila edildi ve Rusya, Kazan Hanlığı'nda kendisine münasip rejimi kurdu. Karamzin'e göre İvan, Moskova'da kiliselere ayinler yapmayı ve bayram çanlarını çalmayı emretti ve huzur içinde Tanrı'ya şükretti ki Tanrı, babası Vasiliy'in esarette göz yaşı döktüğü Mahmud'un Devleti'ni ona verdi. Bu zaferin hatırası olarak İvan, kendisinin eski unvanına Bulgar Knezi sıfatını da ilave etti. Moskova Knezliği'nin Kazan Hanlığı'na verdiği haraç ilga edildi. III. İvan memleketini Tatar tahakkümünden kurtarmayı gaye edinmişti. Bunun birinci basamağı, Saray hanlarının himayesinden (1480) memleketini kurtarmaktı. 1487 yılında ise Kazan Hanlığı'na ödediği haraca da son vererek bu gayesini tamamladı.
Sayfa 34Kitabı okudu
Rus Hükümetinin İstila Siyaseti
1540 senesine kadar Kazan Hanlığı'na karşı Rusya'nın toprak koparma tarzında siyaset takip etmediğini görmüştük. 1540 senesinin sonlarında Rusya'nın bu siyaseti değişiyor. Rusya, Kazan Hanlığı'nı istila ve bu hanlığın Rusya'ya ilhakı fikrine kapılıyor. Bu siyasi gayenin değişimine paralel olarak Kazan Hanlığıyla Rusya arasındaki münasebet tarzları da tebeddüllere uğruyor. Ruslar istila maksadıyla emperyalist harplere başlıyorlar. 1549- 1550 senelerinde Rusların başlattıkları ve muvaffakiyetsizlikle sona eren harpleri, Rusya'nın yeni siyasetinin ilk becereksiz adımları idi. Bunlar Kazan tarihinin tabii cereyanını değiştiremedi ve bu cereyana yeni istikamet de veremedi. Ancak bu muvaffakiyetsizlikler istilacıların ümitlerini kırmadı. Rus mütehhassileri pratik yeni harp planları hazırlıyor, devlet adamları hanlığın Rusya'ya iltihak tedbirlerini düşünüyor ve memleketin bir ülkesi olacak hanlığın idare usullerini gözden geçiriyorlardı. Kazan halkı için istiklal mücadelesi günleri, Kazan Devleti için de varolma muharebeleri başlıyor. Rusya hükümeti bu istila muharebelerine hazırlığını tamamladıktan ve hanlığın istiklaline karşı korkulacak bir askerî kuvvet olarak önüne çıktıktan sonra hakikaten Kazan Hanlığı tarihinin sonuncu devri başlıyor.
Sayfa 108Kitabı okudu
Sahib Giray Han'ın mühründe Giray sülalesinin tarak şeklindeki damgası yoktur, halbuki Kırım hanlarının bütün mühürlerinde bu damga mevcuttur. Kazan hanlarına mahsus bir damganın olması şüphelidir. Ayrı hanların mühürlerine ayrı ayrı sülalelerin damgaları yerleştirilmiştir. Kazan Hanlığı'nın son dönemdeki arması olan başına taç giydirilmiş ejderha, hanlıkla hiç münasebeti olmayan ve Ruslar tarafından uydurulan bir suni armadır. Bu arma, Moskova saraylarının ressamları tarafından Piskopos Makariy'den alınan ilhamla yapılmıştır. Moskova saraylarının bu arma ressamları Kazan armasını yapmak için Moskova şehrinin armasındaki ejderi kopyalamışlardır. Moskova'nın düşüncesine göre, Kazan Hanlığı'nın armasındaki bu ejder, düşman devleti ifade etmektedir. Günümüzde Kazan Tatarlarının millî arması, atılmak üzere olan oklu yaydır.
Sayfa 171Kitabı okudu
Kukla hükümdar istemenin en kibar yolu
1530 senesinde Rus diplomatları Kazanlılara aşağıdaki konuşmayı yapmışlardı:
"Bizim padişahımız size şu sözleri söylemeye bizi vekil etti: "Hukuk yolu ile yürüyen ve bizim sözümüzü dinleyen han bizim için makbuldur. Kazan'da böyle bir han olursa ne diye ben onu istemiyeyim?"
Sayfa 104Kitabı okudu