Keçecizade Dr. Büyük Mehmed FUAD PAŞA (l815-1869). Osmanlı Türk İmparatorluğu'nun 1839'da başlayan Tanzimat döneminin Üç Büyükler'inden biridir. Sıra bakımından üçüncüsü... Tanzimat'ın kurucusu Mustafa Reşid Paşa ve arkadaşı Ali Paşa'dan sonra... Tıp fakültesi mezunu yani hekim olmakla beraber bu meslekte kalmadı. Asıl mesleği diplomasidir. Diplomatik dehası ile Türk tarihinin müstesna şahsiyetlerinden biri oldu. Avrupa'da da geçen asrın en büyük diplomatlarından biri şöhretini yaptı. Fevkalade zekâsı, nükteleri, popüler bir kişi olarak günümüzde de tanınmasını sağladı. Her bakımdan, XIX. asırda imparatorluk Türkiye'sinin geleceğine hâkim olan devlet adamlarından biri şeklinde tarihe geçti. Tanzimat, İkinci Sultan Mahmut'un 1826'da başlayan ve 1839'da biten radikal reformlarının, demokratik bir gelişmeyle devamını ifade eder. Bu radikal reformlar, Üçüncü Selim'in 1793'te başlayan 1807'de kesin şekilde 1808'de kesintiye uğrayan reformlarını takip etmekle beraber, tavizsiz yürütülmesiyle ilkinden ayrılır ve kesin şekilde Türkiye'nin, Türklüğün yüzünü batıya çevirmesidir. Eski asırların devleti içinden onarma hareketi değildir. "Avrupa'ya benzemezsek bizi Avrupa'da yaşatmazlar" korkusunun mecbur kıldığı reformlardır. Taht şehri Avrupa kıtasında bulunan bir imparatorluk için, gerçekçi bir korkudur bu... Tanzimat. İkinci Mahmud'un son 13 yıllık saltanatında gösterdiği yolun devamı olmakla beraber, müesseseleri demokratlaştırmak bakımından Reşid Paşa ve 2 arkadaşı (veya talebesi ki ikincisi Fuad Paşa'dır), efendileri Sultan Mahmud'dan ayrılırlar. Sultan Mahmud. reformlarını, şahsi iktidarını kullanarak yapmış ve bu iktidarı Cenab-ı Hak'tan aldığını ve Allah'tan başka kimseye karşı sorumlu olmadığını vurgulamıştır. Reşid Paşa tanzimatı ise, halkın "padişah" dediği devlet başkanını, hakan-halife'yi, hükümetten çekmiş, devlet başkanlığını imparatorluğun birliği için bayrak gibi sembol haline getirmeye çalışmış, bütün yürütmeyi Bab-ı Ali denen hükümete almıştır. Bu durum biraz da Sultan Mahmud'un ölümü üzerine yerine geçen oğlu Sultan Abdülmecid'in 16 yaşında olması ile ilgilidir...
