Ahlak, tek bir cinsiyete ya da çeşitli farklılıklara ait bir şey değildir. Ahlak, içinde bulunduğumuz hayatı yaşanılır kılma çabasından da öte insanı insan kılan bir erdemdir. Düşünce ahlaksızlığı, eylemlerden bile yıkıcı olabilir, kişi içindeki ruh yolsuzluğunu belki de çoğu kez dindiremeden kendisine en büyük cezayı verecektir.
Tolstoy'u dünya çapında usta kılan en önemli yönü belki de evrenselliğidir. Kreutzer Sonat'ta yalnızca kendi ülkesini değil adeta dünyadaki her yere ulaşan meselelere değinmektedir. Kadın erkek ilişkilerinin de ötesinde, vicdanın, ahlakın, insanîyetin ve tüm bunların insanı insan kılan yegâne şey olduğunun altını çizen Tolstoy, bunların eksikliğinden kaynaklanan durumların da nasıl bir felaketle sonuçlanacağını gözler önüne sermektedir.
Pozdnişev'in evliliğinden önceki her türlü bayağılığı ve evlendikten sonra aslında kendi içinden bir türlü çıkamadığı bu iğreti düşünceleri bir kadının felaketine ve çocuklarının da sefaletine sebebiyet verecektir. Olayların gelişimi, ahlak dersinin neticesine varmak istercesine ilerlediğinden bende biraz da haberleri okuyormuşum izlenimini uyandırdı. Kaldı ki günümüz haberlerinin bundan çok da farklı olduğu söylenebilir mi ?
Tolstoy'u okumak, hayatı dışardan seyretme imkanı bulmak gibidir. İyi okumalar.
