Son Osmanlı paşalarının siyasi terbiyesi Harbiye Mektebi yaşlarında başlar. Bu terbiye, Abdülhamit'in bütün siyasi yasaklarına rağmen, kendi kendini, gizlice ve bir " Hürriyet Mücahidi" olarak hazırlamaktır. Bu hazırlığın en büyük stajı ve imtihanı Abdülhamit Divan-ı Harpleri'nden geçmektir.