BİRİNCİ BÖLÜM SULTAN ABDÜLAZÎZ DEVRİNE KISA BİR BAKIŞ —1. Padişahın şahsiyeti 1. — Abdülaziz zamanındaki bazı mühim icraat 2. — îç durum 5. — Âli Paşa'dan sonra Mahmud Nedim Paşa 6. — Malî durum 8. — Ali Paşa'dan sonraki vükelâ vaziyeti 8. — Dış vaziyet 11. — Berlin Memorandumu 12. İKİNCİ BÖLÜM ABDÜLAZİZ'İN SON GÜNLERİNDE İSTANBUL'UN DURUMU — 13. Softalar kıyamı ve Mahmud Nedim Paşa'nm azli 13. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SULTAN ABDÜLAZİZ'İN HAL'İNİN HAZIRLANMASI — 19. Kuvvede kalan ilk hal' teşebbüsü 19. — Abdülaziz'in hal'ine tekaddüm eden olaylar 23. — Hal' erkânı hakkında 24. — Hal' için görüşmeler 27. — Hüse¬yin Avni Paşa'nm hazırlanması 28. — Veliahtm saraydan alınması meselesi 31. — Hüseyin Avni Paşa'nın saraya istenmesi 32. — Yalıdaki heyecanlı görüşme 32. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ABDÜLAZİZ'İN HAL'İ İÇİN FAALİYETE GEÇİLMESİ — 37. Süleyman Paşa'nm harekete geçmesi 37. — Sarayı kuşatacak taburların taksimi 38. — Hal' erkânının tertibatı 39. — Katı olarak vaziyetin tesbiti 39. — Sadrazamın tedbiri 39. — Hüseyin Avni Paşa'nm son durumdan hal' erkânını haberdar etmesi 40. — Hüseyin Avni Paşa'nm bir endişesi 41. — Seraskerin pek heyecanlı anları 41. — Murad Efendi'nin veliahthk zamanı 42. — Murad Efendi ile muhabere 44. — Veliahtm dairesinden alınması 46. — Ser¬asker kapısındaki biat 49. — Yeni padişahın Dolmabahçe sarayına gitmesi 51.— Saray erkâm arasındaki değişiklikler 51. — Dolmabahçe sarayındaki vükelâ ko¬misyonu. 52. BEŞİNCİ BÖLÜM HAL'İNDEN İNTİHARINA KADAR SULTAN ABDÜLAZİZ'E AİT VEKAYİ — 53. Abdülaziz'in hal'inden haberdar olması 53. — Abdülaziz'in Topkapı sarayına nakli 57. — Topkapı sarayında üç gün 59. — Fer'iyenin muhafazasına memur olanlar 66. — Fer'iye sarayındaki tadilât 67. — Abdülaziz'in nakit ve eshamiyle ailesinin mücevherleri 68. — Fer'iye sarayında üç gün 70. — Saray rıhtı¬mına çıkış 70. — Yapılan çirkin bir hareket 71. — Fer'iye sarayı 72. — Abdülaziz'in bu esnadaki vaziyeti 73. — Abdülaziz'in palasının alınması 73. — 5 Haziran 1876 (12 Cemaziyelevvel 1293) pazar 75. — Abdülaziz'in son durumu 75. — Abdülaziz'in hizmetine tâyin edilen haremağaları 76. — Abdülaziz'in hizmetine tâyin edilen üç şahıs 77. ALTINCI BÖLÜM SULTAN ABDÜLAZİZ'İN VEFATI — 81. Sabık hükümdarın aklî muvazenesinin bozulmaya başlaması 81. — 5 Haziran 1876 pazar günü 83. — Sultan Murad'm keyfiyetten haberdar olması 88. — Abdülaziz'in cesedinin muayenesi 90. — Gayrı resmî denilen ilk rapor 91. — Cesedin Topkapı sarayına nakli 95. — Abdülaziz'in gasli 96. — Vefatı esnasmda Abdülaziz'in üzerindeki eşya 97. — Cenazenin defni 98. — Muayene raporunun Sadrazama teslimi 98. — Abdülaziz'in vefatı dolayısiyle kaleme alman ilâm-ı şer'î 98. — Sultan Abdülaziz'in validesi 103. YEDİNCİ BÖLÜM SULTAN ABDÜLAZİZ İNTİHAR ETMEMİŞ OLSA SAĞ BIRAKILIR MIYDI — 109. Hüseyin Avni Paşa'mn katli 112. SEKİZİNCİ BÖLÜM V. MURADTN CİNNET VE HAL'İ Saraydaki bazı tâyinlere karşı yapılan müdahaleler 115. — V. Murad'm akıl hastalığı 118. — Murad'm hal'ine karar verilmesi 120. DOKUZUNCU BÖLÜM II. ABDÜLHAMİD'İN SALTANATININ İLK BEŞ SENESİ — 123. Birinci Meşrutiyetin ilâm 123. — Siyasî durum 123. — Hal' erkânından sağ olanlar 125. — Midhat Paşa'ya gelince 128. — Esbak Şeyhülislâm Hasan Hay rullah Efendi 134. ONUNCU BÖLÜM İNTİHARIN ŞÜPHELİ SAFHAYA SOKULMASI — 137. ON BİRİNCİ BÖLÜM ABDÜLHAMİD'İN MİDHAT PAŞA ALEYHTARLARINI BULUP KULLANMASI — 139. ON İKİNCİ BÖLÜM ABDÜLHAMİD İN HAKAN-I SABIK SULTAN MURAD İLE VALİDESİ ALEYHLERİNDEKÎ FAALİYETİ — 149. ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ABDÜLHAMİD'İN ABDÜLAZİZ'ÎN HAL'İNE İŞTİRAK EDENLERİN ARAŞTIRMASI — 157. Dolmabahçe sabilsarây-ı hümayununu muhasara eden asker ve ümera 158. — Bunların maiyetlerinde bulunan taburlarla kumandan ve zabitleri 159. ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ABDÜLAZİZ'ÎN KATLEDİLDİĞİ HAKKINDA TAHKİKAT AÇILMASI — 161. Osmanlı-Rus harbi bittikten sonra 161. — Uzaktan ve yakından maznun olanların takipleri 163. — Tasni edilen tertibata göre Abdülaziz nasıl öldürülmüş 167. — Maznunları söyletme için işkence yapılması 169. ON BEŞİNCİ BÖLÜM SANIKLARIN İSTİNTAKINDAN BAZI NOTLAR — 175. Pehlivan Mustafa Çavuş'un istintakından 175. —Boyabath Hacı Mehmed'in istintakından 180. — Cezayirli Mustafa'nın istintakından 181. — Mabeynci Fahri Bey'in istintakından 185. — Hadım Reyhan ve Nesip Ağaların istintak¬larından 187. — Damad Nuri Paşa'mn istintakından 190. — Damad Mahmud Paşa'nm istintakından 192. — Seyyid Bey'in istintakından 197. ON ALTINCI BÖLÜM ABDÜLAZİZ'ÎN VEFATI DOLAYISİYLE MALÛMATLARINA MÜRACAAT EDİLMİŞ OLANLAR — 201. Pertevniyal Sultan'm ifadesi 201.—Yusuf İzzettin Efendi'nin ifadesi 204.— Doktor Marko Paşa'nm ifadesi 205, ON YEDİNCİ BÖLÜM VELİ-Î MAKTUL SIFATÎYLE ABDÜLHAMİD'İN DAVA AÇMASI ÜZERÎNE YAPILAN TEVKİFLER — 209. Padişahın meseleyi bir heyete havale etmesi 209. — İkinci heyetin mütalâası 210. — Muhakeme hususunda Abdülhamid'in vükelâya gönderdiği muhtıra 212. Heyet-i vükelâ mazbatası 215. — Midhat Paşa'nm tevkifi 217. — Mütercim Rüştü Paşa'nm istintakı 221. — Hasan Hayrüllah Efendi hakkında 222. ON SEKİZİNCİ BÖLÜM SULTAN ABDÜLAZİZ'İN ÖLÜMÜNDE MEDHALLERÎ OLMAKLA MAZNUN BULUNANLAR — 223. ON DOKUZUNCU BÖLÜM YILDIZ MAHKEMESİ MUHAKEME MAHALLİ VE HEYET-İ HÂKİME — 227. Muhakeme mahalli ve giriş tarzı 227. — Heyet-i hâkime 229. — Şahitler 230. — Mahkemeye teslim edilen rapor ile bazı eşya 230. — Maznunlann avukat tutmaları 231. — Muhakemeye başlanması 233. — Muhakemenin başlaması 235. Birinci celse 235. — Pehlivan Mustafa Çavuş'un muhakemesi 238. — Hacı Mehmed'in muhakemesi 240. — Cezayirli Mustafa'mn muhakemesi 240. — Mabeynci Fahri Bey'in muhakemesi 241. — Necip Bey'in muhakemesi 243. — Namık Paşazade Ali Bey'in isticvabı 244. — Damad Mahmud Paşa'nm isticvabı 244. — Damad Nuri Paşa'nın isticvabı 248. — Seyyid Bey'in isticvabı 251. — îzzet Bey'in isticvabı 252 — Midhat Paşa'nın isticvabı 253. — Muhakemenin Süruri Efendi'nin riyasetindeki ikinci celsesi 261. — Şahitlerin ifadeleri 261. — Haremağalarmın dinlenmeleri 261. — Şahit Mahmud Celâleddin Bey 263. — Şahit Hüseyin Ağa 263. — Şahit Gassal Ömer Efendi'nin ifadesi 263. — Şahit Zevkyap Kalfa'nın ifadesi 264. — İstinabe ile ifadesi almanlar 264. — Şahit Doktor Marko Paşa'nın ifadesi 265. — Doktor Kastro Bey'in ifadesi 266. — Doktor Nuri Paşa'nın ifadesi 267. — Muhakemenin birinci günü mahkemeye gelen belli başlı zatlar 267. — Muhakemenin salı günükü celseleri, sabah celsesi 268. — Hüsnü Efendi'nin ifadesi 268. — Müstantık Mustafa Efendi'nin ifadesi 269. — Doktor Markel'in ifadesi 269. — Eski Başmabeynci Ethem Bey'in ifadesi 270.— Şahit Mabeyn müdürü Ahmed Ağa'nın ifadesi 272. — Binbaşı Ahmed ve Ferik Osman Paşa'nm dinlenmeleri 273. — Şahit Pervinfelek Hanım'ın tahrirî ifadesi 274. — Abdülaziz'e ait eşyanın mahkemeye getirilmesi 274. — Maznunlann, şahitlerin sözlerine itirazlan 275. — Müddeiumumi Lâtif Bey'in müdafaası 276. — Maznunlann, avukatlan tarafından müdafaalan 276. — Manyasîzade Refik Bey'in müdafaası 276. — Necip Bey'e gelince 277. — Müddeiumuminin Manyasîzadeye mukabelesi 277. — Avukat Mehmet Ali Efendi'nin müdafaası 278. — Müddeiumuminin, avukat Mehmed Ali Efendi'ye mukabelesi 279. — Avukat İzzet Efendi'nin müdafaası 280. — Bu müdafaaya karşı müddeiumuminin mukabelesi 280. — Avukat Şehrî Efendi'nin müdafaası 281. — Müddeiumumî Lâtif Bey'in mütalâası 281. — Kostaki Sardiniski Efendi'nin müdafaası 282. — Damad Mahmud Paşa'nm kendi kendisini müdafaası 282. — Nuri Paşa'mn mütalâası 286. — Necip Bey'in kararnamedeki bazı noktaları tashihi 287. — Necip Bey'in müdafaası 287. — Doktor Kastro'nun dünkü ifadesini tavzihi 288. — Midhat Paşa'mn istememesi üzerine reis Süruri Efendi'nin riyaset makamını ikinci reise bırakması 288. — Aynı muhakemenin ikinci reisin başkan¬lığında devamı 289. — Mabeynci Fahri Bey'in müdafaası 289. — Ali Bey'in müdafaası 290. — İzzet Beyin müdafaası 290. — Midhat Paşa'mn ikinci muhake¬mesi 290. — Muhakemenin üçüncü günü 303. — Süruri Efendi riyasetinde 29 Haziran 1881 muhakemesi 303. — Çarşamba günü Hiristo Forides Efendi riyase¬tindeki ikinci celse 306. — Hükümden sonra cereyan eden hâdiseler 309. — Midhat Paşa'mn kararı temyiz etmesi 309. — V. Murad'm cinneti hakkında Abdülhamid'in Midhat Paşa'dan bir suali 310. — Abdülhamid'in gönderdiği tahrirî sual 311. — Damat Mahmud Paşa'nm padişahtan merhamet talep etmesi 312. — Damat Nuri Paşa'mn padişaha müracaatı 313. — Mahkeme kararları hakkında Adliye Nezaretinin Başvekâlete tezkiresi 314. — Mahkeme ilâmı hakkmda Vükelânın şifahî mütalâaları 316. — Mahkeme kararının ulema heyeti tarafından tetkiki 318. — Mahkeme kararının tetkiki için fevkalâde heyet toplanması 321. — Mahkeme kararının tamamen tatbikini veya tahfifini isti-yenler 323. — Kanunun tatbikini istiyenlerin mütalâaları 325. — Cezanın hafif¬letilmesini isteyenler 327. YİRMİNCİ BÖLÜM İDAM KARARLARININ MÜEBBET HAPSE TAHVİL EDİLMESİ — 329. İdam hükmünden sonra 329. — İdamın tatbik edilmemesi için ecnebi devlet elçilerinin faaliyetleri 329. — Mahkeme kararı hakkında Taymis'in bir yazısı 331. — İdamdan sarfınazar edilmesi 333. — Mahkûmların şevkleri 333. — Per-tevniyal Valide Sultan'm Abdülhamid'e teşekkürü 335. — Yıldız muhakemesi hakkında Taymis gazetesinin bir yazısı ve İngiltere Elçisinin Agop Paşa ile mülakatı 336. YİRMİ BİRİNCİ BÖLÜM YILDIZ MAHKEMESİ REİS VE ÂZALARININ KISA TERCÜMEİHALLERİ — 343. İstinaf Cinayet Mahkemesi Heyeti 343. — Ali Süruri Efendi 343. — Hiristo Forides (Foridi) Efendi 345. — Hüseyin Hâmit Bey 345. — Mehmed Emin Bey (mühtedi) 346. — Hacı Emin Efendi 347. — Gadban Efendi (Nikola) 347. — Em-rullah Efendi 349. — Abdüllâtif Bey (Müddeiumumî) 350. — Mehmed Raşit Bey (Müddeiumumî muavini) 350. — Fındıklık Mehmed Nazmi Efendi (Müstantık) 351. — Hüseyin Sıtkı Efendi (Müstantık) 352. — Heyeti ithamiye Reis ve azaları 353. — Bekir Sıtkı Efendi 353. — Mehmed Kemal Bey 353. — Dikran Yusufyan Efendi 353. — Temyiz Mahkemesi Reis ve azaları 354. — Mustafa Lebib Efendi 354. — Mustafa Haşim Bey (Haşim Paşa) 355. — îkyadis Efendi 356. — Mahmud Mazhar Bey 356. — Rıza Bey 356. — Yorgiyadis Efendi 357. — Maznunların istintakları ve muhakeme esnasında Abdülhamid'in kullandığı zatlar 357. — Mahmud Nedim Paşa 357. — Ahmed Cevdet Paşa 358. — Mahmud Celâleddin Bey (Paşa) 358. — Mabeynci Ragıp Bey (Paşa) 360. — Yıldız muhakemesi esnasında maznunların avukatları 360. — Refik Bey (Manyasî zade) 360.

Yazar:

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

Tahmini Okuma Süresi: 6 sa. 58 dk.Sayfa Sayısı: 246Basım Tarihi: 2000Yayınevi: Türk Tarih Kurumu Yayınları

ISBN: 9789751622600Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Türler:

Tarih

Benzer Kitaplar

Tümünü Gör

Reklam

Kitap İstatistikleri

523gösterim

Kitabın okur profili

Kadın% 27.3

Erkek% 72.7

0-12 Yaş

13-17 Yaş

18-24 Yaş

25-34 Yaş

35-44 Yaş

45-54 Yaş

55-64 Yaş

65+ Yaş

Yazar Hakkında

İsmail Hakkı UzunçarşılıYazar · 27 kitap

Türk akademisyen, eğitimci, siyasetçi ve tarihçi. Yaptığı çalışmalarla Osmanlı tarihine önemli katkılarda bulunan isimlerden biri olarak kabul edilir. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, 23 Ağustos 1888'de İstanbul'da doğdu. Babası Uzunçarşılı Mehmet Latif Efendi, annesi Ratibe Hanımdır. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, ilk eğitimini "Nişancı Mahalle Mektebi"'nde ve Eyüpte Bahriyede "Iplikhane Mektebi"nde gördü. Sonra açılan giriş imtihanından başarılı olarak "Soğukçeşme Askeri Rüştiyesi"nde orat eğitimine başladı ama iki yıl sonra "Bayezid Merkez Rüştiyesi"ne geçti ve Ağustos 1904'te bu rüştiyeyi bitirip diplomasını aldı. Lise eğitimi için aynı yıl içinde "Mercan İdadisi"nde kaydoldu. Lise öğrenciliği İkinci Meşrutiyet'in ilan edildiği dönemde geçti. O zaman bu okul müdürü gazeteciliği ile isim yapmış Hüseyin Cahit Bey idi. Yerine müdür olarak tarihçi Ali Reşat Bey geçti. İsmail Hakkı, bu tarihçi Ali Reşat Bey'den gayet etkilenmiştir. 1909 yılında "Mercan Idadisi"nden mezun oldu. 1909'da İstanbul Darülfünun’un Edebiyat Bölümü'ne meccani burslu olarak kayıt olup 1912’de imtihanlarda başarılı olup yüksek eğitim diploması aldı. Üniversite mezunu olan İsmail Hakkı, öğretmenlik tayini için Maarif Nezareti'ne müracaat etti ve aylık altı yüz kuruş maaşla Kütahya İdadisi tarih öğretmeni olarak Kütahya'ya gönderildi ve Kütahya İdadisi'nde sekiz sene öğretmenlik yaptı. Burada iken Kütahya şehri tarihi belgelerini toplayıp, Kütahya şehri tarihine dair bir kitap hazırladı ve bu kitap İstanbul'daki Maarif Vekâleti tarafından bastırıldı. Bu çalışmasından dolayı İsmail Hakki'ya Kütahya Vilayeti Meclis-i Umumisi tarafından "Kütahya Fahri Hemşehriliği" verildi. Lakin Milli Mücadele başladığı zaman okullar tatil oldu ve sınıflarda öğrenci kalmadı. İsmail Hakkı "Kuvayi Seyyari"de fahri hizmette bulundu. Aynı zamana Kütahya'daki milli direniş hakkında Ankara'ya raportörlük yaptı. Yunan Ordusu'nun Ankara'ya doğru ilerleyişi sırasında, 30 Temmuz 1921'de Kütahya, Yunan Ordusu tarafından işgal edildi. Bu nedenle İsmail Hakkı önce Eskişehir ve sonra da Ankara'ya geçti. 1921’de Ankara'daki Ulusal Hükûmet Maarif Vekaleti tarafından "Trabzon Sultanisi"ne tayin edildi. Bu göreve İnebolu üzerinden gitmekte iken Kastamonu'da çıkartılan yerel "Açık Söz" gazetesine yazdığı yazılarla yeni Kastamonu Valisi Rafet Canıtez'in ilgisini çekti ve onun Ankara merkezden isteği ile "Kastamonu İdadisi"nde tarih öğretmenliği görevine atandı. Eylül 1922'de Kütahya Sultanisi Müdürlüğü'ne atandı. Ama bu göreve başlamadan geçici olarak Balıkesir Mebusu Vehbi Bey tarafından Karesi (Balıkesir) Maarif Müdürlüğü'ne tayin oldu. Cumhuriyet'in ilanından sonra 1924'te "Karesi Maarif Müdürü" ve sonra "Balıkesir İlköğretim Müdürü" görevine atandı. Bu dönemde araştırma ve yayınlama ile de uğraşan İsmail Hakkı, "Karesi Lisesi Salnamesi", "Karesi Tarihçesi" ve "Karesi Meşahiri" adlı eserler hazırlayıp yayımlattı. Bu eserlerden dolayı Kütahya Vilayeti Meclis-i Umumi kararı ile "Vilayet Fahri Hemşehriliği" verildi. 1952'de Ankara merkeze bağlı "Maarif Vekâleti Genel Müfettişi" yapıldı. İsmail Hakkı, teftiş için gittiği vilayet merkezlerinde vilayet arşivleri ve diğer tarihsel yapıtlar üzerine çalışmalarını sürdürdü. Özellikle "Kitabeler" adıyla hazırladığı iki ciltlik eser yayımlandı. Ayrıca bu araştırmalara dayanarak hazırladığı "Sivas Şehri" adlı kitabı Maarif Vekaleti tarafından bastırıldı. 14 Ocak 1926 tarihinde ilk defa Balıkesir Milletvekili oldu. Balıkesir Milletvekilliği görevini 1950'ye kadar sürdürmüştür. Meclis çalışmalarının yanı sıra 1932-1938 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde dersler verdi. Üniversite reformundan sonra, "Ordinaryüs Profesör" olarak Edebiyat Fakültesi’nde öğretim görevlisi olarak yer aldı. Ayrıca Türk Tarih Kurumu’nda da görev yaptı. 1950’de Milletvekilliğinden ayrılarak yalnızca tarih çalışmalarına devam etti. İlk çalışmalarını Kastamonu tarihi, Balıkesir tarihi, Kütahya Şehri (1932) gibi yerel tarih araştırmalarına ayırdı. Daha sonra Anadolu Beylikleri’ni inceleme konusu edindiyse de Osmanlı İmparatorluğu’nun siyasal tarihine ve devlet örgütüne ilişkin kitaplarıyla tanındı. 89 yaşında arşivde çalışırken hayata gözlerini yumdu. Edirnekapı Şehitliğine defnedildi.