Moltke'nin Türkiye Mektupları
Helmuth von MoltkeSözler ve Alıntılar
Gül reçeli Türkiye'de pek makbul bir reçeldir ve sabahları bir bardak su ile, kahveden önce yenir; bunu yapmayı tavsiye edebilirim.
Bu, pek esaslı bir temizlenme. İnsanın, bir Türk hamamında yıkanmamış olanın aslında ömründe hiç yıkanmamış olduğunu söyleyesi geliyor.
Sayfa 24 - FELDMAREŞAL [Remzi Kitabevi, Yükselen Matbaası 1969]Kitabı okudu
Bu büyük icattan, yani tütün çubuğunun bulunmasından önce Türkler nasıl yaşarlardı acaba? İnsan bunu bir türlü düşünemiyor. Sahiden Osman, Bayezıt ve Mehmet'in arkadaşları ele avuca sığmaz bir milletmiş, at sırtından inmez, diyarlar ve şehirler zaptederlermiş. Süleyman'ın gününden sonra yine de ara sıra komşularına musallat olmuşlar ama çoğu zaman oturan insanlarmış; bugün ise çoğu zaman tütün içen bir millet haline gelmişler, çünkü kadınları bile çubuk içiyor.
Bir gün Malatya'da cemaatiyle birlikte şehre dönen bir eşekçiye rastladım. Adam her halde beni paşanın yanında görmüş olacaktı ve bana iltifatta bulunmaya niyetlenmişti, daha ben neye uğradığımı bilmeden beni kolumdan tuttu ve eşeğini önüme çekti, «bin gözüm!» dedi. Ben teşekkürle yolumda gitmeme müsaade etmesini rica ettim. «Vallah sana yazıktır, yayan yürüme!» dedi. Ben ona bir ahır dolusu atım ve katırım olduğunu söyledim, fakat adam aklına koyduğundan vazgeçmedi,
Paşa efendimiz bir mollalar divanı kurdu; şimdi yanımızda bunlardan düzinelercesi var ve feriklerden daha ileride geliyorlar( ihtimal ki fetva yazılıp tamamlanıncaya kadar) .
şimdiye kadar hiç bir faniye, Erciyes dağının , yazın en sıcak zamanlarında bile çıkarmadığı, beyaz külahının son tepesine erişmek nasip olmamıştır.
3 Kasım 1838, Malatya
Bu Türkmenler benim çok hoşuma gitti. Tabii, doğal nezaketleri iyi niyetliliklerinden doğma, bizimki ise terbiye ile elde edilme.
...Konukseverlik bu insanlar için tabii bir şeydi, ne gelirken ne de giderken bunu bir mesele yapıyorlar.
Sayfa 227 - FELDMAREŞAL [Remzi Kitabevi, Yükselen Matbaası 1969]Kitabı okudu