Edebiyat insanın kendini, insanda değişmez olanı, dolayısıyla da ötekini anlayabilmesi için bir vasıta.
Roman okumak, edebiyat okumak empati duygumuzu yoğunlaştırıyor, bir başkasının ne hâlde olabileceğini, bir başkası olmanın neye benzer bir şey olduğunu bize hatırlatıyor.
"Kelime dağarcığımız çok fakir olduğu için hayatta başımıza gelen pek çok şey isimsiz kalır." diye yazmıştı John Berger. Bir sanat eseri karşısında veya bir kitap okuduğumuz zaman içimizde saklı duran ve bir türlü ismini koyamadığımız bazı duyguları daha iyi anlarız. Tanpınar'ın "Biz evvela kelimeleri öğreniriz, sonra yaşadıkça teker teker manalarını" ifadesi de kelimelerin lügat sayfalarının değil, yaşantının bağlamının öğrettiği şeyler olduğu hususuna işaret ediyor. Özellikle roman ve şiir, hikâye, anlatı sanatları bizim içimizde zaten durmakta olan, ismini koyamadığımız, tam manasıyla yüzleşemediğimiz bazı hisleri isimlendirmemize, adını koymamıza ve daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.
Edebiyat bize yaşamak için, hayata katlanmak için ve daha anlamlı bir hayat yaşayabilmek için bir kapı aralar aynı zamanda. Kafka'nın dediği gibi, iyi bir eser "İçimizdeki donmuş denize bir balta indirir."
Aslında bütün mesele insanın kendini bilmesi, bilmek için ararken bulması üzerine kuruludur. İnsanın bu kendi olma yolculuğunu göze alması çok önemli.
