National Geographic Türkiye - Sayı 205 (Mayıs 2018)
National Geographic TürkiyeNational Geographic Türkiye - Sayı 205 (Mayıs 2018) Gönderileri
National Geographic Türkiye - Sayı 205 (Mayıs 2018) kitaplarını, National Geographic Türkiye - Sayı 205 (Mayıs 2018) sözleri ve alıntılarını, National Geographic Türkiye - Sayı 205 (Mayıs 2018) yazarlarını, National Geographic Türkiye - Sayı 205 (Mayıs 2018) yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
National Geographic Türkiye - Sayı 205 (Mayıs 2018)National Geographic Türkiye · National Geographic Dergisi · 201837 okunma
Neden uzayı keşfetmeye devam etmeliyiz?
Uzayda yaşıyoruz. Dünya’mız uçsuz bucaksız bir evrenin içinde yer alıyor ve her an bu evrenin etkisi altında. İklim, hava durumu, güneş enerjisi ve atmosfer; bunların hepsi bizi çevreleyen uzay tarafından etkileniyor sürekli. Dünya’ya her gün yaklaşık 50 ton meteorit çarpıyor örneğin. Bu yüzden uzayı anlamak, gezegenimizi anlayabilmek için şart hâline geliyor. Bu, nedenlerden yalnızca bir tanesi.
Bir başkası ise keşfetmenin benliğimizin değişmez bir parçası olması. Evrim bize, örneğin yürümek gibi keşfetmeye yönelik yetileri, konuşma becerisinden önce veriyor. Doğamız gereği, bebekken bile keşfetme gereksinimi duyuyoruz. Bu genetiğimize kodlanmış bir şey ve çevremizdeki evreni böyle anlayabiliyoruz. Uzay keşfi ile diğer tüm keşif türleri arasında herhangi bir ayrım yok -bu yalnızca bir sıfattan ibaret. Yani “Neden uzayı keşfetmeye devam etmeliyiz?” demek, “Neden keşfetmeye devam etmeliyiz?” diye sormakla aynı şey. Bence yanıt apaçık ortada: keşfetmek, türümüzü sürdürmek için bir şart ve de kimliğimizin temel taşlarından biri.
Sayfa 158Kitabı okudu
GÖĞE YÜKSELENLER
Bilinen 10 bini aşkın tür ile olağanüstü çeşitlilik gösteren kuşların hepsi dinozorların soyundan geliyor. İlk kuşlar, içinde Tyrannosaurus rex'in de yer aldığı üç parmaklı vahşi yırtıcılar olan teropodlardan evrildi. En yeni genetik ipuçları ve fosil buluntuları, modern kuşların en az üç soyunun Kretase Devri'nde ortaya çıktığını ve 66 milyon yıl önce yaşanan kitlesel yok oluştan kurtulduklarını ortaya koyuyor. Felaketin ardından, kurtulanların bir çeşitlilik patlaması yaşamasıyla birlikte aile ağacı hızla dallanıp budaklandı. Bu keşifler kuşların nasıl evrim geçirdiğini ve küçük kolibriden dev devekuşuna kadar birbirleriyle olan ilişkilerini daha iyi anlamamızı sağlıyor.
Sayfa 130Kitabı okudu
Geç Kretase Devri'ndeki uğursuz bir günde, dağ boyutundaki bir göktaşı günümüzün Yucatan kıyılarına çarparak yeryüzünü oymuş ve bir dizi felakete neden olmuştu. Buharlaşan kaya ve zehirli gazlar atmosferi kaplamış, tüm dünyada ormanlar yok olmuş ve sıcaklık çarpıcı iniş çıkışlar göstermişti. Çarpma ve ardından yaşananlar, dinozorların saltanatını
Sayfa 128Kitabı okudu
PABLO PİCASSO 25 Ekim 1881’de Ispanya’nın Mâlaga kentinde dünyaya geldiğinde öyle hareketsizdi ki ölü doğduğundan endişe edilmişti. Amcası Salvador’un purosunun dumanı sayesinde hayata geri döndüğünü söylüyordu Picasso. Sanatçının çocukluğunun simgeleri, güneşi bol bu Akdeniz kentinde hâlâ canlılığını koruyor. Picasso’nun bebekliğinde kutsal suyla vaftiz edildiği Santiago Kilisesi’nde bir koro, Man of La Mancha müzikali parçalarından “Impossible Dream”i söylüyor. Sanatçının, evinin önündeki toza ilk çizimlerini yaptığı Plaza de la Merced’deki kafeler, canı çektiğinde 12 euro’luk hamburguesa Picasso siparişi veren turistlerle dolup taşıyor. Güvercinler taşların üzerine konuyor, Alboran Denizi’nin suları sahile vuruyor, Picasso’ya burnuyla sigara içmeyi ve Flamenko yapmayı öğreten Romanlar, Mâlaga sokaklarında dolaşmayı sürdürüyor.
Sayfa 64Kitabı okudu
AĞIRSIKLET YÜZÜCÜLER
Bu Dünyanın en büyük canlılarını görmek için suyun derinliklerine bakmanız gerekiyor. Bir deniz memelisinin ulaştığı maksimum boyut, bir kara memelisinin ulaşabildiğinin 25 katı büyüklüğünde. Yeni bir araştırmada balinaları inceleyen biliminsanları, bu inanılmaz boyut farkının ardında yatan nedenleri bulmuş olabileceklerini düşünüyor.
Önceleri araştırmacılar, bu devasa boyutların ardında yatan nedenin suyun kaldırma kuvvetinin onları yerçekiminin kısıtlamalarından muaf tutması olduğuna inanıyordu. Araştırmaya önderlik eden ve Stanford Üniversitesi'nde ekolog olan William Gearty, asıl nedenin okyanusun soğuk sularında yattığını söylüyor. “Büyük olabildikleri için değil, büyük olmaları gerektiği için büyükler,” diyen Gearty, büyük beden formlarının ısıyı hapsetmekte daha iyi olduğunu söylüyor.
Sayfa 54Kitabı okudu
ESİN KAYNAĞI TERMİTLER
GÖREV:Zimbabve’nin tropik sıcağında pahalı klima sistemleri kullanmadan serin kalabilecek bir ofis ve mağaza binası tasarlamak.
ÇÖZÜM: Bölgede bulunan termitlerin mühendislik becerilerinden esinlenerek kullandıkları bazı yöntemleri taklit etmek. Biyobenzetim adı verilen bu yaklaşım, mimar Mick Pierce’ın Eastgate’i doğadan kaçınarak değil, doğadan yararlanarak yalıtmasını sağlamış.
Sayfa 42Kitabı okudu
HİÇ UYUMAYAN BİTKİLER
Güneş hiç batmasaydı, buğday ve arpa tarlaları daha hızlı yetişirdi. Bitkileri “hızlı üretmeyi” amaçlayan bir yöntem için bir araya gelmiş, çeşitli ülkelerden bir grup biliminsanının yaptığı da temelde güneşin ışığını açık bırakmak. Optimal renk dalga boylarındaki LED ışıklar, bitkilerin bulunduğu seralara gün boyunca ve gecenin çoğunda ışık tutuyor. Sonuçta oldukça verimli bir ekin hasadı elde ediliyor. Tarladaki buğdaylar yılda bir kez tohum verirken, günde 22 saat ışık alan bir bitkiden yılda altı kuşağa kadar ürün alınabiliyor; üstelik eski ısı lambalarının enerji maliyetlerine kıyasla sudan ucuza.
Memeliler uykuyu es geçtiklerinde hastalıklarla veya daha da kötüsüyle boğuşuyorlar. Ama Avustralya’daki Queensland Tarım ve Gıdada İnovasyon İttifakı’ndan tohum biyoloğu Lee Hickey, bu bitkilerin, talep edilen büyüme hızına rağmen “sağlıklı ve verimli olduklarını” söylüyor. Kent içi tarım ve ürün verimliliğine gösterilen ilgi, mısır ve pirinç gibi diğer tahıllar için de bu yöntemin değerlendirilmesini sağlayabilir. Bu ekinler üzerinde yapılan gen testleri de –ister ışık altında, ister tarlalarda olsun– daha az emekle, daha hızlı ve verimli hasatlar için yeni yanıtlar sunacak.
Sayfa 38Kitabı okudu
ERİMEYEN DONDURMA
Biliminsanları dondurma yerken yapış yapış olan ellere –tamamen tesadüf eseri– bir çözüm buldu. 2011’deki tsunami Japonya’nın çilek tarlalarını tarumar ettiğinde meyveler bütün hâlde satılamayacak kadar kötü görünüyordu. Kanazava Üniversitesi’nden eczacılık profesörü Tomihisa Ohta ve ekibi bir çözüm bulduklarını düşündü: Bu çileklerden sıvı polifenol, yani yeni bir tatlı sosu olarak kullanılabilecek bir özüt elde edeceklerdi. Ancak özütü dondurmaya eklediklerinde karışım anında katılaşıyor, bu da polifenolü sos olarak işe yaramaz –ama harç olarak kusursuz– kılıyordu. Farkında olmadan, erimeyen bir tür donmuş tatlı yaratmış oldular. Oda sıcaklığında bir saat boyunca donuk kalabilen Kanazava dondurması şimdilerde Japonya’nın her yerinde satılıyor.
Sayfa 36Kitabı okudu
National Geographic Türkiye - Sayı 205 (Mayıs 2018)National Geographic Türkiye · National Geographic Dergisi · 201837 okunma
DAHİ \ PİCASSO
“Belirli bir ekolün izinden gitme yanlısı değilim, çünkü takipçileri arasında benzerlik doğuruyor."
“Çocukluğumda annem bana derdi ki, 'Eğer asker olursan generalliğe yükseleceksin. Keşiş olursan papalığa erişeceksin. ' Bense ressamlığı seçtim ve Picasso oldum.”
Sanatçı her yandan gelen duyguları özümser; gökten, topraktan, bir parça kağıttan, geçici bir biçimden, bir örümceğin ağından.
Sayfa 85Kitabı okudu