Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur

Beynin Mantıksız Davranışlarımızın Ardındaki Gizli Mantığı

NöroLojik

Eliezer J. Sternberg

NöroLojik Sözleri ve Alıntıları

NöroLojik sözleri ve alıntılarını, NöroLojik kitap alıntılarını, NöroLojik en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
REM (rapid eye movement: hızlı göz hareketi) uykusunda kaslarınız tamamen felç olur. En canlı rüyalarımızı bu evrede görü­rüz. Kas felci rüyalarımızı gerçek hayatta eyleme dökmemizi en­geller.
Beş duyumuzun birbirinden tamamen farklı ol­duğunu düşünürüz ama beynimiz duyularımıza öyle davranmaz. Beyin, farklı yolaklar üzerinden iletilmeleri dışında görsel, işitsel ve dokunsal sinyaller arasındaki farkı bilemez. Devreler doğru bağ­lantıyı kurduğu sürece enformasyon doğru yere ulaşır. Beyinde her şey elektrokimyasal sinyallerden ibarettir; nöronların, ilettikleri ve aldıkları sinyallerin ne işe yaradığı konusunda fikirleri yoktur. Beş ayrı duyuyu deneyimlememizin -gözlerimizle görüp burnumuzla koklamamızın- sebebi, sinir hücresi zincirlerinin ayrı yolaklar ha­linde organize olmasıdır.
Reklam
İnme, beyne giden oksijenin damar tıkanıklığı ya da kanamadan ötürü hızlı ve önlenemez bir yıkıma yol açacak şekilde aniden ke­silmesidir. Hemen tedavi edilmediği takdirde etkilenen beyin doku­su ölür. İnme motor kortekste ortaya çıkarsa felç gelişir. Neyse ki beyin plastisitesi, yoğun fizik tedaviyle, etkilenen bölgede nöronla­rın gelişmesine ve yeniden işlev kazanmasına olanak tanır.
Sayfa 100Kitabı okudu
Nadir bir nörolojik bozukluk olan Moebius sendromunda insanlar yüz felciyle doğar. O nedenle yüz­leri ifadesizdir. Araştırmalar Moebius sendromlu bireylerin başka insanların duygularını tanımakta zorlandığını gösteriyor.
Sayfa 112Kitabı okudu
Zihinsel Antrenman
1992 Olimpiyatları'nda Barselona'da bronz madalya kazanan İngiliz ciritçi Steve Back­ley'yi düşünün. Barselona'dan üç buçuk yıl sonra, 1996 Atlanta oyunlarından birkaç ay önce Backley ayak bileğini burkmuştu. Altı hafta boyunca koltuk değnekleriyle yürüyebilen Backley'nin -en azından fiziksel olarak- antrenman yapması yasaktı. Atlanta'da ya­rışacağına dair ümidini yitirmeyen Backley zihninde meşakkatli bir antrenmana başladı. Koltuk değneklerini duvara dayayıp gözleri kapalı, bir sandalyede oturuyordu. Ciridi elinde tuttuğunu, parmak­larının ciridin soğuk metal gövdesini kavradığını hayal ediyordu. Ciridi yüksekten kavis çizen bir yol izleyecek şekilde atarken kas­larını gerip mükemmel fırlatma biçimini gözünün önüne getiriyor­du. Ciridin yükselerek uzaklaşmasını, tepe noktasına çıktığında bir iğne gibi görünmesini ve hafifçe sallanarak yerçekiminin etkisiyle yere inişini seyrediyordu. Bileği iyileştiğinde Backley, binin üzerinde hayali atışın ardın­dan formundan hiçbir şey yitirmediğini görerek şaşırmıştı. Atışları, bileğini burkmadan öncekiler kadar iyiydi. Atlanta Olimpiyatları'nda gümüş madalya kazandı.
Riddoch sendro­munda hastalar durağan nesneleri algılama yetisini yitirir ve sadece hareket eden nesneleri görebilir. Nörologlar bu durumu ilk kez 1916'da, 1. Dünya Savaşı sırasında başından yaralanan bir yarbayda gözlemlemişti. Yarbayın sağ oksipital lobundan giren mermi görme korteksinin büyük bölümünü tahrip ederken, hareketin algılanma­sından sorumlu bölge olan middle temporal alanına zarar vermemişti. Yarbay nesnelerle ilgili görsel özelliklerin çoğuna karşı körken, hareketleri algılayabiliyordu. Kendi ifadesiyle: "Hareketli şeylerin belli bir şekli yok, onlara atfedilebilecek en yakın renk ise gölgeli gri." Fır­latılan bir top önünüzden geçerken gördüğünüz bulanık karaltı var­dır ya, bütün görebildiğinizin o olduğunu düşünün.
Reklam
Benliği deneyimlememizi sağlayan bilinçli sistemdir. Acıyı ve keyfi biz yaşarız. Birtakım niyetlerimiz vardır, zihnimiz ve bedenimiz üzerinde iradi kontrolümüz vardır. Bilinçli sistem, beynin yarattığı hikayeyi yaşamamızı sağlar. Peki ya bilinçdışı sistem? Bilinçdışı sistem hikayeyi yaratır. Deneyimlerimizin kopuk parçalarını alır, gerekiyorsa boşlukları doldurur ve yaşam hikayemizin kaydını tutar. Benlik algımızı inşa eder. Dahası, zarar verici düşünceleri ve anıları deliğinden çıkarmak için ayrışmadan dahi faydalanarak benlik algısını devam ettirir ve korur.
Sayfa 273Kitabı okudu
Rüya, başımıza gelen bir filme benzer. Kendi maceramızı seçemeyiz; en azından genellikle öyledir. Bunun tek istisnası, kişinin rüya gördüğünü bildiği, hatta hayali iç dünyasında bile isteye keşfe çıkabildiği lüsid (berrak) rüyalardır. Lüsid rüyalar nasıl mümkün olabilir? Prefrontal korteks aktivitesinin uykudayken kaybolduğunu az önce söyledik; o halde kişi rüyalarını nasıl aktif olarak kontrol edebilir? 2012'de Alman uyku araştırmacıları da aynı soruyu sordular. Lüsid rüya gören bazı denekleri fMRG cihazında uyurken incelediler. Katılımcılar REM uykusuna geçtiğinde fMRG ilginç bir aktivasyon örüntüsü saptadı. BOLD sinyali, normalde rüya sırasında aktif olan bölgelerin yanı sıra, prefrontal alanda da belirgin biçimde ortaya çıkmıştı. Prefrontal korteks aktifti. Kimi insanların prefrontal korteksi, bilinmeyen sebeplerle, geceleri kapanmaya direnç gösterir. Lüsid rüya görenlerin özdüşünüm, özdenetim ve karar verme kapasitelerine erişimi olması, her rüyayı sanal gerçeklik içinde heyecan verici bir deneyime dönüştürür. Dahası lüsid rüya görme, egzersiz yaparak edinebileceğiniz bir beceridir ve kâbusların tedavisinde başarıyla kullanılmıştır. Pratik yaparak hayaletlerden ve eli baltalı katillerden toz olmalarını rica edebilirsiniz.
Psikolog Michael Gazzaniga, temporal lob epilepsisinin bazı insanların yaşadığını iddia ettiği ruhsal aydınlanmaların sebebi ola­bileceğini ileri sürüyor. Örneğin Vincent van Gogh'un temporal lob epilepsisinin bütün belirtilerini gösterdiğini, İsa'nın dirilişi gibi pek çok dinsel içerikli hayal görmüş olduğunu söylüyor. Sergiledikleri çeşitli davranışlara dayanarak Musa, Muhammed ve Buda gibi ru­hani ikonların da bu bozukluktan mustarip olmuş olabileceğini öne sürüyor. Peygamberliklerinin kaynağı bu olabilir mi? Gazzaniga öyle olabileceğinden şüpheleniyor.
Sayfa 159Kitabı okudu
Lüsid rüya görme, egzersiz yaparak edinebile­ceğiniz bir beceridir ve kabusların tedavisinde başarıyla kullanıl­mıştır.
Sayfa 30 - Lüsid rüya; kişinin rüya gördüğünü bildiği, hatta hayali iç dünyasında bile isteye keşfe çıkabildiği rüyalardır.Kitabı okudu
Reklam
“Zihnin kendi mantığı vardır ama başkalarının onu görmesine pek izin vermez.” ~(Bernard Deveto)
Bütün kaosun içinde bir kozmos, bütün düzensizliğin içinde gizli bir düzen vardır.
Bütün gülümsemelerde ağız çevresindeki kasları kasarız, ama göz etrafındaki orbikülaris oküli kaslarını işin içine katma biçimimiz farklıdır. Gerçek bir gülümsemede bu kasları kastığımız için göz kenarlarımız çekilir. Öte yandan sahte bir gülüşte bu kaslar kullanılmaz. Zoraki gülümsemede yanaklarımızdaki risorius kasını kullanarak dudaklarımıza doğru biçimi veririz ama göz kasları kasılmaz.
Bir trafik mühendisinin ifadesiyle: "Arabayı alışkanlıkla kullanıyorsanız, tehlikeli sürüyorsunuz demektir."
Sayfa 57 - Metis BilimKitabı okudu
Davranışımızı yöneten iki sistem var; işlemsel alışkanlık sistemi ve düşünceye dayalı bilinçli sistem. Her bir sistem tek başına ya da eşzamanlı çalışabilir ama hiçbiri ay­nı anda iki işi birden yapamaz. Bilinçli sistem araba kullanabilir ve­ya gün içinde olan bitenler üzerinde düşünebilir ama aynı anda iki­sini birden yapamaz. Bilinçli sistem meşgulse, alışkanlık sistemi araba kullanma işini üstlenir. Düşüncelerin zihnimize akmasına pa­sif olarak izin vererek (buna dalıp gitmek diyebiliriz) bilinçli siste­mimizi görevden alırız. Anısal belleğe erişimimizi kaybeder, daha acil görevler üzerine kafa yorarız. Alışkanlık sistemi o sırada uğ­raştığımız işin yönetimini ele alır.
408 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.