Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu
İlber OrtaylıOsmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu Gönderileri
Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu kitaplarını, Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu sözleri ve alıntılarını, Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu yazarlarını, Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Umutlarını Almanya'ya ve Kayzer Wilhelm'e bağlayan sadece Sultan Abdülhamid değildi. Hattâ o tedbirli bir tutum içinde idi denebilir. Ülkenin birçok çevresinde Almanya yeni bir kurtarıcı olarak düşünülüyordu.
Alman subayların uygunsuz hareketleri hatta Türk neferlerin Alman Subaylar tarafından dönmesi gibi olaylar örtbas ediliyordu.
Herzl burada bilinen o meşhur teklifi, Filistin'e Girit’in benzeri özerk bir statü verilmesi ve Yahudi göçüne göz yumulması karşılığı, Osmanlı borçlarının ödenmesi için teşebbüse geçecekleri teklifini yapmıştı. II. Abdülhamid bu teklif üzerine, “Yahudi milletine karşı derin bir sempatisi olduğunu, ancak bu isteklerini yerine getirirse büyük devletlerle, özellikle Rusya ile başlarının derde gireceği, meseleyi nazırlarla tartışması gerektiği” cevabını verdi.
Osmanlı İmparatorluğu'nda Almanya etkisi, 19. yüzyılın son çeyreğini ve 20. yüzyılın ilk yirmi yılını kaplar.
Japonya, Alman Kanun-ı Medenisi'ni 1893'te kabul etti.
Filistin'e Başka ülkelerden Yahudilerin de göç edip yerleşmesinde en büyük rolü Almanya İmparatorluğu oynamıştır.
Ne var ki Brest Litovks'da Rusya İmparatorluğu'nun yıkımından yararlanmak isteyenler bir müddet sonra kendi imparatorluklarının da yıkıldığını göreceklerdir. Brest Litovks'daki akşam taç ve tahtlara dayanan eski dünyanın üzerine çökmüştü.
1860’lardan itibaren Almanların Filistin’e yerleşmeleri başlamıştı. Bunlar arasında çoğunluk Alman yahudileri daha doğrusu Almancanın yihçi lehçesini konuşan Doğu ve Orta Avrupa yahudileriydi. 1 haziran 1867’de çıkarılan bir kararname ile yabancılara toprak satın alma izni verilmişti. 1869 da Osmanlı devleti ile Prusya Krallığı arasında yapılan bir antlaşma ile Almanlar da bu hakkı elde ettiler. Böylece Filistinde 1871’de Sarona 1872’de Emek Refaim 1890’larda Walhalla gibi Alman kolonileri kuruldu.
Almanya uzmanları ile ve silah ticareti Osmanlı ordusuna Demiryolları ile önasyaya dolayısıyla siyasal ve sosyal hayatın her alanına nüfus edecek döneme girmişti.
Liman von Sonders dahil bütün Alman komutanların, gözü pek ve bilgisiz diye nitelendirdikleri Enver Paşa, Almanların Şark'taki sarsılmaz müttefikidir.
Kayzer 2. Wilhelm'in 1898'de Şam'da "300 milyon Müslümanın koruyuculuğunu üstlendiğini" belirten ünlü nutku kadar, 1905'te Japonya'nın Rusya'yı yenmesiyle sonuçlanan savaş da Osmanlı İmparatorluğu'nda olduğu gibi İran'da da safiyane bir sevinç ve umut yaratmıştı.
1. Dünya Savaşı'nda Almanya müttefikten çok müdahaleci bir güçtü. Bir Avusturya askeri deyimi; "Almanya işgalci olarak kötüdür ama müttefik olarak daha da kötüdür." der.
Berlin kongresi'nden sonra ağır bir darbe yiyen ve tarihi dönüm noktasına gelen Osmanlı İmparatorluğu yöneticilerinin büyük devletler arasında Almanya yakınlık duymalarının nedenini Avrupa büyüklerin dış politikalarındaki ilkeleri yöneldikleri etki alanlarının Osmanlı İmparatorluğu'nun yaşama şansına son verecek biçimde değişmesidir.
