Osmanlı Tarihinin Maddesi Cilt:1

Osmanlının dışı: başka hiçbir maddi, manevi üstünlüğü sızdırmayan Müslümanlık zırhı ile kaplıydı. İçi: yendiği Bizans Medeniyetinin muazzam yalan dünyasını hiçe sayan gerçekçi göçebe özü ile dopdoluydu.

Salih.

Demek Osmanlı düşünürü bütün siyasi, içtimai ve askeri altüstlüklerin ekonomik üretim düzensizliğinden çıkageldiğini sezmek için 300 yıl sonra gelecek "Marksizm"i beklememişti: Daha 1630 yılında, 300 yıl sonraki nice "ülema ve vükelâ"mızı utandıracak basitlikle "akça ile halâs" (para ile kurtuluş) olmaz diyerek, insan ezip soymayı ("zulüm ve rüşvet"i) yıkım getirici: "mel'un nesneler"sayabiliyordu. Teşhiste eksiksizdi. Yalnız tedaviyi ileride göremediği için geride arıyordu.

Reklam

Salih.

Yıkımın temeli, toprak ekonomisi düzenindeki bezirgân-tefeci çapulunun getirdiği derebeğileşme biçimleri olduğu gibi ortaya konuyordu. Yüzeyde görünen şey "askeri ihtilâller"di. Aklı erenler, her askeri ihtilâlin bir iktisadi bozukluktan kök aldığını görmemezlik edemiyorlardı: "Tashih'i asker mürad buyurulsa (askeri düzeltmek isteniyorsa) cümleden mühim zeamet ve timar görülmektedir

Salih.

Osmanlılığın dertlerini keşfeden akıllılar, tam İmparatorluğun batacağı gün zuhur etmemişlerdir. Hastalığı çok eskiden, açıkça teşhis edenler bol bol yetişmişlerdir. Ne çare ki, genel gidiş; Tarih, Ekonomi, Toplum determinizminin kahredici gerekleri, her tedaviyi imkansız bırakmıştır.

Salih.

Doguramadigi icin olen anne: Osmanlı

Hiçbir çare, Osmanlılığı, Batı anlamında modernleşmeye, kapitalizme götüremedi. Mesela Türkiye, modern İngiltere olamadı. Vakti ile, Fransız krallarının giyeceklerini Paris'e yollayan İstanbul, bugün hâlâ içdonunun modasını bile Paris'ten getirtiyor. Bu ters gidişin derin sebepleri Osmanlı TOPRAK DÜZENİ'nde başlar; UZAK DIŞ TİCARET sözüyle ifadelenen UMMAN Denizi mâceralarında biter. O bakımdan Osmanlılık, doğuramadığı için ölen anaya benzer. Doğuramadığı şey: KAPİTALİZM'dir.

Salih.

Tarih Felsefesi açısından Osmanlılık, daha doğarken,alnında batış damgasını taşıyan bir topluluktu. İslam rönesansı idi. Her İslam Rönesansını yapan topluluk, büyük İbn-i Haldun'dan beri, her doğuşun bir batış alınyazısı ile yaşadığını bilirdi.