Oxford Epistemoloji
Hasan Yücel BaşdemirSözler ve Alıntılar
Açıklama ve Epistemoloji - William G. Lycan
Açıklama nedir? Bu soru, epistemologlardan ziyade bilim felsefecileri tarafından da olsa Mantıksal Pozitivizmin en parlak devirlerinden itibaren çok geniş olarak tartışılmıştır. Yirminci yüzyılın önde gelen cevabı, Hempel ve Oppenheim’ın (1948) aynı zamada ‘kapsayıcı yasa’ modeli olarak da adlandırılan Dedüktif-Nomolojik (D-N) teorisiydi. Bu teoriye göre, bir olgu ya da olay (‘açıklanan’), daha önce var olan bir durumlar ve koşullar kümesinden gelen doğa yasasını izlediği gösterilerek açıklanır. Bu tür bir gösterim, açıklananın geçmiş koşullar ve bir veya birden fazla doğa yasasından çıkarsandığı tümdengelimsel bir argüman şeklini alır
Zihin ve Bilgi - John Heil
Etrafımızdaki dünyanın bilgisinin mümkünlüğünün sonuçları nelerdir? Bir aygıtı ayarlamaya başladığın zaman bunu söz konusu aygıta dayanarak yapmazsın. Bir yakıt seviye göstergesini, gösterge değerini belirli bir depodaki yakıt seviyesi ile kıyas ederek ayarlayabilirsin. Depodaki yakıt miktarını belirlemek için ilk önce göstergeyi kullanıp sonra göstergenin bu miktarı gösterip göstermediğine bakmak anlamsız olacaktır. Bu bir gazetedeki bir haberin doğruluğunu kontrol etmek için gazetenin ikinci bir kopyasını almak gibidir (Wittgenstein 1953/1961, § 265). Bunun yerine ilk olarak başka bir şekilde -mesela görme duyusunu kullanarak- depodaki yakıt miktarına karar verirsin. Bu durumda gösterge değeri bağımsız olarak doğrulanmış değerlerle mukayese edilebilir. Daha genel bir ifadeyle, bir aygıtı ayarlama süreci şeylerin, aygıtın kendisi içinde çalışabilecek şekilde ayarlandığı alanda nasıl var olduğu bilgisine bağımsız bir şekilde erişimi gerektirmektedir. Bu şekilde, bu bilgiyi o aygıttan çıkan şeylerin doğruluğunu değerlendirebilmek için kullanacak bir konumda olursun.
"epistemolojik yükümlülükler" başlıklı makale
İnsanların epistemolojik veya akli(INTELLECTUAL) YÜKÜMLÜLÜK (DUTIES) ve gerekliliklerinin (requirements) olduğu büyük ölçüde kabul edilmiştir. John Locke'tan alınan aşağıdaki pasaja bakalım:
İman, aklın kesin tasdikinden başka bir şey değildir: öyle ki o, görevimiz olduğu üzere, düzenlenirse, iyi/sağlam bir gerekçe dışında herhangi bir şeye
Sayfa 333 - adres yayınlarıKitabı okudu
Epistemolojide Kavramsal Çeşitlilik - Richard Foley
Epistemolojinin esas konusu, bilgi kavramı ve inançlara tatbik edilen bir normatif kavramlar kümesidir. Bu küme rasyonel, akledilebilir, gerekçelendirilmiş ve güvence altına alınmış inançları ihtiva eder. Epistemologlar, bilgi kavramının nasıl daha iyi anlaşılabileceği hususunda hemfikir değiller, fakat yukarıdaki kavramlar kümesi söz konusu olduğunda bu fikir ayrılığı daha da derinleşmektedir. Genel olarak bu kavramları anlamanın ortak bir yolunun bulunmayışı bir tarafa, bunların eşit düzeyde ele alınıp alınmayacağı hususunda dahi herhangi bir uzlaşma mevcut değildir. Kimi epistemologlar, bunları birbirinin yerine kullanır. Kimi epistemologlar, bunlardan sadece birisini kullanır, diğerlerini kullanmaktan ise kaçınır. Yine kimileri de bu nosyonlardan ikisini veya daha fazlasını dikkate alır.
A Priori Bilgi - Albert Casullo
Saul Kripke’nin metafiziksel ve semantik sonuçları Kant’ın a priori ve zorunlu arasındaki ilişki ile ilgili açıklamasına olan ilgiyi tazelemiştir. Kripke, a priori bilgi kavramının epistemik, fakat zorunlu doğru kavramının metafiziksel bir kavram olduğunu ve bir kimsenin bunların kapsamının aynı olduğunu argümana dayanmaksızın varsayamayacağını güçlü bir şekilde savunmaktadır. Dahası o, a posteriori olarak bilinen zorunlu önermeler ve a priori olarak bilinen kontenjan önermelerin olduğunu öne sürmektedir. Kripke’nin iddiaları, a priori ve zorunlu arasındaki ilişki ile ilgili genel sorunun yanı sıra onun tikel örneklerini de ele alan geniş bir literatürün oluşmasına neden olmuştur.
19 no'lu not
İnançlar eylem haline gelmedikleri müddetçe gerekçelendirilmiş (doğru, makul) eylem ve gerekçelendirilmiş (doğru, makul) inanç arasındaki analojiyi kullanmamıza karşı aşılamaz bir engel oluşturmayacaklardır.
Sayfa 264 - adres yayınlarıKitabı okudu
Bedenleşme ve Epistemoloji ( Feminist Epistemoloji )
Feminist hareketin ikinci dalgası olarak isimlendirilen dönem boyunca, akademideki pek çok kadın, disiplinleri hakkında sivri sorular sormaya başladı: Bu alanda neden bu kadar az kadın var? Kadınların aktiviteleri, başarıları ve ilgileri, niçin bilimsel tutumda bu kadar az kabul edildi? Neden bu sorular daha önce sorulmadı?⁵ Belki de Batı felsefe
Sayfa 427 - Louise M. AntonyKitabı okudu