İnsan denen yaratıcı hayvan
EMİNE ZİNNUR KILIÇ
Yaratıcılığın kendiliğinden geliştiği bir kritik dönem henüz saptanmış değil ama her yaşta yeterince çaba gösterilerek yaratıcılığı artırmak mümkün.
Yaratıcılık “katillerin” ayrıcalığıdır
CEM KAPTANOĞLU
Bilinç hapishanesindekilerin yaratıcı sanatçıdan bekledikleri, ürkmeden, delirmeden “dışarıya” çıkıp bilinçdışına kulak vermesidir. Sanatçı duyduklarını “yaratıcı biçim”de anlattıkça, bilinç, bilinçdışına bastırılıp sürülenlerle, dışarıda bırakılanlarla, kovulmuşlarla karşılaşır. Onlar, bilinç için yokluklarıyla baştan beri hep var olan, dilleri bozuk, lanetli, tekinsiz eski ahbaplardır. Bu nedenle çok “bilinçli” bilinçler, bazı resimlere bakamaz, müziklere kulağını tıkar, “edepsiz” edebiyata katlanamazlar, “Huzursuz seyirler!” diyen yönetmenin filmi onlara göre değildir.
Taş yok mu taş?
AYHAN EĞRİLMEZ
“Halbuki acemilik. Efendimiz acemilik. Bir taş alacaksınız, yontmaya başlayacaksınız. Şekillenmeye yüz tutmuşken atacaksınız elinizden. Bir başka taş, bir başka daha. Sonunda bir yığın yarım yamalak biçimler bırakacaksınız. Belki başkaları sever tamamlar. Ama her taşa sarılırken gücünüz, aşkınız, korkunuz yenidir, tazedir. Başaramamak endişesinin zevkiyle çalışacaksınız.” Turgut Uyar
Primordial yalnızlık duygusunun entegrasyonu: Yaratıcılık
Enel Hak
ŞEHMUS AY
Primordial yalnızlık duygusu, tahammülü güç bir duygudur. Ancak yaratıcılıkla, yaratıcı edimlerle üstesinden gelinebilir. Yaratıcılığın insanı Tanrısallığa yakınlaştırmasının nedenini de burada aramalıyız. Yaratıcılığın bloke edilmesi ise anhedoni ile başlayıp intihar terörizmine kadar giden yıkıcı sonuçlara sebep olabilir.
Varoluşçuluğa göre yaratıcılık
EROL GÖKA
Biz mi hayatımızı yönetiyoruz, hayat şartları mı bizim yaşam tarzımızı belirliyor? Soru da sorun da budur insanın otantikliğini konuşurken. Yaratıcılık da otantikliğin dışavurumlarından birisidir yalnızca...
Psikoz ve yaratıcılık
Su geminin içinde mi altında mı?
LEVENT METE
Sanrılı kişi hiç beklemediği bir anda denize düşen, çırpınan, su yutan, boğulmak üzereyken zorlukla kurtarılan bir kazazede durumundayken, yaratıcı kişi özel donanımıyla derinlere inen bir dalgıç gibidir.
Ölüme karşı yaratıcılık
SİBEL ERENTAY
Ölüm ve ölüme rağmen var olma çabası insanın evrensel açmazıdır. Mitolojik anlamda ise yaratıcılık tanrıların kıskançlığını kamçılar, tanrılarla yapılan kıyasıya bir savaştır söz konusu olan. Tanrılarla savaş, gelip bizim kendi ölümsüzlüğümüze bağlanır. Yaratıcılık, en naif tanımıyla ölümsüzlük için duyulan bir özlemdir.
Düş dervişi
A. TAMER AKER
Evrimden edebiyata, sinemadan sanata, dinden terapiye ve hatta futbola kadar pek çok alanda travmalar sonrası dönüşebiliyoruz, bunun izlerini bırakabiliyoruz. Aslında dönüşürken ve gelişirken ve de yaratırken travma ya da travmaların en büyüğü olan fanilik, ölümlülük mü bizi besliyor? Gerçekten de Achilles haklı mı? Tanrılar sırf ölümlü olduğumuz için mi bizi kıskanıyorlar? Bu yüzden mi toprağa ve insana daha farklı dokunabiliyoruz? Bu nedenle mi Michel Tournier’nin Cuma’sı toprağı gebe bırakabiliyor? Belki bu bilgelik ayrı bir düş âleminin kapılarını bize, zihnimize açıyor.
Yeni eskinin içindeyse eğer
YANKI YAZGAN
Yenilikçi okurlar, yenilik düşkünü okurlar ya da tam tersiyim diyen okurlar! Ne durumda olduğunuzu anlamak için genlerinize baktırmanıza gerek yok. Oyunları kurallarına göre oynayıp oynamadığınızı bir kontrol edin, yeter. Kuralı geliştirebiliyor, anlayabiliyor ve uygulayabiliyor olmanız, kuralı değiştirebiliyor olmanızı da getirecektir…
“Bee Season/Umut Mevsimi”
Kaybederken kazanmak
FUAT ULUS
Bazen her şeye rağmen şampiyon olmak, birinci çıkmak, herkesten daha iyi olduğunu ispatlamak mutlaka mutluluk getirmeyebilir…
“Fırçasız Ressam” Metin Akarslan:
“Sıra dışı insanların
sıra dışı yapıtları makbul”
RÖPORTAJ: CENK OĞLAKÇI
“Parmaklarımla, tırnaklarımla resimler yaptım. Beyaz boyalar, sürtünme nedeniyle parmaklarımdan akan kanlarla kırmızı oluyordu.”
Yaratmayıcılık
ALİCAN ÇAMCI
Sanatta, hatta daha da özgül olarak Batı sanatında yaratıcılık, yaratımla nasıl bir ilişki içindedir?
Dönüşümler yüzyılının aykırı mimarı
Gaudi’nin oyun bahçesi
H. KAAN KÖKSAL
Mezun olduğu mimarlık okulunun yöneticisi diplomasını verirken, “Bir deliye mi yoksa dâhiye mi bu diplomayı verdiğimizi kimse bilemez; onu zaman gösterecek” demişti. Bu zaman, onun bir eseriyle ilgili olarak hâlâ tamamlanmış değil. Usta mimarın 1882 yılında yapımına başladığı La Sagrada Familía (Kutsal Aile), 128 yıldır bitirilememiş durumda; çünkü kimse onun gibi taş taş üstüne koyamıyor. Şimdiki hedef, bu muhteşem yapıyı Gaudi’nin ölümünün 100. yılı olan 2026 yılında tamamlamak. Ya bu hedef delice mi, dâhice mi? Onu da zaman gösterecek…
Yaratmaya yatmak
SELİM KAHVECİOĞLU
Yaratmaya yatabiliyor musunuz? Daha da önemlisi yattığınız yerden eliniz dolu kalkabiliyor musunuz? Filhakika, Floransalı biliyor ki dünyadaki hiçbir şehirle mukayese edilemeyecek kadar çok yaratmaya yatan ve yattığı yerden eli dolu kalkan hemşerisi var.
Yalan dünya!
HAYDAR ERGÜLEN
Neymiş, “yaratıcı”ymışız! Ah ah, reklamcıların kimseyi kandırdığı filan yok aslında, asıl reklamcıları kandırıyorlar, “siz yaratıcısınız” diye, eh onlar da buna inanarak hayli zaman çalışıyorlar deliler gibi. Sonra bir de bakıyorlar ki bu “yaratıcılık” denen şeyin “kölelik”ten farkı yok, “Gülsarı” gibi zincirlerini koparmaya çalışıyorlar o zaman, lakin vakit geçmiş oluyor. Zaten bir zaman sonra da “yılkı atı” gibi hiçbir işe yaramaz bir halde metropolde otoyolun kenarına bırakıveriyorlar eski “yaratıcı”ları!
Modern bir rahibin itirafı
İLYAS BAŞSOY
Ne mutlu ki ve neyse ki, yaratmak insana mahsustur.
Moda ve olma
Görmeyen gözlere bir reçete;
ÜMİT ÜNAL
Ol dedi Tanrı oldum -mu yoksa olma haline varış biçimi mi bu? Bu süreci anlamlandırma biçimim aslında moda… İlk dokunduklarım, bir atölyede elime en yakın, gözüme en tanıdık objeler. Kumaş atıkları. Makas. Kâğıtlar. İğne. Makine sesleri. Buharlı ütü. Paskara.
Yaratıcılığın tersi olarak üretkenlik ve iki biyografi
Aha da Picasso netekim!
İSMAİL GÜZELSOY
Dünya kurulalı beri, hiçbir zaman gerçek hayat, yaratıcılığa bu kadar düşman olmamıştır. Her şey “Popula” denilen o canavarı doyurmak için. (…) Kenan Evren, Picasso’nun yaptığı resimlere bakıp, “Ne var ki, bunları ben de yaparım” demişti. Popula bunu da kabul etti. Bir şey söyleyemedi. Popula neticeye bakar, Hatice’ye değil. Hatice’ye bakan biz fani varlıklarız.
Alternatif yaşam mümkün mü?
Hangi eylemi yaratır
hangi gün, hangi düğüm?
TUNA YILDIRIM
Üzülmek bilir misiniz? Avignon Beşlisi’nde sahte cemaat lideri kılıklı Akkad’ın buyurduğu üzre “bilmeyiniz, bilmeye dönüşünüz”. Siyaset de bilirsiniz o halde. Bilmeyi bilirsiniz. Olmazlığıyla olurluğuyla insanın vicdanını kanatanı bilirsiniz. Vicdan bilir misiniz?
Acıları artırmaktansa, marka yaratmak!
TARIK TUFAN
Kadim varoluş sorularını sorabilme cesareti, yerini marka oluşturabilmenin keskin zekâsına bıraktı. Artık yaratma cesaretini artıran temel duygu, varoluş sancıları değil piyasa acımasızlığı. İkincisi de en az ilki kadar cesaret gerektiriyor.
Procrustes’in yatağı
ESMAHAN AYKOL
Uyanıyor, kahvaltı ediyor, masamın başına oturuyor, bol bol sigara içerek sekiz-dokuz saat yazıyor, yazmayı bırakır bırakmaz da hüngür hüngür ağlamaya başlıyordum… Çok endişeliydim, çok. Sonradan, endişenin, yaratıcı edimin bir parçası, giderek mütemmim cüzü olduğunu öğrendim. Ha, öğrendim de ne oldu, endişem azaldı mı? Hayır.
Özel bir tiyatro
TUBA AKYOL
Tiyatroyu tersyüz et, psikoterapiyi tersyüz et, ikisini topla...
1/Tiyatro + 1/Psikoterapi = ?
Stil ve yaratıcılık terbiyeye gelir mi?
YAŞAR SÖKMENSÜER
Her nesne "takı-aksesuar" gelir ilk gençlikte. Gündelik çay kaşıklarını düzeltip eğip-bükersin ve parlatır "şövalye yüzük" eylersin. Onun sayesinde, yüzük kardeşi olursun. Sadece "yaratıcılık"ta değil, "suç"ta da ortak/kardeş olursun elbet. Otomobillerden sökülüp getirilen armalar, kolye de olur, kemer tokası da. Belki "armalardır -o günlerde- her şeyi kararlaştıran"... Yaratıcılık armadır.
Yaratıcı sözlük
Yarat cılk: Yaratıcılığın cılkını çıkarmak
SERVET PERVA
Oturduğu evi satıp bir seferde piyango biletlerinin yüzde yirmi beşini satın alarak büyük bir kumar oynamak ilk kimin aklına gelmiş olabilir? Biraya su karıştırmak, sahte rakı yapmak, benzin deposuna hava basmak, arabanın camlarına röntgen filmi sıvamak, ayakkabının üzerine ayna koyup etekli kızların donuna bakmak, kınayı esrar olarak yutturmak, kınayı sarıp içerek kafa bulmak... Bütün bunların yaratıcı faaliyetler olduğunu kim inkâr edebilir?
Yaratıcılık Evrensel Beyannamesi
Ç. UMUT TANYOLU
Yazar olma gecesi
YONCA CİNGÖZ
Bazen de mevsimi değildir yaratmanın. Herkes bir ara, durmak ister. Kimisi bunu hiç denemez bile, kimisi yaşam biçimine dönüştürür. Bazılarıysa aradadır, pek çokları. Siz, ne zaman yaratırsınız?
Bir artı bir eşittir üç
HANDE ÇAYIR
John Nash ve müthiş aklı. Sylvia Plath ve intiharı. Woolf ve iç bunaltıları. Pollock ve aşkın tuvalleri. Van Gogh'un çıldırısı. Alan Turing'in hormon tedavileri. Frida'nın güzelim ruhu. Ray Charles'ın uyuşmaları. Christy Brown'un sol ayağı. Camille Claudel'in esareti.
Varoluşun safran sarısı
ESRA İZDÜZEN
Tüm yaratılara... Hiç doğmamışlara... Şu an doğanlara...Ve gelecekte doğacaklara...
Pygmalion ile Galateia
Sevdim bir taş kadını
GAMZE İNAN ERYENEN, EVREN ŞAR
Pygmalion kendi yaptığı heykele âşık oldu. Ona çeşit çeşit elbiseler giydirdi, küçük kuşlar, pırıl pırıl çiçekler hediye etti. Gece olunca yatağına yatırdı, öptü, kokladı. Ancak ne yazık ki heykel, bu garip heykeltıraşın sevgisine karşılık veremiyordu.
“Top”lu yaratıcılık
KIVANÇ KOÇAK
Övmeyee övmeyee övmeye geldiiik… Her ne kadar dışardan bakınca sadece ayaklarla, tamamen fizik güçle oynanan bir oyun gibi gözükse de aslında futbol tam bir kafa işidir… Bazen öyle bir harekete şahit olursunuz ki, bir sanat eserinin karşısında duyduğunuz şaşkınlığı, tedirginliği hissedersiniz.
