Sorularla Osmanlı İmparatorluğu 2
Erhan AfyoncuSözler ve Alıntılar
Osmanlı idaresi yaptığı propagandayla İslam'ın ananevi müsamaha politikası çerçevesinde gayri müslimlere can ve mal güvenliği ile dinlerinde serbestlik tanıyor ve eski feodal bağlılıklarından kurtarıyordu.
Osmanlı devlet teşkilatında kurulan ilk yönetim birimlerinin Rumeli adını taşıması ve bunların teşrifatta daha sonra kurulan Anadolu adlı birimlerden önde gelmesidir.Örneğin,Rumeli Beylerbeyliği'nin Anadolu Beylerbeyliği'nden,Rumeli Kadıaskerliği'nin Anadolu Kadıaskerliği'nden üstün olması.
Osmanlı Beyliği'nin yayılma alanı uygun fırsatlar çıkmadığı takdirde Rumeli olmuştur.Osmanlı Beyliği'nin Rumeli'de kuvvetlendikten sonra Anadolu'yu içine aldığına dikkat etmek gerekir.Devletin ana siyasi organizasyonunu sağladığı bölge de Rumeli'dir.
Müslüman Türklerin yaşadığı Kırım'ın,Rus hakimiyetine geçmesi,Türk milletinde şiddetli tepki ve üzüntü meydana getirirken,Kırım'ın geri alınması arzusu uzun yıllar Osmanlı politikasının temelini oluşturmuştur.Ayrıca,Kırım'ın Osmanlı hakimiyetinden çıkması,Karadeniz kıyıları,Anadolu,Boğazlar ve İstanbul'un Rus tehdidine maruz kalmasına sebep olduğu gibi,Osmanlı ordusunun Tatar kuvvetlerinin yardımından da mahrum kalmasına yol açmıştır.
Paul Wittek,Rumeli'nin Osmanlılar için "varlık sebebi" olduğunu,Balkan Harbi sonunda Osmanlıların varlık sebeplerini yitirdiklerini söyler.İlber Ortaylı'da,Osmanlı Devleti'nin fiilen 1912'de sona erdiğini belirtir.Yukarıda bahsettiğimiz gibi Rumeli olmasa Osmanlı İmparatorluğu da olmazdı.Bu yüzden Osmanlı İmparatorluğu'nun anavatanı Rumeli'dir.
Halil İnalcık, Osmanlı fetihlerinin kılıçtan ziyade istimâlet(gönül çekme) ismi verilen uzlaştırıcı bir politika ile gerçekleştirildiğini belirtir. İstimâlet, Müslüman olmayan ahalinin çeşitli vaatlerle kazanılması sayesinde Osmanlı hakimiyet sahasının genişletilmesisir.
Osmanlı İmparatorluğu kuvvetli örgüt yapısı sayesinde birbirinden çok farklı özelliklere sahip toprakları uzun süre idare edebilmiştir. Özellikle sınır boylarında iyi bir istihbarat ağı oluşturulmuştu. 1561'de İstolni Belgrad Sancakbeyi Hamza, Habsburgların kendisini büyük bir ordu göndermekle tehdit etmeleri üzerine elçiye şu cevabı vermişti: "Hiçbir yerde askeriniz yok.Olsa benim bilmem lazım,çünkü benim casusum 6 yıldır Beç( Viyana)'de oturur,orada karısı,çocuğu var; bu adam isterse kilisede ayin eder,isterse memur,isterse Nemçeli,isterse Macar olur; isterse mükemmel çapacıdır,isterse asker olur,isterse topallar isterse senin gibi sağlam bacakla gezer ve her türlü dili bilir".