Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Kazan Tatarları ve Çarlık Rusyası'nın Oluşumu

Tatar İmparatorluğu

Danielle Ross

Tatar İmparatorluğu Gönderileri

Tatar İmparatorluğu kitaplarını, Tatar İmparatorluğu sözleri ve alıntılarını, Tatar İmparatorluğu yazarlarını, Tatar İmparatorluğu yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Rusların ilhak etmiş olduğu Kazan Hanlığı’ndan gelen imamlar, öğretmenler, talebeler, şeyhler ve tacirler, 1860’lardan 1910’lara dek, o zamana dek yaşamakta oldukları bölgeyi terk ederek Urallar, Batı Sibirya, Kazak stepleri ve Rus-Çin sınırındaki yeni kasabalarda, kalelerde, ticari merkezlerde ve köylerde yerleşmişlerdi. Bu insanlar, tercüman, haberci, arabulucu, kültür uzmanı ve iş adamı sıfatlarıyla Rusya’nın kolonyal yayılmacılığının öncü kolları olarak hizmet verdiler.
Emperyal hükümet, Rus-olmayan toplulukların yaşama şartlarını dikte etmiş ve emperyal kanunlar ile kurumlar da Rus olmayan tebaa cemiyetlerin kolektif kimliklerini şekillendirmiştir.
Reklam
Rus hükümdarlarının, uyruklarına istediklerini yaptırabilme kabiliyeti 1700’lerin başından itibaren büyük ölçüde güç kazanmış ama kötü yollar, uzak mesafeler, ziyadesiyle kötü bir iklim ve kendi menfaatlerini gözeten mahallî elitler, merkezin kendi otoritesini empoze etme çabalarını baltalamayı sürdürmüştür.
Kazan Tatar fıkıh âlimleri, 19.yüzyılın başlarında, birbirleriyle kılıçtan ziyade kelimelerle çarpışıyorlardı. Ellerindeki silahlar ise -babaları ile büyükbabalarının 1700’lerde aralarındaki arazi ihtilaflarını halletmek için kullanmış olduğu oklar, kılıçlar ve ateşli silahlar yerine- hukuki ve dinî tefsirler, Aristo mantığı, astronomi ve geometri idi.
Ekim ayında, güçlerini Abılay ile birleştiren bir grup Başkurt, Ufa ve Menzelinsk havalisindeki yerleşim merkezlerine saldırır. Aleksey Mihailoviç, Kazan ve Perm’deki hükümet görevlilerine çağrıda bulunur ve yeni Hıristiyan olmuş uyruklar, Müslüman Tatarlar, mirzalar (soylular) ve Çuvaşlardan oluşan bir ordu toplayarak bu “hainlerin” Kama nehrini geçip de Kazan’ı tehdit etmeden önce durdurulup dağıtılmasını ister.
İlk olarak, Rus İmparatorluğu’nun kuruluşunun, bir etnik Rus projesi olmadığını belirtmektedir.
Reklam
Rusya Federasyonu’nun mevcut hükümeti, Rusya’nın kimliğindeki Rusça konuşan Slav ve Hıristiyan Ortodoks unsurları ön plana çıkarsa dahi, ne Rus İmparatorluğu’nun ne de Sovyetler Birliği’nin hiçbir zaman “safkan” bir Rus devleti olmadığını hatırlamakta fayda vardır.
Rus İmparatorluğu ile Tatar milletinin inşasının karşılıklı münhasır süreçler olmadığı bilinmelidir. Çağdaş İdil-Tatar milleti, İdil-Ural Müslüman âlimlerinin Rus devletiyle münasebetleri neticesi doğmuş ve Rus İmparatorluğu’nun genişlemesi de Tatar din âlimleri de dâhil olmak üzere, çok sayıda Rus olmayan şahsın faaliyetleri sayesinde gerçekleşmiştir. Rus olmayanlar, imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemlerde bile, hem ülke ekonomisinde hem de devlet hizmetinde önemli roller üstlenmiş ve de emperyal kimlik, ifade hürriyeti, matbuat, din ve Rus devletinin geleceği konularındaki tartışmalara katılmışlardır.
391 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
Kitap hakkında yazacak çok şey var aslında ancak kısaca bir değerlendirme yapmam gerektiğinde ilk olarak Türkçeye çeviren sayın Dr. Kadri Mustafa ORAĞLI'ya bir teşekkür borçlu olduğumu düşünüyorum. Çünkü çok güzel bir çeviri yapılmış ve son derece anlaşılır durumda bir çeviri olmuş. Eserin özelliklerine bakıldığında ise nitelikli bir doktora tezi okunduğu bilinmelidir. Tezin kaynakçası oldukça zengin ve aslında okuyan kişinin Cedidizm'e bakış açısının da gelişeceğini düşünüyorum ve alanda araştırma yapan herkese öneriyorum. İyi okumalar.
Tatar İmparatorluğu
Tatar İmparatorluğuDanielle Ross · Ötüken Neşriyat · 202011 okunma
·
Puan vermedi
Benim Kuzey Türkleri tabirini daha sevdiğim Kazan Tatarlarının yenileşme (Cedidizm) hareketi uzmanlarından Danielle Ross’un 2020’de yayınlanan mühim çalışması, aynı yıl içinde Türkçe olarak Türkiye’de de yayınlandı. Ceditçilik araştırmalarında bir köşe taşı niteliğinde olan bu eser, İdil-Ural havzasındaki reform hareketlerini, İslam Dünyası’nın diğer kısımlarıyla bağlantılı olarak ele almakla kalmayıp, bölgenin kendine has şartları bağlamında değerlendirmektedir.
Tatar İmparatorluğu
Tatar İmparatorluğuDanielle Ross · Ötüken Neşriyat · 202011 okunma