1950 yılında Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinin Güblüce Köyünde doğdu. İlkokulu Güblüce Köyünde, Ortaokul ve Liseyi Elbistan Mükrimin Halil Lisesinde tamamladı. 1967’ de Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesine girdi. 1974’de tıp tahsilini Askeri Tıbbiye öğrencisi olarak yaptı. Tıp tahsilini tamamlayarak Tabip Teğmen olarak Tıp Doktoru Unvanını aldı. 1974 - 1975’de Gülhane Askeri Tıp Akademisinde Askeri Tababet ve Genel Tıp konularında eğitimini tamamlayarak Doktor Üsteğmen oldu. Daha sonra 1975 - 1977 yılları arasında Kara Harp Okulu’ nda iki yıl süre ile kıta doktorluğu ve baştabiplik yaptı. 1977 - 1981 yılları arasında Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve Askeri Tıp Fakültesinde Genel Cerrahi ihtisasını tamamladı. 1981’ de Genel Cerrahi Uzmanı oldu. 1981 - 1986 yılları arasında aynı klinikte uzmanlık ve başasistanlık yaptı. Bu dönem içinde Amerika Birleşik Devletlerinde Mississippi devlet Üniversitesinde organ nakilleri üzerinde araştırmacı olarak çalışmalarda bulundu. 1987’ de Gülhane Askeri Tıp Fakültesinde Genel Cerrahi Anabilim Dalında Yardımcı Doçentliğe başladı. Daha sonra YÖK Kurullarınca 1988 de Üniversite Doçenti, 1994’ de Üniversite Profesörü oldu. Profesör Dr. Mehmet KAYA, 1999’da 32 yıllık Türk Silahlı Kuvvetlerindeki çalışma hayatından kendi isteği ile Prof. Dr. Tabip Kıdemli Albay olarak emekli oldu. Bu 32 yıllık zaman içinde birçok takdirname ve mümtazen erken terfi aldı. Prof. Dr. Mehmet KAYA 1999 Genel Seçimlerinde Kahramanmaraş’dan 21. Dönem Milletvekili olarak TBMM’ne girdi. TBMM Dışişleri Komisyon Başkan Yardımcılığı, TBMM Dışişleri Komisyon Sözcülüğü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Türkiye Parlementer Üyeliği görevleri yaptı. Prof. Dr. Mehmet KAYA’ nın “Pratik Cerrahi” adlı Texbook şeklinde Genel Cerrahi Tıp Ders Kitabı, “Düşünceler” adlı Tıp, Serbest Düşünce, Askeri Strateji, Siyasi, Felsefi, Çevre, Coğrafi, Tarihi ve Beşeri konuları içeren kendi düşüncelerini 5 ciltlik küçük kitaplar serisi şeklinde topladı. Prof. Dr. Mehmet KAYA’ nın 260 civarında da daha çok tıbbi olarak yayınlanmış yerli ve yabancı yayını mevcuttur. Prof. Dr. Mehmet KAYA evli ve iki çocuk babası olup, İngilizce bilmektedir. "Prof.Op.Dr.Mehmet KAYA halen Özel Büyük Ortadoğu Tıp Merkezinde Genel Cerrah olarak mesleğini icra etmektedir."