Kitap Manto'nun meşhur hikayesi Toba Tek Singh ile başlıyor. Pakistan ve Hindistan'ın parçalanma sürecinde akıl hastanesindeki hastalar bile Hindu, Sih, Müslüman diye ayrılıp iki devlet arasında paylaştırılmış. Manto Bombay'a son derece bağlı olduğu için parçalanma onu derinden etkilemiş ve hikayelerine de bu yansımış. Mesela durumu "ayrılma" değil "parçalanma" olarak anlatmış hep. Kitapta Toba Tek Singh'ten başka 9 hikaye daha var ve sonunda Manto'yu anlatan güzel bir sonsöz yazılmış. Hikayesinde gördüğüm şey sembolizmin ve tasvirin çok yoğun olduğu bu bazen anlaşılmayı güçleştiriyor ama yine hikayeye olan ilgiyi yitirmiyorsunuz. Hikayelerin çoğu beklenmedik ve acı bir şekilde bitiyor. Ayrıca tıpkı Hindistan gibi çok çeşitli, karışık, karmaşalı ve parçalı hali hikayelerine yansımış. Merak eden alıp okumalı.
Manto'nun 2018 yılında hayatını anlatan bir filmi de çekilmişti. Kitabı okuyunca Manto filminin de ne kadar özenli çekildiğini anlamış oldum. Hem okumak hem izlemek isteyenler kaçırmamalı.