Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Delilik Siyaset ve Toplum

Toptaşı Bimarhanesi

Fatih Artvinli

En Eski Toptaşı Bimarhanesi Gönderileri

En Eski Toptaşı Bimarhanesi kitaplarını, en eski Toptaşı Bimarhanesi sözleri ve alıntılarını, en eski Toptaşı Bimarhanesi yazarlarını, en eski Toptaşı Bimarhanesi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Batı Avrupa ve Amerikada ondokuzuncu yüzyıl boyunca, akıl hastanelerinin hızla çoğalması olgusuna Osmanlı devleti örneğinde rastlanmamaktadır. Hatta yirminci yüzyıla kadar genel olarak diğer sağlık kurumlarında bir artış gözlense de özel olarak akıl hastaneleri inşasının gerekliliğine dair tartışma bile cılızdır.
Osmanlı arşiv belgelerinde cinnet geçirenler için genellikle; “mecnûn, mecnûne, eser-i cünûn, münhâl-i akl, münhâl-i dimağ, meczûb, eser-i heft, muhtellu-şuûr, illet-i cünûn, muhtell-i dimağ, tecennün” gibi ifadeler kullanılmaktadır.
Reklam
Meczup ile deli arasındaki ayrıma yönelik en anlamlı tanım şudur: akıl adamı terk ederse “deli”; adam aklı terk ederse “meczûb” olur.
Bimarhane’nin İngilizce karşılığı asylum Fransızca karşılığı ise L’asile’dir. Fransızca L’asile kelimesi sığınılan yer anlamındadır. Avrupa dillerinde akıl hastalarının kapatıldığı, muhafaza edildiği yer anlamında kullanılan kavramın Osmanlıca tam karşılığı melce-i mecanin (delilerin sığındığı yer)’dir.
Bir ulusun pratikteki hayırseverliği entelektüel gelişimi nispetinde bir standarda sahiptir.
Bilimin ışığı Osmanlı İmparatorluğunu daha parlak ışınlarla bezediği vakit hiçkuşkusuz delinin zincirleri kırılacak ve yabancılaşmış aklın kendine uygun tahtına tekrar oturacağına dair umut veren bir durum yaratacaktır.”
Reklam
Çocuklarının kaybolması neticesinde aklını yitiren kadına balmumundan yapılmış küçük çocuk heykelcikleri, aşırı zengin olma hülyasıyla aklını yitirenlere kalay ve kurşundan mamul madeni paralar verilir.
'Deli, kötek ile uslanır’ denilmesi lâ-ya’kılane [akılsızca] bir sohbet [söz] imiş”
Tımarhaneden çıkışları ise dört şekilde mümkündür: tedavi olarak, ailelerin isteği ile, hükümet emriyle ya da firarla.
Besin maddeleri ilk basamak ilaç tedavisi sayıldığından hastaların perhizle tedavisine büyük önem verilirdi.
Sayfa 121Kitabı okudu
Reklam
Hastayı sakinleştiren, uyutan ya da uyuşturan ilaçlar da kullanılırdı. Örneğin, afyon ve lüffah (adamotu) koklatılır; marul ve nilüfer suyu kaynatılıp natul yapılarak içirilirdi. Mâl-i hülya hastasının erken tedavi edilmezse iyi olmayacağı ileri sürülürdü.
Sayfa 121Kitabı okudu
Bimarhanedeki akıl hastalarına verilmek üzere satın alınan malzemenin önemli bir kısmı bitkisel ecza [drog] lardır. Eczaların bir kısmı, “ruh”, “su” “hulasa”, “yağ” gibi işlenmiş halde, bir kısmı “merhem”, “yakı” gibi hazırlanmış ilaç şeklindedir.
Sayfa 122Kitabı okudu
Vizit sırasındaki her türlü itaatsizlik, derhal bir duş-banyosu ile bastırılmakta; bu aynı zamanda müessesenin disiplin ve kurallarına henüz uyum gösterememiş olan yeni gelen hastalara karşı caydırıcı bir unsur olarak kullanılmaktadır.
Sayfa 123Kitabı okudu
Coşku ve heyacanı kontrol altına almak için on veya on iki saatlik uzun banyolar uygulanması, ilk yıllarda başvurulan tedavilerdendir. Türk hamamı dışında, bimarhanede, Fransa ve Belçikada’ki tımarhanelerde karşılaşılan türden kapaklı küvetler/fıçı banyolar [baignoires couvercles] bulunmaktadır
Sayfa 123Kitabı okudu
34 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.