Türk Düşününde Batı Sorunu
Niyazi BerkesTürk Düşününde Batı Sorunu Gönderileri
Türk Düşününde Batı Sorunu kitaplarını, Türk Düşününde Batı Sorunu sözleri ve alıntılarını, Türk Düşününde Batı Sorunu yazarlarını, Türk Düşününde Batı Sorunu yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Amerikan ekonomisi, geri kalmış toplumların tüketim açlığını bütün hırsı ile üstüne çeken yanlarla doludur. Bugün Amerika olmasa, birçok toplumların orduları silahsız, sokakları otomobilsiz, evleri frijidersiz, düşünürleri kavramsız, dergileri resimsiz, baldırsız, bacaksız kalacaktır.
Çağdaş uygarlığa en başarılı olarak girebilen toplumlar, imrenme Batıcılığından kendilerini koruyabilen toplumlar olmuştur. Bunlar arasında özellikle Japonlar ve Ruslar başarılı olmuşlardır.
Batılılaşmış kast, toplumunun üretim güçlerinde bir değişiklik olmasını, tuttukları yerler, edindikleri çıkarlarla uyuşmaz bulduklarından, devrimci olamazlar. Bundan ötürü bu toplumlarda ilerici burjuvazi olamaz. Burjuvazinin bütün gücü dışarıdan edinmedir. Kendi toplundan içinde, değişmeyi değil, gericiliği tutmak zorundadırlar. Batı ülkelerinin çıkarları da bu toplumların ekonomilerini kendine tutuk bulundurmayı gerektirir.
Alman ya Amerika, Fransa gibi büyük, erişilmez ülkelerin her şeyinin hayranı olmayan pek az Türk okumuşu vardır. Bu hayranlık yüzünden Batı uygarlığı üzerine güvenilir, objektif görüşler gelişmemiştir.
Yurtdışına beyin göçü...
Fakat toplumda değişiklik istenmiyorsa, bunları yetiştirip sonra dışarıya salıvermek için, halkı bu kadar masraflara sokan kurullar neden açılmıştı? Bu ancak zengin Batı ülkelerine bedavadan adam yetiştirmeye yarar.
Deja Vu
Halk ekonomisinin yatırımları ile yetişmiş doktorun, mühendisin, müzikçinin, hukukçunun, hatta tarihçi ve Türkolog’un büyük amacı Batı’ya gitmektir. Sahte Batılılaşmışlığın ikiz kardeşi sahte-milliyetçilik sayesinde, bu «exodus»ün önüne geçecek yollar, devrimsel değişiklikler gerçekleştirebilecek olan bu unsurlara karşı sımsıkı kapanmıştır.
Kişisel ekonomilerini, toplumun gücü ile orantılı olmayacak ölçüde artırmak için her çeşit gelir sağlama yollarına başvurma normal olur. Halk ise, onlara güvenini yitirir; onların yaşamlarına bakarak onlara ahlâksız damgasını vurur.
Geri kalmış toplumlarda en çok, toplumdan kopmuş olanlar arasında görülen bu tüketim maddelerine düşkünlük önüne geçilmez bir salgın haline gelir. Toplumun geriliği, halkın cahilliğine bağlanır; boyuna halkın okutulmasından, aydınlanmasından söz edilir. Halkın cahilliği teorisi, bütün Batılılaşmış okumuşların ilk bellediği ilericilik tezidir; fakat bunun gerçekleşemeyişi Batılılaşmış kastın reayadan nefretinin derinleşmesine yarar; toplumlarının, onların tüketim uygarlığı iştahlarının yükünü kaldıramayışına çok içerlerler.
Geri kalmış toplumun içinde yaşamaktan ayrılmanın yolu olan tüketim maddeleri düşkünlüğü Batılılaşmış sınıf gençlerinin, kadınlarının kafalarında bir devrimsel değişiklik yaparak onları toplumdan koparır. Bu kopukluk, onlarda iç çatışması ya da isyan tepkisi yaratacağına Batı uygarlığının tüketim maddelerine karşı tapınırcasına hayranlık ve düşkünlük yaratır. Toplumun kaldıramıyacağı ithal malı tüketim maddelerine düşkünlük ile modernleşmek aynı şey olur.
Fakat bu kutsallaştırdığı geriliğin bir parçasını bile kendi yaşamına sokmaz.