...her toplum karşılaştıkları sıkıntıları aşmak için öncelikle kendi kültürleri
çerçevesinde çözüm aramaları mantıklıdır. Aynı kültürün insanlarına
yine aynı toplumun iç dinamikleri faydalı olabilirdi.
Osmanlı‘da Müslümanların matbaayı 18. asrın başlarına kadar
kullanmamalarının temel sebebi ihtiyaç duyulmamasındandır. Çünkü çok
sayıda hattat (güzel yazı yazan kişi) ve müstensih (yazıyı çoğaltan kişi)
vardı.