İnsan aceleci bir varlıktır. Dolayısıyla sadece ahiret mutluluğu üzerinde kurgulanmış bir din tasavvuru onu tatmin etmeyecektir.
/Dr. Seyithan Can
Bediüzzaman'a göre kesin bilgiye ulaşmada üç aşama
*ilmelyakîn/mantık (ateşin bilgisine, kavramına sahip olmak)
*aynelyakîn/gözlem (ateşin kendisini görmek)
*hakkalyakîn/deney (bizzat ateşi tecrübe ederek hissetmek)
.., şahsiyet bir zihni terkip mahsulüdür.
Ferdiyet kendi kendine, şuur kazanınca meydana şahsiyet gelir.
‘Nur-u akıl kalpten gelir’
Mutezile, Eş'ariler ve diğerleri gibi İslam ekolleri arasındaki tartışma, konunun aslı itibarıyla değil aklın rolünün sınırları ve şartlarının oranın etrafında cereyan etmektedir.
Doğrusu Mutezile, "Şeriat gelsin veya gelmesin akıl bazı ilahi hükümleri bilir." demiştir.