*Akhalar: Homeros destanlarında ve özellikle İlyada'da Yunanistan yarımadasından gelip Troya seferine katılan savaşçıların hepsine birden “Akhaioi” , “Danaoi” ya da “Argeioi” denmektedir.
Sayfa 23 - Remzi Kitabevi - AkhalarKitabı okudu
*Melanthios (yahut Melantheus) : Odysseiaʼda sözü geçen İthakeli keçi çobanı, hizmetçi Melanthoʼnun kardeşi. Kız kardeşi gibi kendisi de efendisine karşı nankörlük eder, yolda dilenci kılığında rastladığı Odysseusʼu hırpalar, taliplerin tarafını tutar... Hizmetçiler asıldıktan sonra Melanthios da avluya getirilip kulakları ve burnu kesilir, erkekliği koparılıp köpeklere atılır ve en sonunda elleri, ayakları da kesilerek olduğu yerde bırakılır.
Sayfa 202 - Remzi Kitabevi - MelanthiosKitabı okudu
*Aineias : Aineias Homeros'un İlyada destanında önemli bir rol oynamakla kalmamış, klasik Latin şairlerinin en büyüğü olan Vergilius'a da bir destan esinlemiştir. “Aeneis”, yani Aeneas destanı Troya’lı yiğidin Troya yangınından sonra Anadolu'dan göçmesi ve İtalya'ya yerleşerek Roma şehrine temel olacak yeni bir yurt kurmasını anlatır.
On iki bölümlük Aeneis destanı bitmiş değildir. Vergilius onu sona erdiremeden ölmüş, eserini bitiremediği için onun yakılmasını da buyurmuştu.
Büyük Latin şairinin amacı Augustus’un damgasını bastığı çağının dünya ve insan görüşüne bir ufuk açmasıydı.
Sayfa 21 - Remzi Kitabevi - AineiasKitabı okudu
*Kirke : Büyücü tanrıça Kirke Odysseusʼun serüvenlerinde başlıca rol oynayan kişilerdendir. Efsaneler Kirkeʼnin Aiaie adasında oturduğunu belirtirler.
Odyssesiaʼdan sonraki efsanelere göre Kirkeʼnin Odysseusʼtan birçok çocukları olur, biri Telegonos, öteki de Latinosʼtur derler.
Sayfa 177 - Remzi Kitabevi - KirkeKitabı okudu
*Eumaios : Eumaios, Odysseia'da önemli bir rol oynayan İthake’li bir domuz çobanıdır.
Eumaios ihtiyar bir dilenci kılığında olan Odysseus’u konuklamak, ağırlamakla kalmaz, konuğunun özlemini çektiği efendisi olduğunu anladıktan sonra da talipleri öldürmekte,malını, mülkünü yeni baştan ele geçirmekte yardımcı olur ona.
Sayfa 108 - Remzi Kitabevi - EumaiosKitabı okudu
*Hades : (1) Adı : “Görünmez” anlamına gelen Hades adı hem tanrının kendisi, hem de egemen olduğu ölüler ülkesi için kullanılır. Hades tanrının bir özelliği kendisini görünmez kılan başlığıdır.
(2) Doğuşu : Olympos’lular, yani üçüncü kuşak tanrıları egemenliği ele alınca, dünya yetkilerinin paylaşılmasında Hades yeraltını alır.
Hades ve karısı Persephone amansız, insafsız, yürekleri hiçbir sunu ya da kurbanla yumuşamayan korkunç tanrılar sayılır.
(3) Efsanesi: Hades üstüne anlatılan tek efsane, Demeter’in kızı Persephone’yi kaçırmasıdır. Hades ülkesinde bir şey ağzına koyun bir daha oradan ayrılamazdı.
(4) Hades Ülkesi : Yunan mythos’unda canlı oldukları halde Hades’e inip de dönem kahramanlar şunlardır: Odysseus, Orpheus, Theseus ve Herakles.
Sayfa 120 - Remzi Kitabevi - HadesKitabı okudu
*Amazon : Anadolu'nun mythos’a katkıları salt efsane, uydurulmuş masal değildir. Anadolu kaynaklı efsanelerin hemen hepsi olmuş olayları yansıtır, yaşamış kişileri konu alır. Bu yüzdendir ki bir gerçek payı ve tarihsel bir nitelik taşırlar. İzlerine destanlarda olduğu kadar, tarihçilerin ve coğrafyacıların eserlerinde rastlamamız bunu kanıtlar. Amazon’lar bu gerçeğin en belirgin örneğidir, çünkü efsaneleri yalnız bir olayı değil, bütün bir düzeni dile getirir. Anadolu bin yıllarca anaerkil bir toplum düzeni içinde yaşamış ve bu düzenin simgesi olan Ana Tanrıça’ya değişik adlarla tapınmıştır. Amazon’lar işte bu düzenin kalıntılarıdır, babaerkil özellikte ve nitelikte olan Yunan mythos’unu bu kadar etkilemiş olmaları da ondandır.
Amazon’lardan dem vuran en eski kaynak Homeros’tur: “Erkek gibi Amazon'lar” der ve Bellerophontes’in onları yendiğini belirtir.
Efsaneye göre Amazon’lar savaş tanrı Ares ile Harmonia’nın (ya da Aphrodite’nin) kızları sayılır.
Amazon’ların Anadolu topraklarında bir Hitit kalıntısı, ya da Hitit’lerle ilgili bir anı olabileceği varsayımını bazı bilginlerde, özellikle Halikarnas Balıkçısı’nda uyandırmıştır.
Amazon adının kökeni de yazarlarca şöyle açıklanır: Amazon, yani memesiz demekmiş, adın nedeni de bu savaşçı kadınların yayı göğüslerine rahatça dayayabilmek için bir memelerini kesip çıkarmaları imiş. Amazon’ların erkek gibi oluşu, savaşçı bir kadın topluluğu olmalarından ileri gelir.
Birçok Amazon’un büyük efsane yiğitleriyle ilişkisi olmuştur: Hippolyte’nin Herakles, antiope’nin Theseus, Penthesilea’nın Akhilleus efsanesinde adı geçer.
Sayfa 32 - Remzi Kitabevi - AmazonKitabı okudu
*İo : Heredot Perslerle Yunanlılar, yani Asya ile Avrupa arasındaki savaşa hep kız kaçırma olaylarının sebep olduğunu, bunun İo’nun kaçırılmasıyla başladığını yazar...
Prometheus İo’ya kaderin kendisine neler hazırladığını bildirir: Mısır’a varacak, orada gene insan biçimine girecek ve Zeus’un oğlu Epaphos’u doğuracaktır.
Sayfa 158 - Remzi Kitabevi - İoKitabı okudu
*Antigone : Antigone tragedya kahramanlarının en cana yakını, hayat hikâyesi bize en çok dokunanıdır. Davranışı, eylemiyle bugün bile çözümlenememiş, bir toplum sorununu dile getirdiği içindir ki, çağdaş insanı derin derin etkileyen, sonsuzca düşündüren bir kişilik taşır. Sophokles’le işlenmeye başlayan Antigone dramı canlılığını bugüne dek
Sayfa 41 - Remzi Kitabevi - AntigoneKitabı okudu
*Genius : Türkçe “cin” sözcüğünün kaynağında bulunan Latince “genius” kavramı kişinin içinde doğup gelişen tinsel varlıktır.
Zamanla genius insanda ölmeyen, ölümden sonra var kalan tinsel varlık sayıldı.
Sayfa 116 - Remzi Kitabevi - GeniusKitabı okudu
*Kybele : Phrygia ırmağı Sangariosʼun kaynağında suya çiçek ve özellikle menekşe atmakla kutlanan Attis, yani bahar şenliklerinden bugün de bir şeyler kalmıştır. Kybeleʼnin tapım merkezlerinden olan Manisaʼdaki Mesir bayramı ve bu bahar bayramında camiden aşağıya halka bereket ve doğurganlık sağlayan macunların atılması Anadoluʼnun yerlisi olan bir inancın süregelmesi olabilir.
Kybele gerek şiir, gerek düz yazıyla en çok sözü edilen tanrıçalardan biridir.
(2) Niteliği ve Efsanesi : Tanrıça doğayı bütün canlılığı, verimliliğiyle simgeleyen evrensel bir nitelik taşımaktadır.
Aslında bir tek efsanesi vardır, bu efsanede hem tanrıçada analık kavramının nasıl anlaşıldığı dile gelmekte hem de tapımının biçimi saptanmaktadır: Tanrıça Attis adlı bir delikanlıya tutkundur, onu Pessinus kralının (kimi kaynaklarda kral Midasʼın) kızıyla evlenmek üzereyken düğün yerinde birden karşısına dikilerek çıldırtır ve kendi kendini hadım etmesini sağlar. Attis kendi kestiği hayalarından akan kanla toprağı sular, bitkilerin fışkırmasına yol açar ve bir çam ağacına dönüşür.
(3) Tapımı ve Tarihi : Pessinusʼtaki tapınağı siyasal güçlerden büsbütün bağımsız bir din merkezi olarak yönetilirdi.
İlyadaʼda Kybeleʼnin adı hiç geçmediği halde, Phrygialılardan söz edilir: bunlar Troya savaşında Troyalılara yardıma gelir.
Sayfa 184 - Remzi Kitabevi - KybeleKitabı okudu
*Alkinoos : Agamemnon İlyada'nın sevimsiz kralıysa, Alkinoos Odysseia'nın sevimli konuksever, uygar ve halksever kralıdır.
Öyle bir cennettir ki Alkinoos’un ülkesi, Batı yazımında ilk “ütopya” diye tanımlayabiliriz onu. İç ve dış düzeni Odysseus’a bile parmak ısırtacak gibidir. Homeros bir mimarlık baş eseri olan bu sarayı anlatmakla bitiremez.
Karısı Arete’ye saygısı da Homeros destanlarında görülen kadına değer vermenin daha yüksek bir aşamasını yansıtır. Kadın, adı üstünde Erdem’in kendisidir ve erkeğin başaramadığı bazı edimleri daha bir incelikle, duyarlıkla, insanseverlikle yerine getirebilir diye saymakta, sevmektedir onu.
Odysseia'ya üstün uygarlık havasını veren kişiler Arete, Nausikaa, Penelope gibi insanlığın daha ince, daha duyarlı ve becerikli yönünü simgeleyen kadınlardır.
Sayfa 29 - Remzi Kitabevi - AlkinoosKitabı okudu
*Media : Kişiliği ve serüveni hemen her çağda zamanın görüş ve eğilimlerine göre yorumlanarak edebiyata ve sanata konu olmuş ve olmaktadır.
Sayfa 200 - Remzi Kitabevi - MediaKitabı okudu
*Kyklopes (Kyklopʼlar) : Türkçeye “Tepegöz” diye çevirebileceğimiz Kyklopʼlar tek yuvarlak gözlü devlerdir.
Hadese görünmez kılan başlığı, Poseidonʼa da üç dişli yabayı veren bu devlermiş.
Sayfa 187 - Remzi Kitabevi - KyklopesKitabı okudu
*Kentauroi (Kentaurʼlar) : Yiğit onları kovalarken Kheironʼu da bir okuyla yaralamış. Herakles bu yarayı iyi etmeye çalışmış başaramamış, ölümsüz olan Kheiron o kadar acı çekiyormuş ki, ölmek istemiş, ölümsüzlüğünü yüklenecek birini aramış. Prometheus bu işe razı olunca, Kheiron ölümsüzlüğü ona vererek ölmüş.
Sayfa 170 - Remzi Kitabevi - KentauroiKitabı okudu