K â r
Ama yeterli bir kâr olduğu zaman sermaye gözüpek kesilir. %100'de tüm insan yasalarını çiğner ve %300'de, sonunda darağacı tehlikesi bile olsa, işlemeyeceği suç yoktur.
Sayfa 53 - Sol YayınlarıKitabı okudu
Toplumsal yaşam karmaşık ve çok yönlüdür. Siyaseti, iktisadı, kültürü, sanatı ve ideolojiyi kapsar. Toplumsal yaşamın çeşitli yönleri, çeşitli bilimler tarafından irdelenir. Ekonomi politik, toplumun iktisadi yaşamını, maddi üretim alanını irdeler.
Üretimin, birincisi teknik, ikincisi de toplumsal olmak üzere iki yönü vardır. Teknik açıdan, üretim, teknik ve doğal bilimler tarafından irdelenir.
Bu bilimlerden farklı olarak, ekonomi politik üretimin toplumsal yönü, toplumsal yapısı üzerine eğilir.
Darwin’den önce, insanlar, organik dünyayı, donmuş hareketsiz bir şey olarak tasarlıyorlardı. Darvincilik, bu dünyanın sürekli hareket, ardı arası kesilmez, bir değişiklikler alanı olduğunu gösterdi. Marksizm de. toplumsal yaşam alanında benzer bir devrim yaptı. Toplum üzerindeki donmuş görüşler yerine, toplumsal gelişme yasalarını, toplumsal yapıların ardarda gelişimi aydınlığa çıkaran tutarlı bir öğreti geçirdi. Böylece, tüm bilimin temelinde bulunan genel gelişme ilkesi, toplumun irdelenmesine de uygulanmış oldu.
Fikirler, yığınlara yayıldıkları zaman maddi bir güç durumuna gelirler.
Her hammadde, bir emek nesnesidir, ama her emek nesnesi bir hammadde değildir.
İnsan elinin yalnızca emek organı değil, ama emek ürünü de olduğunu söylemek, yerden göğe dek doğru olur. Heceli dilin kökeninde emek bulunur. Önce emek, sonra da heceli dil, etkisi maymunsu beyni giderek insan beynine dönüştüren iki belli başlı etken oluşmuştur.
Tarihsel gelişmesinin her evresinde, toplumun elinde belirli üretim araçları ile belirli bir emek gücü bulunur. İnsanlık tarihi boyunca, üretim araçları, tarih öncesi insanın taş ve sopasından koca koca modern fabrikalara kadar, uzun bir gelişme geçirmişlerdir. İnsanın emek gücü de, üretim araçlarıyla birlikte gelişir.
Üretim ilişkileri bütünü, toplumun iktisadi yapısını oluşturur. Bu, üzerinde hukuksal ve siyasal üstyapının yükseldiği ve kendisine belirli toplumsal bilinç biçimlerinin denk düştüğü temeldir. Toplumun iktisadi yapısı, söz konusu toplumda egemen durumda bulunan üretim ilişkileri sistemidir. Feodalizmin, kapitalizmin, sosyalizmin iktisadi yapısından, işte bu anlamda sözedilir.
Tarih, beş temel üretim tarzı tanımıştır: ilkel komünizm, köleci toplum, feodalite, kapitalizm ve sosyalizm.
İşçi sınıfının tarihsel görevi, sömürücülerin egemenliğini kaldırıp atmak ve yeni bir toplum, insanın insan tarafından sömürüsünden kurtulmuş sosyalist bir toplum kurmaktır.
Ekonomi politik, kapitalist toplumun bağrındaki sınıflar savaşımının en ateşli sorunlarına değinir; çünkü bu toplumu birleştiren çeşitli sınıfların maddi durumu ve dirimsel çıkarlarını ele alır. Dahası, bu toplumun varoluş sorununu ortaya koyar ve bunu yanıtlar.
Marksist ekonomi politik, tüm karmaşıklıkları içinde, iktisadi yaşamın bütün yönlerini, işçi sınıfı açısından bilimsel bir açıklamasını verir. Proletaryanın sınıf çıkarları, toplumsal ilerleme çıkarları ile örtüşür. Bu nedenle, işçi sınıfı toplumsal gelişme yasalarının en eksiksiz ve olanaklı olan en belirgin bilgisinden korkmak şöyle dursun, tersine bunda dirimsel bir çıkar bulur.
İnsanlar, doğayı olduğu kadar, toplumsal yaşam da kapsayan dış dünyayı, bilim sayesinde öğrenirler. Her doğal ya da insansal bilimin amacı, gözönünde tutulan alanı yöneten yasaların bilgisidir.
Ürünler, bireyler, gruplar, sınırlar arasında bölüştürülür. Ama bu bölüşüm, belli bir toplumda, üretim araçlarının çok belli bir bölüşümü öncelemiştir. Böylece, kapitalist toplumda, üretim araçları, nüfusun ezici çoğunluğu onlardan yoksunken, küçük bir kapitalist grubun tekelinde olacak bir biçimde bölüşmüşlerdir. Sosyalizmde ise, tersine, üretim araçları toplumun malıdır.