"Biri diğerine, ey sen kan
ben bir şekilde buraya elden düşmüşüm.
Diğeri dedi ki, ben dikenin acısıyla,
diken toplayanın ayağından damlamışım."
Pervin-i İtisami
kafesten başka ey esir kuş ne gördün?
yabancı kalmışsın akla, fikre bu gece
sarhoş değilsen eğer kuşkusuz delisin sen!
duydum: varmış sayısız renkleri
ancak; ben köstebeğim, o ise güneş
pervîn; nefsin arzuları bir şeytan gibi kara yürekli
şeytana tapmaktan daha da kötü kendine tapmak!
Şair, bir insanın hedefine ulaşması ve Allah’a yakınlaşması için o yolda gerekli her şeyi yapması gerektiğini; yoksa bir şey elde edemeyeceğini söyler. Bunu göstermek için
جز در نخيل خوشه ی خرما کسی نيافت
جز بر خليل، شعله گلستان نمی شود
“Hurma ağacı dışında hurma salkımını bulmadı kimse
Alev, gülistan olmaz Halil’den başka kimseye “ der .
/ Pervin-i İ’tisami Divan Tahlili
ey değerli kaybolmuş varlığım! bilir misin:
unutulmuyorsun asla sen!
örtme yüzünü! biz senin yüzünle mutlu olmuşuz
yakma ayrılık ateşinde bülbülü sen
aşk mahallende senin bir ömürdür hikaye olmuşuz
bir konu vardı gerçeğin defterinde
ancak yazık! çok zordu anlamak!
Pervîn; bildiğin her inceliği söyle,
Söyleme gücün var oldukça dilinde.”
Sayfa 105Kitabı okudu
Sakın yüz yapraklı gülüm diye böbürlenme
Sen yüz yapraklıysan yüz yüzlü bu dünya!
Yıkıldıysa gönül ülkesi şaşırmak da neden?
Gördük hepimiz; mimari yoktu...
“Kapatır da gözlerini düşersen sen kuyuya
Bu senin suçun, yazgının yargısı değil ya.”
Sayfa 70Kitabı okudu
“Güzelliğin ilk kelime olduğu bu sayfada
Ne farkı var; güzel de çirkin de olsak biz?
Korkmuyoruz soğuğundan, sıcağından yazgının
Yakmak için, yanmak için hazırız biz!”