Hatırlamak insanın cezasıdır. Hatırladıkça medeniyet kurar kurmasına da insan soyu; yine de kinlerini, öfkelerini, nefretlerini de kuşaklar boyu taşır dururlar. Etnik, cinsiyetçi, dini, irkçı hastalıklarını; genetik yollarla bulaşan bu soysuz hastalıklarını da bulaştırırlar çocuklarına. Sonra savaşlar, ölümler, yıkımlar, sürgünler.