Sülukunun (manevi bakımdan yol alışının) sonunda Sufi,insanın, dünyanın ve kendisini Allah'tan ayıran uçurumun ne olduğunun bilincine ve bilgisine erer.
Sayfa 74Kitabı okuyor
Yine yıllarca sonra, süfi düşüncesi konusunda İbn Arabi konusunda çalışmaya başladığımda, 
Kemal Tahir 'in "gerçek" konusunda, "gerçeğin değişkenliği" konusunda söyledikleriyle İbn Arabînin ilahî tecelliyat (realite) konusunda, hakikatin temaşası konusunda söyledikleri arasında da ne kadar çağrışımsal bir yakınlık olduğunu görecek; Kemal Tahir'i tasavvuf düşüncesine, âlem konusundaki tasavvufî tavra yakın kılan eğilimleri daha iyi fark edecektim.
Gönül kıranlar acaba niçin Kâbe'ye giderler! Buna şaşılır!
Aksakallı bir koca bilmez hâl nice
Emek vermesin hacca bir gönül yıkar ise
Yunus Emre
Büyük bilgin ve sufî İbnu'l-Cevzî şöyle demişti: "Şunu bilmelisin: Rahata rahatlıkla erişilmez. Yüksek hedeflere gevşeklikle ulaşılmaz. Eken biçer. Gayret gösteren de aradığını bulur."
Sayfa 118
sufi
Güvercin kanatlı kolları
zamanı aralıyor zamandan
tayy-ı zaman
tayy-ı zaman
Çok yiyenlerdir ibadet etmeyen
Çok yiyendir doğru yola gitmeyen
Az yiyenlerin olur nefsi halim
Az yiyenlerin olur kalbi Selim
Eşrefzade
"Said Mahran," derdi bana, "bir tabanca bir somun ekmekten daha önemlidir.
Baban gibi koşarak gittiğin Sufi ayinlerinden daha önemlidir." Bir akşam bana, "Bir adam neye gerek duyar bu ülkede Said?" diye sormuş ve cevap vermemi beklemeden, "silaha ve kitaba," demişti. "Silah geçmişini halletmek içindir, kitap ise geleceğini. Bu yüzden kendini eğitmeli, kitap okumalısın." O gece öğrenci yurdunda yüzünde beliren ifadeyi hatırlıyorum hâlâ, gürültülü kahkahasını, sözlerini: "Çaldın demek. Çalmaya cüret ettin. Helal olsun! İstismarcıların günahlarını biraz olsun hafifletmek için çalmak kesinlikle meşrudur Said. Hiç kuşkun olmasın.''
Erkek aklıyla ulaşılamayacak yerlere, kadın samimiyetle ulaşılmaktadır.
Sakınma
Bir kadının kocası vefat etti. Hemen orada bulunan lambayı söndürdü ve su açıklamayı yaptı:
-Aetik lambadaki yağ öbür mirasçılarla aramızda ortaktır.
Eflatun: Evlenin mutlu olamazsanız, filozof olursunuz.
Yahya bin Muaz hazretleri derler ki:
Yarın kıyamet gününde mizan terazisine fakirlik ve zenginlik konup tartılmaz. Ancak sabır ve şükür tartılır. Zengindi, fakirdi denmez. Şükrederdi, sabrederdi denilir.
Hüznü olmayan kalp harap olur,
kimsenin oturmadığı ev misali.
Malik bin Dinar
Gazalî örneği
Sonunda anladım ki, tasavvuf tanımlardan çok deneyimden oluşuyordu ve bendeki eksik de bu alana aitti. Talim etmekte, vecde girmekte eksiktim.
Sayfa 100Kitabı okuyor
