Varidat

Varidat (kalbe gelen düşünceler) buluttan bile daha hızlı geçip gider. Geriye yaşanan zaman ve içindekiler kalır.

Varidat (kalbe gelen düşünceler) buluttan bile daha hızlı geçip gider. Geriye yaşanan zaman ve içindekiler kalır. Giden düşüncelerden geriye sadece izi ve bıraktığı etkileri kalır. Sen sen ol, kendini gelen vakitte karşılaşacağın şeylere hazırla. Çünkü içinde bulunduğun vakitte değerlendirip istifade ettiklerin hiç şüphesiz bir gün sana yaracaktır.

İnsan;

*şu kâinat ağacının en son ve en cem'iyetli meyvesi

*ve hakikat-i Muhammediye Aleyhissalâtü Vesselâm cihetiyle çekirdek-i aslîsi

*ve kâinat Kur'anının âyet-i kübrası ve ism-i a'zamı taşıyan âyetü'l-kürsisi

*ve kâinat sarayının en mükerrem misafiri ve o saraydaki sair sekenelerde tasarrufa me'zun en faal memuru

*ve kâinat şehrinin zemin mahallesinin bahçesinde ve tarlasında, vâridat ve sarfiyatına ve zer' ve ekilmesine nezarete memur ve yüzer fenler ve binler san'atlarla techiz edilmiş en gürültülü ve mes'uliyetli nâzırı

*ve kâinat ülkesinin arz memleketinde, Padişah-ı Ezel ve Ebed'in gayet dikkat altında bir müfettişi, bir nevi halife-i arzı ve cüz'î ve küllî harekâtı kaydedilen bir mutasarrıfı

*ve sema ve arz ve cibalin kaldırmasından çekindikleri emanet-i kübrayı omuzuna alan

*ve önüne iki acib yol açılan, bir yolda zîhayatın en bedbahtı ve diğerinde en bahtiyarı, çok geniş bir ubudiyetle mükellef bir abd-i küllî ve kâinat sultanının ism-i a'zamına mazhar ve bütün esmasına en câmi' bir âyinesi

*ve hitabat-ı Sübhaniyesine ve konuşmalarına en anlayışlı bir muhatab-ı hâssı

*ve kâinatın zîhayatları içinde en ziyade ihtiyaçlısı ve hadsiz fakrıyla ve acziyle beraber hadsiz maksadları ve arzuları ve nihayetsiz düşmanları ve onu inciten zararlı şeyleri bulunan bir bîçare zîhayatı

*ve istidadca en zengini ve lezzet-i hayat cihetinde en müteellimi ve lezzetleri dehşetli elemlerle âlûde ve bekaya en ziyade müştak ve muhtaç ve en çok lâyık ve müstahak ve devamı

*ve saadet-i ebediyeyi hadsiz dualarla isteyen ve yalvaran

*ve bütün dünya lezzetleri ona verilse, onun bekaya karşı arzusunu tatmin etmeyen

*ve ona ihsanlar eden zâtı perestiş derecesinde seven ve sevdiren ve sevilen çok hârika bir mu'cize-i kudret-i Samedaniye

*ve bir acube-i hilkat ve kâinatı içine alan ve ebede gitmek için yaratıldığına bütün cihazat-ı insaniyesi şehadet eden..

İşte cesed-i hayvaninin hüceyratından (hayvanların cesetlerindeki hücrelerden) ve kandaki küreyvat-ı hamra (alyuvar) vebeyzadan (akyuvar) ve zerratın tahavvülatından (atomun hareketlerinden, değişimlerinden) ve cihazat-ı bedeniyenin (bedendeki cihazların) tenasübünden (birbirine uyum içinde olmasından) tut, ta denizlerin varidat (gelir) ve masarifına (giderlerine) ta zemin altındaki çeşmelerin gelir ve sarfiyatlarına.. ta hayvanat ve nebatatın tevellüdat (doğum) ve vefiyatlarına (ölümlerine) .. ta güz ve baharın tahribat ve tamiratlarına.. ta unsurların ve yıldızların hidemat ve harekatlarına (hizmet ve hareketleri) .. ta mevt ve hayatın (ölüm) ziya ve zulmetin ve hararet ve burudetin (soğuğun) değişmelerine ve döğüşmelerine ve çarpışmalarına kadar o derece hassas bir mizan ile ve o kadar ince bir ölçü ile tanzim edilir ve tartılır ki, akl-ı beşer hiçbir yerde hakiki olarak hiçbir israf hiçbir abes (faydasızlık) görmediği gibi, hikmet-i insaniye (ilimler ve yeni çağ felsefesi) dahi, her şeyde en mükemmel bir intizam, en güzel bir mevzuniyet görüyor ve gösteriyor (ilimler) Belki o hikmet-i insaniye (makul filozofların felsefeleri ve ilimler) o intizam ve mevzuniyetin bir tehazürüdür, bir tercümanıdır.”

Varidat (kalbe gelen düşünceler) buluttan bile daha hızlı geçip gider. Geriye yaşanan zaman ve içindekiler kalakalır.