Aristophanes

8.0/10
299 Kişi
1.534
Okunma
136
Beğeni
8,4bin
Görüntülenme

Hakkında

Aristofanes (Aristophanes), MÖ 456 - MÖ 386 yılları arasında yaşamış bir komedya yazarıdır. Eski komedyanın en büyük yazarı olarak nitelendirilen Aristofanes, Aegina’da doğdu. Babasının adı Philippos'dur. Gençliğine dair kesinlik taşıyan bilgiler olmamakla birlikte günümüze ulaşamayan ilk oyunu "Bilgelerin Şöleni"nin MÖ 427’de oynandığı bilinmektedir. Dolayısıyla, Aristofanes’in oyun yazarlığı döneminin, Perikles'in ölümünden (MÖ 429) sonraki döneme tekabül ettiği söylenebilir. Yazar, Atina demokrasisinin en parlak dönemine yetişmiştir. Perikles'in ölümünden sonra başa geçenlerin çıkarcı ve ikiyüzlü davranışları, Aristofanes'in komedyalarında sık sık yerilir. Özellikle Peloponez Savaşı esnasında savaş çığırtkanlığı yapan kişiler, Aristofanes'in "Barış Üçlemesi" diye adlandırılan komedya eserlerinde alaya alınırlar. Bu üçleme yazarın "Lysistrata" veya "Kadınlar Savaşı" (MÖ 411), "Barış" (MÖ 421), "Kömürcüler" (MÖ 425) adlı oyunlarından oluşmaktadır. Aristofanes geleneklere bağlı ve her yeniliğe tepki gösteren bir yazardı. Düşüncelerinde tutucuydu. Edebiyatta ve sanatta yapılan yenilikleri pek beğenmezdi. Ona göre en iyi tragedya yazarı Aiskhylos’tur. Oysa her yönüyle yeni olan Euripides’i tutmaz, komedyalarında onunla alay ederdi. Yazarın tutumu Sophistlere ve doğal olarak Sokrates’e karşı da aynıydı; çünkü Aristofanes’in gözünde bunlar tehlikeli ihtilalcilerdi, gelenekleri yıkan, töreleri saymayan düşünürlerdi. Tüm bunlara rağmen, MÖ 411'de yazdığı "Lysistrata" oyununda gerçekleşeceğini umduğu barışı tesis etme görevini kadınlara verir. Bu durum, kadınların yurttaş bile sayılmadıkları Atina toplumu açısından önemli bir adımdır. Aristofanes’in günümüze ulaşmayan ikinci oyunu ise "Babilonyalılar"dır (MÖ 426). Bu oyun Atina’nın iç ve dış politikasını taşlayan bir eserdir. Oyun, Dionysos şenliklerinde ve 3 kez de Lenaia bayramında oynanmıştır. Aristofanes, yapıtlarını koronun ve mimin önemini koruduğu dramatik dönemin sonlarında vermiştir. Koroya yer vermeyen son oyunu da ("Plutos") kısa süren ve MÖ 4. yüzyıldan önce yerini Yeni Komedya’ya bırakan Orta Komedya’nın günümüze kalan tek örneği olarak bilinir. Aristofanes’in yapıtlarının günümüzde de önemini koruması, diyaloglarındaki yaratıcılığa, genellikle yerinde ve ölçülü kullanılan yergi öğesine bağlanabilir. Özellikle Euripides’i alaya aldığı parodilerinin parlaklığının ve koro şarkılarının canlılığının yanı sıra barış, kadın-erkek ilişkileri, iktidara yergi gibi evrensel temaları ele alması, yapıtlarının geçerliliğini sağlayan diğer niteliklerdir. Her şeyden çok kadın ile erkek arasındaki aşk temasını işler. Oyunlarında para ve saygıdeğerlilik mutlu son için yeterli şartlardır. Yazarın günümüze ulaşan oyunları Günümüze ulaşan on bir metnin ilki "Akharnialılar" (MÖ 425), yazarın sergilenen üçüncü oyunuydu. Bu eser Atina ve Sparta arasında yaşanan Peleponez Savaşlarını ele alıyordu. Aristofanes bu eserinde oldukça kaba fırça vuruşlarıyla Kleon’u alaya alıyordu. Bu oyun bir yıl sonra oynanan "Atlılar"ın (MÖ 424) bir önsözü niteliğindeydi. MÖ 423’te oynanan "Bulutlar" tragedya ve komedya eserlerinin yer aldığı yarışmada ancak üçüncülük aldı. Aristofanes bu eseri kendisi de başarısız bulduğundan oyunu tekrar ele aldı. Bu komedyada saldırılar Sokrates’e ve eğitim üzerine yöneltilmişti. Oyunun sonu oldukça yıkıcı oldu. Sokrates, tutuklanmasının ve ölüme mahkûm edilmesinin en önemli etkenlerinden biri olarak bu komedyayı gösterdi. "Eşek Arıları" (MÖ 422) ise parayla tutulmuş ve yargı verme yetkisi olan jürileri keskin bir dille eleştiriyordu. Jüri üyeleri kocaman iğneleri olan eşek arılarına benzetilmişti. Oyundaki budala ihtiyarın adı Philokleon'dur (yani Kleon dostu), onu değiştirmeye çalışan oğlunu adı ise Bdelykleon'dur (yani Kleon düşmanı). Aristofanes bu eserinde, Kleon’a zenginlerin malına el koymasında yardım ediyorlar diye jüri üyelerini yeriyordu. "Barış" (MÖ 421) yarışmada ikinci ödülü aldı. Bu eser Atina’nın Sparta ile savaşa son vermesini ve anlaşma yapılması gerektiğini savunan bir eserdi. MÖ 414 yılında oynanan ve Aristofanes’in en sevilen oyunlarından biri olan "Kuşlar", Kleon’dan sonra başa geçen Alkibiades’i konu alıyordu. Bu oyunda savaş bitkini iki Atinalı yurttaş, cennetle yeryüzü arasında, gökyüzünde bir kent kurarlar. Tanrılardan egemenliği çalıp kuşları evrenin efendileri yaparlar. Kuşlar, kaba şakaları en az olan oyunudur. Bundan sonra Aristophanes’in savaşa karşı yazılmış ve çağımızda müzikali bile yapılmış Lysistrata’sı (MÖ 411) gelir. Atina halkı tarafından çok sevilen ve ertesi yıl yine tekrarlanan Lysistrata savaşa son vermeyi zorunlu kılmak için erkeklerine aşk grevi yapan Atinalı ve Spartalı kadınların isteklerinde nasıl başarıya ulaştıklarını gösterir. Lysistrata’nın ikinci kez oynandığı ertesi yıl (MÖ 410) Euripides’e yeni bir saldırıyı getiren "Thesmophoria Şenliğini Kutlayan Kadınlar", Euripides’in "Helene" adlı oyununa bir parodi olarak yazılmış eğlenceli ve hafif bir eserdi. Ancak yazarın Euripides’e daha büyük bir saldırısı "Kurbağalar" (MÖ 405) ile geldi. MÖ 393’te oynandığı sanılan "Kadınlar Halk Meclisinde" yazarın ilk oyunlarından çok farklıydı. Atina demokrasisi gerilemeye başladığından siyasal taşlamaya girmek zorlaşmıştı; çünkü baskı başlamıştı. Aristofanes bu eserinde kadın haklarını alaya aldı. Günümüze gelen on bir oyun metninden sonuncusu "Plutos"tur (MÖ 388). İyice gerileyen Atina devletinde eleştiri yok olduğundan, yazar bu oyununda ancak kinaye sanatına sığınabilmişti. Bu oyunda parabasis, yani koronun doğrudan doğruya halkla konuşup yazarın düşüncelerini dile getirip yöneticileri suçladığı bölüm, yoktu. Böylece eski komedya dönemi sona erdi ve yerini orta komedyaya bıraktı. Aristofanes, ayrıca, Platon'un "Şölen" adlı eserinde bir karakter olarak karşımıza çıkar. Bu eserde Platon, aşkın kökeninin komik ve söylencesel açıklamalarını belirtir. Aristofanes'in Türkçeye çevrilmiş eserleri Aristofanes, Kadınların Savaşı - Lysistrata, çev. Azra Erhat, Sabahattin Eyüboğlu, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1966 Aristofanes, Kuşlar, çev. Azra Erhat, Sabahattin Eyüboğlu, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1966 Aristofanes, Eşek Arıları - Yargıçlar, çev. Sabahattin Eyüboğlu, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1966 Aristofanes, Bulutlar, çev. Ali Süha Delilbaşı, Mf.V., Ankara, 1957 Aristofanes, Barış, çev. Azra Erhat, M.E.B., Ankara, 1966 Aristofanes, Kurbağalar, çev. Nevzat Hatko, M.E.B., Ankara, 1946 Aristofanes, Eşekarıları, Lysistrata, Kuşlar, Kömürcüler, Barış, çev. Azra Erhat, Sabahattin Eyüboğlu, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2006
Tam adı:
Aristofanes
Unvan:
Yunan Komedya Yazarı
Doğum:
Atina, Yunanistan
Ölüm:
Delfi, Yunanistan

Okurlar

136 okur beğendi.
1.534 okur okudu.
20 okur okuyor.
907 okur okuyacak.
16 okur yarım bıraktı.
Reklam

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
'Ama dudağının altında zarif kuşlar için , Gerçek masallar anlatıyordu çocuklar..'
Sayfa 76 - Türkiye İş BankasıKitabı okudu
Reklam
Ha-Ha
"Yemini eden, dildi, yüreğin bundan haberi yoktu."
Sayfa 80 - Mitos Boyut YayınlarıKitabı okudu
Mitolojik Eserlerin Okuma Sırası (Antik Yunan-Antik Roma)
Mitoloji okumaları yapan herkesin ilk durağı şüphesiz Antik Yunan olacaktır. Her ne kadar mitoloji, Doğu'dan Batı'ya doğru akan bir süreç olsa da, Yunan ve Roma diğer mitolojilerden ayrılır. Bunun birçok sebebi vardır. Yazılı ürün verme konusunda tarihin daha iyi bir noktasında olmalarının yanı sıra, Yunan'dan Roma'ya bir
Reklam
İnsan zevkin kölesi değil, efendisi olmalıdır.
Aristophanes
Aristophanes

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
370 syf.
10/10 puan verdi
·
Beğendi
·
259 günde okudu
Theatron :
Yunanca bir ifade olan Theatron görme yeri anlamına gelmektedir. Tiyatro ise bu görme yerinde oyuncuların seyirciler önünde sergiledikleri bir gösteri olarak tanımlanabilir. Tiyatronun temelleri Tanrı Dionysos dinine dayanmaktadır. Dolayısı ile Antik Yunanistanda doğan Tiyatro edebiyat dünyasına da tragedya ve komedya olarak iki tür bağışlamıştır.
Eşekarıları, Kadınlar Savaşı ve Diğer Oyunlar
Eşekarıları, Kadınlar Savaşı ve Diğer OyunlarAristophanes · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2018401 okunma
145 syf.
9/10 puan verdi
·
Beğendi
·
3 günde okudu
Zenginliğe ve Yoksulluğa Dair Eleştirel Bir Komedya: Ploutos (Servet)
Ön Not: Bu kez "Komedya" kavramı üzerinden Antik Yunanistan topraklarına bir yolculuk gerçekleştiriyoruz. Bu sebeple yazı sadece kitaba dair değildir. “Çünkü bir ‘komedya’ bile gösterebilir doğru olanı. Ben de söyleyeceğim zaten korkunç ama doğru olanları.” - Aristophanes 1. Aristophanes Kimdir? M.Ö. 450-444 yılları arasında doğduğu
Ploutos (Servet)
Ploutos (Servet)Aristophanes · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2018120 okunma
370 syf.
10/10 puan verdi
·
Beğendi
·
10 günde okudu
Komedya yazarı Aristophanes tarafından yazılmış beş güzel oyun. Diline, zekasına hayran bıraktıran eserler. Oyunların hepsinde çok güzel mesajlar, düşünceler, fikirler gizlenmiş. Oyunların hepsini sahnede de izlemek isterdim, şimdilik internete düşenleri izlemekle yetineceğim. *Eşekarıları, bozulan adalet mekanizmasını çok güzel bir dille eleştiriyor. *Kuşlar, ütopik bir devleti toplum düzeni özlemlerini anlatıyor. gökyüzünde kuşların yönettiği bir ülkeye sığınanları anlatır. *Kömürcüler, barış üçlemesinin ilkidir. şehirde barış arayışını konu alır. *Barış, üçlemenin ikincisidir. Barışın ancak emekçi sınıfların çıkarlarıyla uygunluk gösterdiğini vurgular. *Kadınlar savaşı, diğer ve daha bilindik adıyla 'Lysistrata' kadınlara barışı sağlamak  için önemli bir rol verilen eser. Yüzyıllar önce yazılmış eserler olsa da bugünlerden çok şey anlatılmış. Hepsi de okuması keyifli eserler, eminim izlemesi daha keyiflidir..
Eşekarıları, Kadınlar Savaşı ve Diğer Oyunlar
Eşekarıları, Kadınlar Savaşı ve Diğer OyunlarAristophanes · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2018401 okunma