Alison Wolf Gönderileri
Alison Wolf kitaplarını, Alison Wolf sözleri ve alıntılarını, Alison Wolf yazarlarını, Alison Wolf yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Kenen, bir çamaşırhanede yaptığı toplumsal etkileşim araştırmasında, Goffman'ın ön bölge kavramını, gözlemlemekte olduğu bazı faaliyetleri çözümlemekte kullanmıştır. Müşterilerin yıkamakta oldukları bazı çamaşırları saklamaya çalışırlarken, bir sahne ortamında "sahne arkasındaki işlerle" meşgul olduklarını görmüştür. Şöyle ifade eder: "İçleri dolgulu sütyenler, yırtık iç çamaşırları, lekeli elbiseler hatta çarşaflar bile, bir yabancıya insanın alışkanlıkları ve tercihleri hakkında çok şeyler açıklayabilir ve böylece kişinin kendisi ile ilgili vermek istediği görüntüyü yalanlayabilir."
Sayfa 321 - Doğu Batı
AGIL (Parsons)
Bu çalışma, Parsons’ın küçük topluluklarda liderlik ile ilgili deneyimlerde Robert F. Bales ile işbirliğinden ortaya çıkmıştır. Bales, küçük gruplar sorunlarını çözerken, faaliyet niteliğinde bazı değişiklikler gözlemlemiştir. Tipik bir toplantıda gruplar, yapılacak işe ortak bir yönelim sorununu çözmek için, bilgi isteyip toplamaya başlayacaklardır. Bundan sonra, yapılacak iş ile ilgili değerlendirme sorunu nu çözmeye çalışacak ve kararlar alacaklardır. Daha sonra toplumsal denetim yolu ile bir ölçüde uzlaşma sağlamaya çalışacaklardır. Bu süreç başarılı olursa, toplumsal bütünleşmeye herhangi bir zarar gelmiş ise, onu onarma ve toplulukları denge durumuna döndürmek üzere dönem, dayanışma ve gerilimi azaltma amaçlı şakalaşma ve gülüşme gibi etkinliklerle sonuçlandırılacaktır.
Durkheim’ın genel anomie tanımının, düzenleme eksikliği veya normsuzluk olduğunu hatırlayalım. Merton’ın tanımı bundan biraz farklıdır; ona göre anomie, kültürel amaçlar ile bunlara varmanın meşru yolları arasında bir kopukluktur.
Merton’ın “görünür” (manifest) ve “gizli” (latent) işlevleri birbirinden ayırması, işlevselci çözümlemeyi daha açık bir hâle getirmiştir. Görünür işlevler, insanların gözlemledikleri ya da bekledikleri sonuçlardır: gizli işlevler ise ne anlaşılmış olan, ne de beklenilen sonuçlardır. Parsons, toplumsal davranışın görünen işlevlerine ağırlık verme eğilimindedir; Merton, eşyanın gizli işlevleri ve bunların ortaya çıkarılması ile toplumun işlevselci çözümlemesinin daha iyi anlaşılabilir olacağı üzerinde durmuştur.
Merton orta büyüklükte kuramlara ihtiyaç gösterirken, Durkheim ve Weber gibi büyük sosyologlara dayanmaktadır. Orta büyüklükte kurama iki klasik örnek, daha önce tartıştığımız Durkheim’ın Suicide (İntihar) ile Weber’in The Protestant Ethic and The Spirit of Capitalism (Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu) eserleridir; bu ikincisi, Batı’da kapitalizmin doğuşunda dinsel bir inanç sisteminin (Kalvinci zahitliğin) öneminin tahlilidir. Merton’ın savunduğu yeni bir yaklaşım değildir; ancak, yapmaya çalıştığı, bu gibi klasik çalışmaların örneğini çoğaltmaktır. Tıp öğrencilerinin tavır alışları ve etki örüntüleri gibi incelemeleri, orta büyüklükte kuramlara iyi örneklerdir. Durkheim’ın intihar oranları ile ilgili incelemesi, Merton’ın savunduğu orta büyüklükte kurama örnektir. Durkheim’ın bu incelemesi, Merton’ın kendi sapma kuramını geliştirirken faydalanmış olduğu ama farklı bir şekilde tanımladığı bir kavram olan anomi kavramını sağlamıştır.
Orta Büyüklükte Kuramlar
Merton’ın Parsonscı işlevselcilikten ayrıldığı en önemli husus, her şeyi kapsayan bir kuram arama serüveninden vazgeçme kararıdır.
Merton’ın, sosyolojiye katkılarının hepsi işlevselci değildir. Burada tartışmak üzere seçtiğimiz işlevselciliğe en önemli katkıları, orta büyüklükteki kuram (middle range theory) çalışmaları, işlevsel çözümlemeyi daha anlaşılır hâle getirerek onun üzerinde odaklaşması ve sapma kuramı (theory of deviance)dır.
Gördüğümüz gibi, Parsons’ın kuramında rol etkileşimi toplumsal sistemin temel öğesidir
Parsons, toplumun dengesinin bozulduğu ve dengeyi yeniden kurmak için bazı güçlerin ortaya çıktığı dengesizlik durumları ile de ilgilenir. Böylece, kırmızı ışıkta geçen araba durumunda olduğu gibi, günden güne sapmalar olacak, rol etkileşimi ile ilgili kurallar çiğnenecektir. Parsons’a göre, burada toplumsal denetim araya girecek ve serkeş aktörlerin uyum sağlaması için olumsuz yaptırımlar kullanılacaktır. Bir polis, kuralı çiğneyen şoföre ceza kesecektir. Parsons’a göre, her toplumun, polis ve mahkemeler gibi, sapmalara karşı davranışı beklenilen şekle getiren ve dengeyi yeniden sağlayan genel denetim mekanizmaları vardır.
Dört sistem gereksinimi ile ilgili olarak, akılda tutulması gereken nokta, Parsons’ın bunların toplumsal denge için şart olduğuna inanmakta olduğudur. Parsons’ın kuramına göre, bunların günden güne devamlı olarak işlemesi, iki mekanizma yolu ile sağlanır: toplumsallaşma ve toplumsal denetim.