Fuat Bozkurt Gönderileri
Fuat Bozkurt kitaplarını, Fuat Bozkurt sözleri ve alıntılarını, Fuat Bozkurt yazarlarını, Fuat Bozkurt yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Uygurlar
DİN
Manihaizm
Türkler arasında yayılan ilk yabancı din Manihaizm sayılır. Mani dinini 3. yüzyılda Babilli Mani kurar. Babil'de gelişmiş inançlardan yararlanır. Kimi Hristiyan ve Zerdüşt ögelerini birleştirir. Böylece Manihaizm öğretisini yaratır.
Bu dinin kökeni ikileme dayanır. Mani'nin anlayışına göre dünyayı iyi-kötü, ışık-karanlık olmak
Göktürkler
Kutluk Devleti
Çin boyunduruğu Göktürklere çok ağır gelir. Bumin soyundan Kutlug, Tokuz Oğuzların başına geçerek Çin'e karşı ayaklanır. Çin devlet örgütünde yetişmiş, deneyimli devlet adamı Tonyukuk da ona katılır. Kuzey Moğolistan Türkleri bu direnişi destekler. O sıralarda Batı Türk Devletinin bir bölümü Türgiş boyunun kılavuzluğunda bağımsızlığına kavuşmuştur. Böyle bir ortamda Doğu Göktürkler yeniden canlanır (682). Tonyukuk göçebe devletin danışmanı ve baş veziri olur. Kutlug, sırası ile Oğuz, Kırgız ve Uygurları Göktürk birliğine katar. Bu katkıları nedeniyle "İl-teriş" il toplayıcı sanını alır.
692'de on yıldan beri Göktürk kağanı olan İlteriş ölür. Babaları öldüğü zaman Bilge 8, Kültegin 7 yaşındadır. Kağanlık tahtna İlteriş'in kardeşi geçer. Kapagan yiğitçe savaşarak devletin sınırlarını genişletir. İli vadisinde Türgiş, Tarbagatay'de Kariuk, Barköl'de Uygur, Baykal'da Bayırku halkından dokuz boyu kendisine bağlar. Çin'e korku salan bu hakana Çinliler Mo-ço derler. Kuzeyden yayılmaya başlayan Kitay halkının yenilgiye uğratılmasında Çin'e de yardım eder. Çin'e karşı yaptığı savaşlardan büyük ganimet sağlar.
Hazarlar
Hazar adı ilk kez Kuzey Asya'da On Uygur birliği içinde geçiyor. Bu nedenle Güney Avrupa'ya bu Uygurların bir bölümüyle birlikte geldikleri sanılır. Kimi bilginler Hazarları, Batı Hunların soyundan sayar.
Hazar adı, Batı Gürcü ve Ermeni belgelerinde 2-3. yüzyıllarda geçer. Kesin biçimde 626 yılında ortaya çıkarlar. Bu dönemde Bizanslardan, Sasani İran'a saldırıya geçmek için yardımcı olmak için 40 bin kişilik atlı birlik ister. Bizans imparatoru ile Hazar önderleri Tiflis surları altında görüşme yaparlar. Bu olayı anlatan metin, Hazar Tarihi için güzel bir başlangıçtır. Kuşkusuz bu görüşme, Hazarların güç ve ün kazanmalarından sonradır. O sıralar Hazar Denizi çevresi ile Karadeniz çevresindeki geniş alanda yaşarlar. Kimi ülkeler onların adıyla anılır olmuştur.
Bulgarlar
Bulgarlar, 5. yüzyılda tarih sahnesinde gözüken bir Türk milletidir. Kimi yazarlar Bulgarları, Slav gösterirler. Ancak Arap yazar Mesudi'nin anlattıklarına göre, Halife Muktedir zamanında hacca gelen Bulgarlar kendilerini Slavlarla Türklerin karışımı bir halk olarak tanışmışlardır. Günümüzde Bulgarların, Türk oldukları kesinleşmiştir.
Bulgarların üzerine en eski yazılı belge 3. yüzyılda Suriyeli Mar-Abas-Katinu'dan kalmıştır. Ona göre Bulgarlar İÖ 149-127 yıllarında, Kafkasların kuzeyinde bulunurlar. Tataristan'da yapılan kazılarda Bulgarların en eski bağlantıları, Orta Asya'daki usunlara dek çıkar. Usunlar İÖ 3. yüzyıl sonlarında Tanrı Dağları eteklerinde yaşamışlardır. Büyük olasılıkla Türk Soylu milletlerdendir.
Peçenekler
Peçenekler; Göktürk, Oğuz uruğlarından biridir. 8. yüzyılda Issık Göl ve Balkaş Gölü yakınlarında yaşarlar. Batı Göktürk Hanlığının yıkılmasından sonra yerlerinden kalkarlar. 9. yüzyıl ortalarında Hazar Hanlığı üzerinden İdil Irmağının batısına doğru göçe başlarlar. Bu kıpırdama, yeni bir göç dalgasına neden olur. Peçenekler bu göç dalgasının öncüleridir. Onları Uzlar ve Kuman-Kıpçaklar izlerler. Peçenekler, Karadeniz'in kuzeyinden, Dondan Tuna'ya dek uzanan geniş bozkırları baştan başa ele geçirirler. Zaman zaman Ruslarla savaşırlar. Birkaç kez Kiev kentini kuşatırlar.
İnsanlığın geçmişinde Peçeneklerin 300 yıllık bir işlev ve etkinlik süreçleri vardır.
1- 7. yüzyıl ortalarından, Peçeneklerin İdil ırmağını geçişi olan 889'a dek geçen dönem.
2- Kıpçak bozkırlarında kaldıkları dönem. (890-1040)
3- Bizans ile yakın ilişki ve Macaristan'a göç dönemi.
Avarlar
Hunlardan sonra Karadeniz'in kuzeyi ile Balkanlara, Avarlar egemen olurlar. Avarlar'da iç Asyalı, Savaşçı, atlı bir millettir. Çinliler bu millete Juan Juan adını verirler. Bir süre Altaylarda kimi Türk boylarını egemenliklerinde tutarlar. Onları, demircileri olarak çalıştırırlar. Bumin ve kardeşi İstemi yönetiminde ayaklanan Türk Boyları, 552'de Avar yönetimine son verirler. Göktürk Hanlığı kurucuları, Avarları batıya sürerler.
Sabirler
Kimi bilim insanları Sibirya adının Sabir adından geldiğini söylerler. Sibir adı ile ilk kez 13. yüzyılda karşılaşılır. Ad daha sonra Sibirya'ya dönüşecektir. Bu söz, önceleri Sabirlerin yaşadığı küçük bir alanın adıdır. Sonradan bütün Kuzey Asya'nın adı olmuştur.
Hunlar
Attila üzerine en sağlam bilgileri Bizans Tarihi yazarı Priskos verir.
Attila, kısa sürede Asya'dan Avrupa'ya uzanan çok geniş toprakları denetimine alır. İran ve Germen kökenli halkların da aralarında bulunduğu Hun Birliği, çağının en büyük siyasal birliği durumundadır. Attila'nın sarayında Hun-Türk dili yanında Gotça ve Latince de konuşulur. Hun-Germen ilişkileri Avrupa halklarının yerleşmelerinde etkili olur. Germenler, doğu ve güney yerine batıya yönelirler. Attila, Doğu Roma İmparatorluğu üzerine yürür. Trakyayı boylu boyunca geçerek Gelibolu Boğazına dek ilerler. Bizans İmparatoru, İstanbul'a bu ölçüde yaklaşan Attila ile ağır koşullarda barış yapmak zorunda kalır. Belgrad yöresindeki bir bölüm toprağı Hunlara bırakır. Her yıl vergi vermeyi kabul eder.
Kaynak olarak Priskos neden önemlidir? Yazar belirtmemiş ama eklemek de fayda var Eksiklik olmasın. Priskos ya da diğer adıyla Romalı Priscus, MS 5. yüzyılda yaşamış Bizans Tarihçisi olup yazdığı 8 ciltlik Bizans Tarihi kitabı mevcuttur. Önemli noktası ise yazdığı yazıların tarafsız olduğunun kabul edilmesidir. Ben bu adamdan bir yerde daha bahsetmiştim sanırım ama anımsayamadım şimdi.
İskitler
İskitlerin ilk yurtlarının Tanrı Dağları-Fergane-Kaşgar bölgesi olduğu sanılır. İÖ 7. yüzyılda buradan batıya göçerler. İÖ 3. yüzyıla değin Avrupa içlerinde adları anılır.
İskitlerin soyu, günümüze tek tartışma konusudur. Bilginlerin büyük çoğunluğu İran kökenli oldukları görüşünde birleşirler. Eski Yunan kaynaklarında Skythos (İskit) ve İran kaynaklarında Sak adı ile geçen bu halk İran halkıdır. Bunların dili olan Sakca, Hint Avrupa dilleri ocağından Hint-İran koluna giren bir dildir. Bu dilin iki ağzı vardır. Hotanca ya da Hotan Sakacasının, Orta İran dillerinden olduğu çoktan beri bilinir. Bu dilin sözlüğü de yayınlanmıştır.
