Hakkında
Georges Agabekov (asıl soyadı Arutyunov; Rusça: Георгий Серге́евич Агабеков, çeviri Grigoriĭ Sergeevich Agabekov) (1896–1937) bir Sovyet Kızıl Ordu askeri, Chekist, OGPU ajanı ve OGPU Doğu Bölümü şefiydi (1928-1929) . Konstantinopolis'te bir İngilizce öğretmeni ile yaptığı duyulan öfkenin muhtemelen motive ettiği Batı'ya (1930) karşı çıkan ilk kıdemli OGPU subayıydı; Onun vahiy kitapları, Yakın Doğu ve Orta Asya'da Sovyet istihbarat varlıklarının büyük çapta tutuklanmasına yol açtı.
Agabekov, 1896'das Rus İmparatorluğu'nda (bugün Türkmenistan'ın başkenti) Aşkabad'da bir Ermeni ailesinde dünyaya geldi.
I. Dünya Savaşı sırasında 1914'ten 1916'ya kadar Rus ordusunda savaştı. 1916'nın sonunda Taşkent Praporshchiks okuluna gönderildi. 1917 Ekim devrimini takiben, Mart 1918'de Kızıl Muhafızlar'a katıldı.
1920'de Bolşevik Parti'ye katıldı; Kısa süre sonra o dönem adı ÇEKA, 1922’de ise adı OGPU olarak değişen Sovyet Gizli Servisi’ne katıldı. Ekaterinburg'daki Kızıl Terör ile Tyumen’deki bir köylü isyanının bastırılmasında rol aldı.
Farsça ve Türkçe konuşabilen Agabekov, Ekim 1921'de ÇEKA'nın Doğu Kesimine katılmak üzere Moskova'ya getirildi. 1922'de, Yakov Peters için çalışmak üzere Taşkent'e gönderildi. Türkistan’da kendi ifadesine göre Enver Paşa’nın, Denau (şimdi Özbekistan'ın Surxondaryo ilçesinde) kampının yerleştirilmesinde önemli bir rol oynadı, böylece 1922 yılının Ağustos ayında Enver Paşa ve askerlerine düzenlene suikastın yönlendirilmesi için zemin hazırladı.
Nisan 1924'te, diplomatik örtü altında konuştuğu Kabil'deki Sovyet misyonuna gönderildi.
1926'nın sonunda, Agabekov, İran'ın OGPU Dış Şube'nin emri olarak Tahran'da ilan edildi. Burada, yabancı güçlerin gizli kodlarını elde etmek, yerel kabile liderleri arasında İngiltere'ye karşı düşmanlık yaratmak gibi görevleri başarıyla gerçekleştirdi. Ancak, Stalin'in eski yardımcısı Boris Bazhanov'u SSCB'ye geri gönderme görevinde başarısız oldu.
Nisan 1928'de, Moskova'da, Agabekov, OGPU Yakın Doğu Bölümü şefi pozisyonuna terfi ettirildi.
Ekim 1929'un sonunda Agabekov, Odessa'dan İstanbul'a geldi ve bir süre sonra Moskova'da idam edilen Troçkiz Yakov Blumkin'in (ali Zhivoi) yerini aldı. Kendisinden önceki Blumkin gibi, Agabekov da bir İran pasaportuyla Türkiye'ye gelmişti ve Nerses Ovsepyan adı altında zengin bir Ermeni tüccarı kılığında ortaya çıktı. Blumkin, Türkiye dışında, Suriye, Filistin, Hicaz ve Mısır gibi ülkelerde “yasadışı” casus ağları kurmaya başlamıştı. Agabekov'a göre, 1930'dan önce Türkiye, Rus-Türk Moskova Antlaşması uyarınca OGPU tarafından dost bir güç olarak görülmüş, ancak Türkiye'nin polis ve istihbaratının işbirliği önerileri reddedilmiştir. Agabekov'un himayesindeki OGPU Yabancı Şube'nin (1922-1930) şefi Mikhail Trilisser, İstanbul'u tüm Yakın Doğu için bir Sovyet casusluk faaliyeti üssü olarak öngörmüştür.
İngiliz istihbarat subayı ve gazeteci Gordon Brook-Shepherd, "The Storm Petrels: The First Soviet Defectors, 1928-1938" (1977) adlı kitabında Agabekov'un Haziran 1930'da Fransa'ya iltica etmesinin nedeninin kendisine İngilizce öğreten küçük yaştaki İngiliz kız Isabel Stell'e olan aşkından kaynaklandığını ileri sürer, fakat Agabekov anılarında, 1930 Nisan'ının sonunda, kendisinin ve temaslarının, ki çoğu İstanbul'daki etnik Ermeni tüccarlardı, Türk Polisi tarafından keşfedildiği ve yakın inceleme altına alındığı gerçeğini ileri sürüyordu.
1930 Ağustos'unda Paris'e varmasından kısa bir süre sonra, Fransız yetkililer Agabekov'u, kendisinin asıl ismi olan Arutyunov adı altında yaşayabileceği Brüksel'e götürdü. Orada sonunda İngilizlerle işbirliği kurmayı başardı ve Isabel ile evlendi.
Agabekov'un 1931'de İngilizce yayınlanan kitabı "OGPU: The Russian Secret Terror", Yakın Doğu ülkelerinin yanı sıra, İran'da yüzlerce Sovyet ajanı ve sempatizanının tutuklanmasına yol açtı; Moskova'nın Şah Rıza Pehlevi ile olan ilişkilerinde keskin bir bozulma meydana getirdi. Ayrıca, otobiyografik özellikler taşıyan 2 Rusça kitabı Berlin'de yayınlandı. Agabekov, 1929'dan itibaren OGPU Yabancı Şube'nin, hem SSCB'den hem de yurtdışından casusluk amacıyla Ermeni din adamlarını aktif olarak kullandığını da söyledi.
Hayatındaki bir dizi başarısız girişimin ardından 1937 yılında Pireneler'de Sovyet ajanları tarafından öldürüldüğüne inanılıyordu. Ancak, Pavel Sudoplatov'a atfedilen 1997 tarihli hatıralara göre, sonradan Yabancı İstihbarat başkan yardımcısı olan Alexandr Korotkov tarafından organize edilen suikastı Paris'teki emekli bir Türk subayı tarafından gerçekleştirildi.
Tam adı:
Grigoriĭ Sergeevich Agabekov
Unvan:
Sovyet Gizli Servisi Ajanı
Doğum:
Aşkabad, Türkmenistan, 1896
Ölüm:
Pireneler
Okurlar
1 okur beğendi.
4 okur okudu.
1 okur okuyor.
5 okur okuyacak.
Sözler ve Alıntılar
Lenin'in Plânları
Enver Paşa Moskova'da iken Lenin ile görüşmüş, Bakü kongresinden sonra Türkistan'a giderek orada çıkan isyanları bastıracağını vaat etmişti. Enver'in doğudaki nüfuzunu bilen Lenin bu vaadin tutulacağına emindi. Enver bununla kalmadı. Türkistan ve Buhara'daki isyanları bastırdıktan sonra oralarda meydana getireceği birliklerle Afganistan ve Hindistan üzerine yürümek için Lenin'den müsaade istedi, istediği müsaadeyi de aldı.
Enver'in fikri böyle bir hareketle İtilâf Devletlerini korkutmak ve aralarında taksim etmek istedikleri Türkiye'yi kurtarmaktı.
Sayfa 90Kitabı okudu
Halil Bey;
"Osmanlı Devleti Cihan Harbine, iki gaye takip ederek karışmıştır: Devletin istiklâl ve tamamiyetinin muhafazası ve imparatorluk dışında kalan Müslüman ve Türklerin mahkumiyetten kurtarılması... Bu cihetle bu cihan cengi, Türkler ve Müslümanlar için, bir istiklâl ve kurtuluş cihadıdır."
"Enver Paşa'nın Moskova'nın yardımıyla ve Türk halklarından bir kuvvet oluşturarak harekete geçmek için buraya geleceği bilgisi yerli halk arasında yayılır yayılmaz, genel bir memnuniyet meydana gelmişti. Bu sıralarda Fergana yöresinde çete halinde Sovyetlere karşı savaşan Basmacılar arasında bu haber, daha büyük bir şevk, bir ümit uyandırmıştı. Ferganalılar, bir türlü Sovyet idaresine boyun eğmek istemiyorlar, başsız oldukları halde, gece gündüz harp etmekten gire durmuyorlardı."
Sayfa 75 - Bay ŞahabeddinKitabı okudu
Enver Paşa Nasıl Öldürüldü?
4 Ağustos 1922, Kurban bayramının ikinci günü, askerleriyle yaptığı bayram töreni sırasında doğudaki vadinin Dere-i Hakiyan bölümüyle Çegen tepesi doğrultusundan sesler duyulur. Bu bir Rus baskınıydı. Tam bu sırada Enver Paşa alelacele atına atlar, bir kaçı Türk olmak üzere yirmi beşe yakın atlı onu izler. Rus birlikleri Çegen tepesine mevzilenmişti. En önde bulunan Enver Paşa yanındakilerle Kalikov komutasındaki birliklere saldırır, bu saldırı Rus askerlerini kısa bir süre şaşırtsa da Enver Paşa mitralyöz ateşi önünde atından düşerek son nefesini v
Sayfa 78 - Bengi
Cemal Paşa;
"Efendiler, eğer Osmanlı Hükümeti bu harbe iştirak etmemiş olsaydı, memleketin istiklâli tamamıyla tehlikeye girmiş olacaktı"
İletiler
Bu insanlar ne kadar harika, ne kadar soylu ve nazikler! Bense ne kadar sıradan biriyim. 
Fyodor Dostoyevski 
Grigoriy Sergeyeviç Agabekov 
N. A. Nekrasov
Yorumlar ve İncelemeler
