Hakkında
1901 yılında Doğu Türkistan'ın Kaşgar vilayetine bağlı Yenihisar kazasında dünyaya geldi. Öğrenimini Doğu Türkistan'da tamamladıktan sonra çeşitli memuriyet görevlerinde bulundu.
1926 yılında Batı Türkistan'a geçerek burada milli mücadele taraftarlarıyla irtibata geçti. 1931'de Hoca Niyaz tarafından başlatılan ayaklanma sırasında Doğu Türkistan'daki valilerin halka yaptıkları zulmü Çin hükümetine anlatarak, bu durumun önlenmesini, aksi takdirde ayaklanmanın yayılacağını, Rusya'nın işgalinin sözkonusu olacağını anlattı. Ayaklanma sırasında ve sonrasında milliyetçilik faaliyetlerini sürdürdü.
1936 yılında Çin Meclisi üyeliğine de seçildi. Mücadelesini daha çok siyasi alanda yoğunlaştırmıştı. 1944'de İli'de başlayan ayaklanma neticesi kurulan hükümete girmesini İlililer istemedi. Ancak 3 yıl sonra Doğu Türkistan Hükümeti'nin başkanlığı Türkler'e verildiğinde hükümetin genel sekreterliğine getirildi. Bir yıldan fazla kaldığı bu görev esnasında, milliyetçi, anti-emparyalist ve anti-komünist politikalar sebebiyle, Rusya'nın ve Çin'in tepkilerini üzerine çekti.
1949'da Çin'in Doğu Türkistan'ı işgali ile birlikte o günkü Hindistan'ın Keşmir eyaletine iltica etti.
1954 yılında Türkiye'ye geçti. Türkiye'ye gelir gelmez İstanbul'da Doğu Türkistan Göçmenler Cemiyeti'ni kurarak, bundan sonraki faaliyetlerini Doğu Türkistan davasının dünya kamuoyuna anlatılmasında yoğunlaştırdı. Yabancı ülke yöneticileri nezdinde olduğu kadar Türkiye hükümetleri nezdinde de Doğu Türkistan davasının anlatılması için mücadele verdi. Parti liderleriyle görüştü. Başbakan ve cumhurbaşkanlarıyla görüştü.
Bu günden itibaren Doğu Türkistan Türkleri'nin durumunu bütün dünyaya anlatmaya devam etti. Bütün ömrünü bu konuya vakfetti.
İsa Yusuf Alptekin 17 Aralık 1995 gecesi vefat etti.
Unvan:
Doğu Türkistan asıllı Devlet Adamı ve Siyasetçi
Doğum:
Kaşgar, Çin, 1901
Ölüm:
İstanbul, 17 Aralık 1995
Okurlar
9 okur beğendi.
34 okur okudu.
1 okur okuyor.
36 okur okuyacak.
Sözler ve Alıntılar
1863 Yılındaki Hareket ve 14 Senelik is-
tikla,1 Devri : Yüz seneden beri Doğu Türkistan'ın
muhtelif bölgelerinde, fakat umumiyetle Kaşgar
şehrinde meydana gelen direniş hareketleri, 1863
yılında değişik bir durum arzeder. Bu sefer Doğu
Türkistan'ın bütün bölgelerinde ve aynı yılda hare-
kete geçiliyordu. 1863 nisanında Küçar şehrinde
Raşiddin Han, haziran ayında Karğılık şehrinde Ab-
dullah, ağustos ayında Kaşgar'da Sıddık Beğ, Ho-
ten'de Müftü Hacı Habibullah, Yarkent'te Muham-
med Ali, tli'de Ebu'l-A.Ia Hudaykuloğlu, Urumçi'de
Davut Halife, aralık ayında Çöğçek'te imam Mu-
hammed adlarındaki milli mücahitler
1876 yılında başlayan «ikinci Maınçur istilası»
devrinde de Doğu Türkistan'da çeşitli zulüm ve iş-
kence usulleri uygulanmıştır. Daha önceki yıldırma,
yoketme ve işkence şekillerine yenileri eklenmiştir .
. Bunları maddeler halinde kısaca aşağıya çıkarıyo-
ruz.
a - Her istila devrinde olduğu ve daha önce-
ki sahifelerde bahsettiğimiz gibi, halkı yıldırmak ve
ilerdeki direniş hareketlerine mani olabilmek için,
büyük bir katliam hareketine girişilmiştir.
b - Yakup Beğ zamanında inşa edilmiş olan
Türk - tslam mimarisine uygun bütün devlet ve hü-
kumet binaları, okullar ve kışlalar yıktırılmıştır.
Bunların yerine Çin mimarisine uygun binalar yap-
tırılmıştır. Hatta şehirlerin yanına etrafı yük-
sek surlarla çevrili ve tamamen Çin mimari
üslubuna uygun tarzda, özel şehirler inşa ettirilmiş-
tir.
c - 1881 senesinde Doğu Türkistan'ın müs-
temleke statüsü değiştirilmiş ve burası bir «Çin
eyaleti» kabul edilmiştir. Bunu perçinlemek için de,
Doğu Türkistan adını değiştirerek «Sinkiang» de-
mişlerdir. Buna uygun olarak diğer bütün şehirlerin
isimlerini de, değiştirmişlerdir. Değiştirilen şehir
isimlerinden birkaçı şöyledir:
Göktürkler, ilk senelerde yukarıda zikrettiği-
miz Avar 11.akaııhğı içerisinde yaşıyorlardı. «545
l'i'tı,ne�erinde Cu-Cen (Avar)lara isyan ederek ali Iıa-
kimiyeti elde ettiler. Ve az vakit içinde A-var Hü-
kümdarı Onabay Kağanı mağlup ederek, şarkta
Mançurya hudutlarından, garpta Karadeniz sahille-
rine, cenupta da Hindistan hududuna kadar uzanan
yerlere malik oldular ve tarihte malwn en büyük
Türk Devleti'ni kurdular.
Karahanlılar devri Arap kaynaklarında, «Ha.
ka.nWa.r Devri» olarak geçer. tsıa.m Ansiklopedisi'n-
de KarahanWardan, ilk İslam · Türk sülalesi olarak
bahsedilerek şöyle denmektedir. «Ka.raha.nlılar ta.bi-
ri, Şarki ve Garbi Türkista.n'da hüküm süren ilk
isl3.nı - Türk siila.lesine (840 - 1212) verilen sun'i
bir addır.»
Bir taraftan Çinliler Doğu Türkistan'ı barışla
mı yoksa savaşla mı ele geçirebileceklerini düşünür-
lerken; diğer taraftan Sovyet Rusya da boş durmu-
yordu. Doğu Tiirkistan'ın içinde bulunduğu bu du-
rumdan istifadeyi düşünüyordu. Bunun için Urum-
çi'nin dış kısmında Türklerle muharebade bulunan
ve çok sadist, muhteris bir insan olan Shen Shi
Ts'ai (Şın Şı-Say) a haber göndererek ; Türkis-
tan'da iş başına gelmeyi arzu ediyorsa, kendisine
yardım edeceklerini bildirdi.
İletiler
Biz Türk'üz...
Özbek, Kirgiz, Türkmen, Uygur, Kazak, Tatar aynı babanın birer çocuğu gibidir.
İsa Yusuf Alptekin
17 Aralık...
"Gönül arzu eder ki;
Türkistan meselesinin halledilmesi davasında öncülük şerefi, Türkiye'nin hakkı olsun. 90 yaşındayım gözlerim görmüyor ama mucadele azmimden ve vatana bağlılığımdan hiçbir şey kaybetmedim."
İsa Yusuf Alptekin
#17Aralık1995
Ruhun şad olsun 🇹🇷
DOĞU TÜRKİSTAN
Gönül arzu eder ki, Türkistan meselesinin halledilmesi davasında öncülük şerefi, Türkiye’nin olsun.
İsa Yusuf Alptekin
Yorumlar ve İncelemeler
