Michael Tomasello Gönderileri
Michael Tomasello kitaplarını, Michael Tomasello sözleri ve alıntılarını, Michael Tomasello yazarlarını, Michael Tomasello yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Elbette insanlar ortaklaşmacı melekler değiller; her türlü pis is için de kafa kafaya verirler. Ama bu tür işler genellikle "grubun" içinden olanlara karşı yapılmaz. Gerçekten de yakın zamanda yapılmış olan evrimsel modeller, politikacıların uzun zamandır bildiği bir şeyi ortaya koymaktadır: insanları işbirliği yapmak için motive etmenin ve bir grup olarak düşünmelerini sağlamanın en
iyi yolu, bir düşman belirlemek ve onların bizi tehdit ettiği konusunda milleti kışkırtmaktır. Bu yüzden, insanların dikkat çekici ortaklaşmacı kabiliyetleri aslen yerel grup-içi iletişimler için evrimleşmiş gibi görünmektedir. Belki de ironik olarak, ortaklaşmacılıktaki bu grup ruhu bugün dünyadaki savaşın ve sıkıntmnın da temel sebebidir. Çözüm -ki bunu söylemesi yapmasından daha kolay
dir- grubu tanmlayan yeni yollar bulmaktadır.
Gerçekten de yakın zamanda yapılmış olan evrimsel modeller, politikacıların uzun zamandır bildigi bir şeyi ortaya koymaktadır: insanları işbirliği yapmak için motive etmenin ve bir grup olarak düşünmelerini sağlamanın en iyi yolu, bir düşman belirlemek ve onların bizi tehdit ettiği konusunda milleti kışkırtmaktır.
Sayfa 84Kitabı okudu
Sosyalliğin nasıl evrimleştiğine dair standart açıklamaya göre hayvan türleri avcılardan korunmak için sosyalleşirler. En iyi savunma grup halinde yapılan savunmadır.
Sayfa 70Kitabı okudu
Kültürler, genellikle, çeşitli sosyal normlar aracılığıyla yardımlaşmacılığı ve ortaklaşmacılığı teşvik etmeye çalışır: İyi bir çocuk ol, yardımsever ol, yalan söyleme, oyuncaklarını paylas Bunların olumlu bir yanı vardır eğer bazı değer verilen sosyal normların hakkını verebilirsek, insanlar bize hayranlık duyarlar. Ama evrimsel açıdan normlarmn asıl işlevi ihlal edenleri cezalandırmak olsa gerek: Dedikodu yaparak itibarını düşürmekten tutun da gruptan dışlamaya ve hatta taşlayarak öldürmeye varana da kadar. Bir noktada, çocuklar, sosyal normlar ve standartlara göre yargılamalar yapan başka insanların hedefinde oldukların anlarlar. Ve bu yargıları etkileme girişiminde bulunurlar. Sosyolog Ervin Goffman'ın "izlenim yönetimi" diye adlandırdığı kavram. İşte bu uyanıkça davranışlardan, hepimizin itibarını geliştirmeye ve savunmaya bir dolu zaman ve enerji harcadığı kamusal benlik doğar.
Temel bir fark
Yakın zamanlı bir çalışmada, üç anne-bebek çiftinin yiyecek paylaşma davranışını sistemli -bir şekilde gözlemlendi. Araştırmacılar, bebeklerin anneden 84 kez yiyecek almaya çalıştığını ve bunun 50'sininreddedildiğini kaydettiler. Annelerin faal olarak yiyecek iletmeleriyse nadiren, sadece on beş kez, görüldü. Dikkate değerdir ki, annelerin faal olarak ilettikleri her bir yiyecek -iletilen yiyeceklerin yüzde yüzü- kendi yediklerinin daha az lezzetli olan kısmıydi, Örneğin, dış deri, dış yapraklar veya kabuk gibi. Bu, yine de diğer yetişkin lere veya akraba olmayanların çocuklarına yapacaklarından daha fazla; dolayısıyla burada annelik içgüdüsünün devrede olduğu kesin. Ama insan anneleri bebeklerini çok daha büyük bir sıklıkla faal olarak gözetim altında tutarlar ve hatta onlara abur cubur rüşvet verirler. Demek ki, yiyecek türünden kaynakları paylaşımı söz konusu olduğunda insan bebekleri, sempanzelerden daha cömertler. Ama yine de bunun sadece niceliksel bir fark olduğunu vurgulamak isterim. Açlıktan ölmek üzere olan insanlar da yiyecek paylaşımı konusunda cömert değiller. Mesele, şempanzelerin her an sanki açlıktan öleceklermiş gibi davranmaları.
Özgürce bilgi paylaşımı çok küçük çocuklarda dahi kendi doğallığında ortaya çıkmakta. Elbette çocuklar bundan kısa bir süre sonra yalan söylemeyi de öğreniyorlar ama bu ancak bir kaç yıl sonra oluyor ve halihazırda var olduğu varsayılan ortaklaşmacılık ve güvene dayanıyor. Eğer insanlar birbirlerinin yardımseverliğine güven duyma eğiliminde olmasalardı, yalan söyleme diye bir şey zaten ortaya çıkamazdı.
Her şey hesaba katıldığında ahlaki davranışlar insan türü için şu ya da bu şekilde doğru şeydir bu davranışlar Hem insanın benzersiz evrimsel başarısının vesilesidir hem de her bir bireyin kendi ahlaki kimliğine katkıda bulunur yapılacak tek şey ahlakın insan için doğru şey olduğu gerçeğine saygı duymaktır.
.
Işbirliği ile rekabet arasında tatmin
Paylaşmak
Tomasello ortak zemine ilişkin görüşlerini savunurken dikkat çekici bir
hipotez öne sürmektedir. Buna göre insanların birbirleri ile duyguları ve tavırları paylaşma davranışı aslında bu ortak zemini genişletmek amacıyla ortaya
çıkmış olabilir. Yazarın bu önermesi aslında insanların paylaşımda bulunma
davranışının evrimsel süreçte nasıl bir işlevi olduğuna dair de çarpıcı bir açıklama niteliğindedir. İnsanlar ne kadar çok paylaşımda bulunursa ortak zemin o
kadar genişler ve iletişim sürecinde boşlukları doldurmak da o denli kolay olur.
İnsan İletişiminin Kökenleri