Ünlü Özbek şairi ve siyaset adamı Muhammed Salih, 1949'da Harezm eyaletinde dünyaya geldi. 1966'da liseyi bitirdi; 68'de Sovyet Ordusunda askerlik görevine çağrıldı; 70'de terhis oldu. Aynı yıl Taşkent Devlet Üniversitesine kabul edildi, 75'de mezun oldu. Özbek şiirinde "Metaforistik Akım" denilen yeni bir ekolün mimarı olan Muhammed Salih kısa sürede bütün Sovyet aydınlarının tanıdığı bir isim olmuştur. 1985 Ocağında kaleme aldığı, Özbek Milliyetçilerin komünizme başkaldırısı olan "Politbüroya Mektub" bütün Sovyet aydınları arasında derin dalgalanmalar meydana getirmişti. Bu sosyal depresyon onu politikaya iten bir etken olmuştur. Özbek gençleri üzerindeki etkisi ona bazı tavizler verilmesini sağladı. Mayıs 1988'de Özbekistan Yazarlar Birliği Genel Sekreterliğine seçildi. Arkasından Moskova'nın arzusuyla Komünist Partisi üyeliğine davet edildi. Bu daveti O, "... komünizm güneşi, ters yönden doğmuştu yine oradan (batı'dan) gurubedecek!.." diyerek reddetti. Halkının içinde, vefakâr arkadaşlarıyla mücadeleye devam etti. 1985-90 yılları yoğun siyasi faaliyet içinde geçti. 90 Şubatındaki seçimlerde Parlamentoya Taşkent Milletvekili olarak girdi. Aynı yıl Nisan ayında "ERK" Partisini kurdu ve başına geçti. Partisi tarafından hazırlanan "Özbekistan'ın Müstakillik Deklarasyonu"nfu parlamentoya sundu ve orada aynen kabul edildi. Bu, büyük başarı idi. Bu arada edebî çalışmalarını da ihmal etmiyordu; 90 yılı başlarında Türkçe'den "Yunus Emre Divanı"nı Özbek Türkçesine çevirdi ve yayınlattı. 1991 yılı Aralık ayında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, karşı adaydı. Seçimlerden hemen sonra partisine baskılar başladı. Parti gazetesi yasaklandı. Bir süre gözaltında kaldıktan sonra serbest bırakıldı. 93 baharında Türkiye'ye geldi. Daha sonra Almanya'ya geçti, halen oradadır.
Sarı gül ayrılık ,
Kırmızı gül kavuşmak demek değildir.
Söyle onlara ,
Anlat sevgilim ,
Biz nasıl severdik birbirimizi ,
Nasıl sever idik ,
Gülleri yolunmuş bom - boş alemde !
Ben hayatın gerisinde kaldım, geciktim trene,
Durakta bir an takatim kesildi, dilim tutuldu.
Ufka bir balık misali atıldı son vagon,
Elimde kaldı bilet, kaldı büyük bohça
Öncelikle Muhammed Salih Özbek milliyetçisi değil Türk milliyetçisidir. Muhammet Salih eserinde özellikle bu konuya değinirken Türkistan coğrafyasında yaşayan bütün halkların Türk olduğunu Özbek, kırgız vb gibi ayrışmaların Sovyet Rusya politikası olarak meydana geldiğini söylemektedir. Ayrıca Muhammet Salih , Türkistan coğrafyasının jeopolitik öneminden bahsederken ortak dile , kültüre ve geçmişe sahip Türk cumhuriyetlerin ekonomik , sosyal ve askeri bir birlik kurmaları halinde nasıl kalkınacakları ve küresel bir güç olacakları hakkındaki düşüncelerini anlatmaktadır.
Özbekistan'da SSCB zülmünü rakamlar ile anlatarak başlıyor kitap. Daha sonra SSCB'nin yıkılmasının sancılarını ardından yıkılma sürecini. En sonunda ise Yeni devletin kuruluşunda yaşanan olayları. Milliyetçi tutumun engellenmesi için koyulan medya yasaklarını...
Devlet SırlarıMuhammed Salih · Toker Yayınları · 19971 okunma
Hak ettiği değeri görmemiş, özgürlük savaşçısı şair, senarist, gazeteci ve siyaset adamı, Özbekistan Erk Demokratik Partisinin eski lideri Muhammed Salih hakkında hazırlanmış bir derleme. Sinirlerimin yıpranacağını düşündüğüm için okumayı ertelediğim bir kitaptı ama okumayı daha fazla öteleyemedim. Muhammed Salih hakkında Türkiye ve uluslar arası basında yer almış, köşe yazıları, anılar, söyleşilerden oluşmuş bir kitaptır. Muhammed Salih dikta rejimine boyun bükmemiş ve öz yurdundan öz vatanından sürgün edilmiş bir bir ses bir yeryattır. Yayına hazırlayan
Şuayip Karakaş Prof. ŞUAYİP KARAKAŞ'a emekleri ve titiz çalışmaları için teşekkür ederim. Özbekistan penceresinden Sovyet Rusya sonrası Türk Devletlerinin ekonomik, sosyo-kültütel ve psikolojik yapısını yorumlayabileceğimiz bir derleme olmuş. Çünkü, Azerbaycan için Ebulfeyz Elçibey, KırımTürkler için Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Kuzey Kıbrıs Türkleri için Rauf Denktaş, Kırgızistan Türkleri için Alyasbek Alımkulov, Doğu Türkistan Türkleri için Osman Batur, İsa Yusuf Alptekin ne önem taşıyorsa Özbekistan Türkleri için de Muhammed Salih o kadar önem taşımaktadır.