...
askerlerin adalet ve dürüstlük fikrini tamamen reddetmediklerine kanaat getirmek için, on lara şehrin yağmasından elde edecekleri paradan çok daha fazlasını, tecavüz ettikleri kızlardan çok daha güzellerini tek lif edin ve koştuğunuz tek şart da hala direnmekte olan ve onları her an öldürebilecek üç dört bin düşmanı boğazlamak yerine gidip kendi krallarını, şansölyelerini, devlet bakanla rını ve başrahiplerini boğazlamaları olsun. Teklifinizi dehşet le reddetmeyecek tek bir asker dahi bulamazsınız.
...
Aristoteles'in çocuğu sütannesinin kucağındayken emmek istediği meme ucunu ağzına alıp geriye çektiği diliyle havayı pompalayarak ve boşluk oluşturarak tam anlamıyla hava basıncıyla işleyen bir makine oluştururken, babası bütün bunlardan bihaber rasgele doğanın boşluktan nefret ettiğini söyleyip duruyordu.77
Hippokrates'in çocuğu dört yaşındayken parmağını elinin üzerinde gezdirirken kan dolaşımını kanıtlıyor; oysa Hippokrates kanın dolaştığını bilmiyordu.78
Kim olursak olalım, hepimiz o çocuklar gibiyiz. Harikulade şeyler yapıyoruz ve hiçbir filozof bunların ardındaki mekanizmayı bilmiyor...
Tanrı'nın yaratmış olabileceği dünyalar ya bundan daha iyi, ya tamamen buna eşdeğer ya da bundan daha kötü olabilir. Daha kötüsünü seçemezdi; eşdeğer olanlara gelince, diyelim ki böyleleri var idi, aralarında seçim yapmaya değmez, hepsi de tamamen aynıdır, aralarında bir tercih yapılamaz, zira birini seçmek diğerini seçmek demektir. Dolayısıyla en iyisini seçmemiş olması imkansızdır. Fakat başka dünyaların var olması olası değilken bunlar nasıl olabildi?
Evrensel bir faydası bulunmayan, sıradan insanların erişimine açık olmayan ve düşünme yeteneklerini en çok çalıştıran kişilerin bile anlamadığı şeyler insanlık açısından gerekli değildir.
Sefil bir fani olan ben daha kendi zekamı kavrayamıyorsam, beni harekete geçiren şeyi bilemiyorsam, maddenin tamamına gözle görülür şekilde hükmeden o tarifsiz zekayı nasıl tanıyacağım?
Düşüncelerim zorunlu olarak beynime giriyor. O halde bu düşüncelere bağlı olan iradem nasıl özgür olabilir? Bin bir türlü durumda irademin özgür olmadığını hissediyorum, örneğin hastalığa yenik düştüğümde, tutku aklımı başımdan aldığında, muhakemem karşıma çıkan nesneleri kavrayama dığında, vs. Öyleyse, doğanın yasaları daima aynı olduğuna göre kendi irademin, bana en sıradan görünen durumlarda dahi, alt edilemez bir güce boyun eğdiğimi hissettiğim du rumlarda olduğundan daha özgür olmadığına kanaat getir mek zorundayım.