Bu Kirilov analizinin ikinci kısmına katılamadım. Bana sisteminin yanlış olduğunu kabul etmiş değil, sistemini tamamlıyormuş gibi gelmişti okurken. Tanrı yoksa insan tanrıdır ve bunu ispat etmesinin yolu da intihardan geçer şeklinde. Camus da buna benzer bir şey söylüyordu kendi yorumunda. Sen ne düşünüyorsun bu konuda Kaan?
Kitabı okuyalı bir zaman geçtiği için yaptığım incelemeye baktım. Çünkü senin dediğin gibi gelmişti bana da. İncelememe şu şekilde yazmışım zaten:
Kirillov'a göre Tanrı var olmalıdır ancak yoktur. Tanrı insanının acılarının ürünüdür. İnsanın düşmanını kutsallastirip pasifize etmesidir. Ancak insan acılarını kabul edecektir ve Tanrının olmadığının farkına varacaktir. O zaman mutlak kaos olacaktır. Bunu fark eden özgürlesecektir bir nevi ancak bu durumda insanın elinde intihardan başka yüce yol kalmayacaktir. İşte bu noktada Kirillov öncü olmak ister. Öncü olup insanlara yeni bir yol açmak: Kendini öldür ve özgür ol, insan- Tanrı ol. Tanrı yoksa Tanrıyı var et; kendin Tanrı ol.
Benzer bir akıbeti Tanpınar, Huzur romanında Suat karakterine dizayn etmişti diye hatırlıyorum ayrıca.
Evet, senin incelemen alıntıdaki yorumdan daha uygun Kirilov karakteri için. Kitabın felsefesi açısından önemli olduğunu düşündüğümden dikkat çekmek istemiştim.
Suat'ın durumu biraz daha belirsiz. Ne düşündüğünden, neye inandığından kendisi de pek emin değil kanımca. O nedenle Kirilov'dan çok Stavrogin'e benzetilebilir sanki.
Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir.