Harika bir söz. Zekâ, idrak yeteneği, sabır, öfke, mizaç, yetenek, heyecan... Her insan birbirinden farklı ve bir karar verirken müdahale edemediği zihinsel süreçler, farkında bile olmadığı hormonal aktiviteler, bilinçaltı koşullanmalar vs. çok fazla faktör var.
İnsanlar için özgür irade dediğimiz kavram ne ölçüde geçerli acaba? Zihin ve beden, kendisinden ve içinde bulunduğu çevreden ne ölçüde bağımsız ki özgür olabilsin?
Dolayısıyla insan bir potansiyeldir ve bu potansiyelin ne şekilde gerçekleşeceğini belirleyen de tamamen kendisine bağlı olan özgür seçimlerdir demek fazla iyimserlik olur.
Buradaki irade, insanın kendi seçimi ve kararı neyse kaderi de odur ve dolayısıyla kaderini kendi belirler; iplerin kendi elinde olduğu gibi bir özgürlük vurgusu ve mutlak kadere meydan okuma anlamındaysa ben yanlış yorumladım o zaman.
Benim ilk bakışta anladığım ise insanın seçememiş olduğu kişilik yapısı, onu limitleyen ve aslında çok da özgürce elinde olmayan seçimler yapmaya iten deterministik kaderi haline geliyor şeklindeydi.
Her iki şekilde de alıntıyı beğendim ama. 🙂
Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir.