Kitabın tarihsel göndermelerini okuyanlar kendileri anlayıp araştırsın zaten. İncelemelerde gördüğümüzde kolaya kaçmış oluyoruz. Bu tür göndermeleri anlamamak da bazen daha iyi olabiliyor. Çünkü edebi yönüyle daha fazla ilgilenmiş oluyoruz.
Kısacası Günter Grass: "Almanların halk olarak bir suç işlediğini gördüğüm zaman, Teneke Trampet'i yazmaya başladım." demiş.