Ehmedê Xanî
Kurmanc ne pir di bê kemal in
Em ma di yetîm û vê mecal in
Filcimle ne cahil û nezan in
Belkî di sefîl û bê xudan in
(...)
Bir yer altı suyu olarak kalmıştır Mem-û Zin
Doğuda bile çok az kimsenin bildiği
Çünkü Ehmedê Xanî takılıp kalmıştır
Her zaman sıkı bir kimlik kontrolüne
Sanırım bir tek Hilmi Yavuz’da geçer
Bildiğim kadarıyla yazılı Türk şiirine…
Cemal diyor ki aşktan aşka fark vardır
Bazen ipe götürür sallandırır sehpada
Buyurgandır adına hutbe okutur bazen
Kendine yol döşeyenden gerçek aşkı bekleme.
(...)
Zeyad Brûsk- Bagera mın
Herın gohdar bıkın nav û dengê Evîna wî digerîya li Cizîra Botan
Lê ez çıbıkım Ciwano carekê bibu hevparê Hizrên Ehmedê Xanî
Derde gıran, Aramî çîye nedizani, lowma bergehê xwe kırbû çîya û bani
Meşiya û çû Liber dilê mıni kovan, Bagerê min bû Çîrokek in Çîrokên şevan
Ehmedê Xanî
Ona yazı yazmayı öğreten yazı senin yazındır,
O, otuz yıldır yanlış yazılar yazmaktadır.
Çünkü o gaipten koptuğu zaman,
Tarih bin altmış bir idi.
Bu yıl kırk dört yaşa erişti
O, günahkârların öncüsü.
Ey kalem, sen de çok uzattın,
Bu kâğıdı çok karaladın, yeter artık!
Sözler inci gibi de olsa,
Çok olunca değersiz kalır.
Mücevherlerin değerini görmüyor musun?
Çünkü azdırlar ve nadirdirler.
~~~~~~~~~~~~~
Ey xame te jî gelek dirêj kir
Ev name bes e te pirr girêj kir
Herçend kelam-i şubhê dur bit
Bêgedri dibit dema ku pirr bit
Nabînî bi qîmet in cewahir
Lewra ku di hindik in di nadir
Acaba ney kendiliğinden bir şey söyler mi?
Hiç kalem kendiliğinden bir damla döker mi?
Kaleme kara işler yaptıran kâtiptir,
Ney saz çalandır ki, elinden feryat eder.
~~~~~~~~~~~~~~~~
Ma ney bi xwe tiştekî dibêjit
Xame bi xwe reşhekî dirêjit
Katib qelemi diket siyehkar
Sazende ye ney ji dest bihawar
Gerçi o görünüşte kötülük yaptı,
Ama aslında o kötülük huzur oldu.
Bazı işler vardır ki görünüşte kötüdür,
Bazı filler vardir ki görünüşte doğrudur.
Biri cefa suretine girmiş adalettir.
Biri de vefa kisvesine girmiş kahırdır.
~~~~~~~~~~~~~
Zahir wî egerçi kir qebahet
Batîn bûwe rahet ew qebahet
Şolin hene zahiren xerab in
Fi'lin hene sûreten sewab in
Yek 'edl e li sûretê cefayê
Yek qehr e di kiswetê wefayê
Bu iki cihan birbirinin kumasıdır.
Bu iki kuma birbirine çok karşıdırlar.
Sen birini boşamadıkça
Öbüründe hiçbir lezzet bulamazsın.
~~~~~~~~~~~~~~
Ev herdu cîhan bi hev hewî ne
Ev zerre li zerrê hev qewî ne
Hetta weku bernedî tu yêkê
Nabînî çu lezzetê ji yêkê
Zîn gibi genç olarak
Hayatını aşkla değiştiren kimse,
Ya da Mem gibi başını aşka feda eden,
Sevinç ve güzelliği onun yoluna feda eden kimse,
Elbette muradını alacaktır,
Her ne isterse ona kavuşacaktır.
~~~~~~~~~~~~~~~~
Herçî bi ciwanî şubhê Zînê
Tebdîl biket bi 'eşqê jînê
Ya mislê Memi bi'eşqê ser det
'Eyş û xweşiyê li rê bi der det
Elbette miradê dê hilînit
Herçî ku îrade dê bibînit
Kısacası, Mem'in sandukasını yeniden açtılar;
Bey dedi: "Mem, İşte sevgilin!"
Cesetten üç defa ses geldi,
"Merhaba" sözü geldi.
Gerçeğin bu sırrını herkes işitince
Hepsi bu aşkı tasdik ettiler.
Ta ki Zîn'i gelenek ve merasimle
Bildikleri gibi gömmeye hazırladılar.
Melek bakışlı Mem'in bulunduğu mezarın,
Yani o mücevherin içinde bulunduğu sedefin,
Üzerinde o kadar feryatla ağladılar ki
Gözyaşı yağmuru yağıyordu.
Hak emanetini teslim edeyim,
Süsümü ve parlaklığımı sana sipariş edeyim.
Zîn bu şekilde hakikatleri eda ettikten sonra,
Dünyayla ilgilerini kopardı.
Mem'in mezarını kucakladı,
Rahatsızlık görmedi artık beden candan.
Sonra Zîn geldi o çam fidanı boyuyla,
Bir servi oldu, mezarın üzerine gölge bırakarak
Perdesiz ney gibi inliyordu;
Devamlı gözyaşları dökülüyordu.
Sanırdın ki tıpkı Nisan ayında,
Yine buluttan derya döküldü.
Yağmur mezara yağdıkça
Her damlası on inci olurdu.
~~~~~~~~~~~~
Zîn hat û bi qametê senewber
Bû serw li ser wi sayeguster
Bê perde mîsalê ney dinalî
Hêstir diwerîn 'ele't-tewalî
'Eyni te digo di feslê Nîsan
Derya rijiya ji'ewri disan
Baran ku li turbeyê dibarî
Her dane dibûne deh mirarî
Hepsi Mem için ağlıyorlardı;
Her biri bir makamla sızlıyordu.
O kara giymişlerin siyah topluluğu,
Coşup taşan bir buluta benziyordu.
Gül rengi yanaklardan o kadar,
Birlikte kanlı gözyaşları dökülürdü ki
Sanki ilkbahar mevsiminde,
Gül bahçelerine yağmur yağıyordu.
~~~~~~~~~~~~~
Bi'l-cumle ji bo Memi dinalîn
Her yek bi meqamekî dikalîn
Telpê reşê wan siyahpoşan
Reh şubhetê 'ewrekî xuroşan
Ewçende ji'arizêd-i gulgûn
Vêkra diwerîn sirişkê pirxûn
Goya ku di feslê nûbiharî
Baran-i li gulşenan dibarî
Meleklerin davetli oldukları düğünde,
Tütsü çeşitleri de çok olacaktır.
Çünkü ben ve Mem, melekler gibiyiz,
Güzelliğe ve güzel kokulara meyilliyiz.
Meleklerin davetli oldukları düğünde,
Gelin ve damat cennetlik olacaktır.
~~~~~~~~~~~~
'Eqda weku dawetî melek bin
Eqsamê bixûrê dê gelek bin
Lewra ez û Mem meleksifat în
Em maîlê tîb û teyyibat în
'Ursa ku firişte dawetî ne
Damad û 'erûs-i cennetî ne