Murathan Mungan'ın ilk okuduğum kitabı. Dilini sevdim; akıcı ve sade.
Olay İran'da geçiyor. Yurtdışında yaşayan Akhbar'ın ülkesine döndüğünde değişen rejim sonucu karşılaştıkları ve ailesini aramasını anlatıyor.
Kitabı keyifle okudum fakat kadınların toplumda yeri olmaması, "burka" denilen bir örtü ile dünyayla bağlantılarının kesilmesi hüzünlendirdi okurken.. Yakınlarda okuduğum Khaled Hosseini'nin Bin Muhteşem Güneş adlı kitabında da benzer hüzne kapılmıştım. 21. Yüzyılda hâlâ kadınların bir birey olarak toplumda kabul görmemeleri ne üzücü..
Kitaptan bir alıntı ile sonlandırıyorum. Keyifli okumalar.
"Burkaya giden yolu çador açar."
"Çador annelerimizin, ninelerimizin geleneksel, masum başörtüsü değildir yalnızca. Kafalarımızdaki köprüdür. Örtünmek bir ahlak haline getirildiğinde arkası mutlaka gelir. Örtünmenin sonu yoktur. Kadınlar kefene kadar örtünmek zorunda kalırlar.."
Çador, "kadın'ın içine gizlendiği örtünün altında tüm bir toplum kimliğini sorgulayan, kişinin kendi “ben’i ile “öteki benʼlere ulaşma savaşımını anlatan ve tüm bunlara "var olma sancısı’nı ekleyip bunu her sayfada hissettirerek ilerleyen bir "sorunlar kitabı"dır. İnsanların kimliksizleştirilmesi temel izleği üzerinden ilerleyen metinde hâkim bakış açısı kullanılmış, durum/kesit anlatısı olarak kahramanın ruhunun egemen olduğu iç içe geçmiş bir zaman ve labirentleşen mekânlarla baştan sona bir “zaman-mekân sıkışması” yaratılmıştır. “Kaybolan-görünmeyen kadınlar”"ın anlatıldiği Çadorda kadın kahraman kullanılmamış, kadınların hikâyesi “varlığını her yerde hissettiren derin bir boşluk’la başkahraman Akhbar üzerinden somutlaştırılmiştır.
Savaştan yeni çıkmış bir toplumla yüzleşiyoruz Çador'da. Korku, baskı, şiddet bize kitap boyunca eşlik eden temalar. Ancak yazar özellikle kadınlar üzerindeki baskı ve şiddeti vurguluyor.
Akhbar yıllar önce terk ettiği ülkesine geri döner. Tek derdi ailesini bulmaktır ama ülkesi bıraktığı ülke değildir artık. Ülkenin yeni rejimi gereği artık kadınlar çador giymektedir. Dünaya'ya yalnızca gözlerinin önündeki kafesten bakabilmelerine izin verilmektedir. Yani kadınlar artık bir silüetten ibarettir; kişiliksizleştirilmiş, sesi kesilmiş, bastırılmış, korkutulmuş...
Sokak ortasında bir kadınla konuşmak, ona seslenmek, her şeyden önce onun kim olduğunu seçebilmeniz çok da mümkün değil. Ama Akhbar inat eder. Tek tek evleri gezer; tanıdık bir koku, bir ses duymak için oradan oraya koşturur. Annesini ablasını arar, aradıkça umutlanır, bulamadıkça umutlarının içinde kaybolur. Çador aslında kayboluşun öyküsüdür, kayboluşun ve yabancılaşmanın. İnsanın kendi insanlarına, kendi ülkesine yabancılaşmanın öyküsü.
Murathan Mungan'ın kalemiyle Çador sayesinde tanışmış oldum. Böyle konular beni zihinsel olarak çok yorsada ben kitabı çok sevdim. Baştan sona hüzünlü bir hikayeydi ve Akhbar'ın huzursuzluğunu çok derinden hissettim. Kısacık ama dolu dolu bir kitap.
Savaş sadece cephede silahla mücadele eden erkekleri değil, kadınları, çocukları, eşleri, sevgilileri, kardeşleri, anne, babaları da etkiliyor. Yıllar geçse de üstünden korku, baskı, sürgün, acı, ve özlem dinmiyor. Anılarını arayan bir insan savaşın ve yılların geçtiği ülkesine geri dönüyor, tabi hiç bir şeyi ve hiç kimseyi bıraktığı gibi bulamıyor arıyor, soruyor ama bulamıyor.
Savaş, ölüm, göç, yasaklar, güç, korku, ayrılık, hasret, aşk, din ve çok daha fazlasını bu kısacık öyküye sığdırmış yazarımız. Fakat çok daha geniş bir şekilde değindiği bir konu var. Kadınlar...
Kadınlar, her savaştan sonra belki çocuklardan sonra en çok darbeyi alan, en çok acıyı çeken, en çok baskı altında kalanlar onlardır. Savaş suçu sayılan
Murathan Mugan üstadın 2001-2003 yılları arasında yazdığı Çador kısa ama çok vurucu bir hikaye. Bir solukta okuyup bitirdim. Mungan'a bir kere daha hayran oldum. Yıllar sonra Humeyni'nin dinci diktatörlüğünü ilan ettiği İran'a dönen Akbar'ın ailesini aramasının öyküsü. Hem savaşı hem diktayı yaşayan topraklardan hiç yokmuş gibi çekilen bir tür var : Kadın. Kadın günlük yaşamdan silinmiş, çadorların burkaların karanlığına hapsedilmiş. Mungan'ın kapanmak zorunda bırakılan kadınların dramını anlatış biçimi müthiş. Elimde olsa yüzbinlerce bastırıp Akp ye oy veren kadınlara dağıtıp okumalarını isterdim. Bu kitabı şimdiye kadar okumadığım için çok ayıpladım kendimi. Siz de gecikmeden okuyun.
"Doğuda her sey usul usul birikir ve ansızın olur."
Savaş ve devrim sonrası İran da geçen bir dönüş ve arayış hikayesi.
..gideni günün birinde döndüren, geri dönmeye ikna eden,her şeyin kendisini olduğu gibi beklediğine inandiran yanıltıcı duygu daha çaldığı ilk kapının önünde yapayalniz bırakmıştı Akhbar'ı. Annesine sarıldığını düşündürüp serap olduğunu yüzüme vurması kalbimi kirsa da en başından beri biliyorsunuz sonunun da kitap gibi belirsiz ve mutsuz biteceğini.
Çador, kadınların bedensizliğe mahkum edilmesinin, bedenlerinin görünmez kılınmasının, yok sayılmasının kamuflajı… Yazar her ne kadar uzak bir coğrafyanın hikayesini anlatıyor olsada, geçmişten günümüze ninelerimizin, annelerimizin, kız kardeşlerimizin taktığı örtünün sadece bir baş örtüsü olmadığının o çarşafların altındaki hayatların hikayesi…
Çador ninelerimizin masum baş örtüsü değildir yalnızca kafalarındaki köprüdür diyor, örtünmek bir ahlak haline getirildiğinde arkası gelir, örtünmenin sonu yoktur, kadınlar kefene kadar örtünmek zorunda kalırlar diyor…
Kitaptaki karakterimiz Akhbar savaş öncesinde memleketi dışında gurbettedir. Memleketine döndüğü zaman ne yaşadığı yeri ne de ailesini bıraktığı gibi bulur. Ve sonrası bir arayışın hikayesi… Okumaya değer…
ÇADOR-MURATHAN MUNGAN,108 sayfa
Kitaba başlamadan önce Çador kelime anlamı nedir ona baktım.
“Çador; Çador, Çadar ya da Çadur (Farsça: چادر) İran'da kadınlar tarafından giyilen bir çarşaftır. Kullanımı antik zamanlara, Ahameniş İmparatorluğu'na dayanır. Pehlevi Hanedanı döneminde Batılı kıyafetler tercih edilirken, İran İslam
Çador bir simge olduğu için coğrafi bir noktayı hemen anımsattı, İran’ı. Simge diyorum, çünkü kadınları görüntü, ses ve varlık göstergesinden silikleştiysen bir ahlak adı altında ahlaksızlık örtüsüdür çador.
Daha kitaba başlar başlamaz bizi karşılayan hikaye ahlaksızlığı gözler önüne seriyor. Bir kadınsanız hep sorun teşkil edersiniz. Bir
"Bakışlarında çok yaşamış insanların değil, çok okumuş insanların görme gücü vardı."
.
#çador
#murathanmungan
#metiskitap
.
Zihnim yine #murathanmunganresmi okuduktan sonra ayyuka çıkan farkında olmanın farkındalığı ile ağırlaşmış...
Gözlerim yine beklentinin karşılanmadığı bir yolun sonundaki ıslaklıkla yıkanmış gibi .
İslam
Bazı insanların gülümseyişi hayatı kolaylaştırır...
Hüzünlü bir arayışın hikayesi olan Çador, flim tadında bir kitap... Her cumlesini birebir yaşayıp bütün duyguları hissediyorsunuz adeta...
Vatanına döndüğünde hiç bir seyi bıraktığı gibi bulmayan kahramanımızla birlikte kapı kapı gezer, kaybolan yaşamları bulmanın umudunu yaşarsınız okurken. Hayatı tamamlayan kadınların burkalarının içinde hayata dahil olmasının hüznü, savaşla birlikte yok olan yaşam aşkının yok oluşu, ölüm korkusu ile insanın insandan korkmasının duygu dolu hikayesidir Çador...
Iyi okumalar dilerim...
Çador Uzun zamandır karşıma çıkan ve kapak resmi ile beni kendine çeken bir kitaptı.Okudukça sanki İran yapımı bir film izliyormuşum gibi hoş hisler yarattı. Bu tür sinema yapımlarına konu olabilir ya da olmuştur ben bilmiyorum. Okudukça içine çekildiğiniz, sıkıldım sanıp yine de devam ettiğiniz bir kitap olacak. Arayışın öyküsü, kapanmanın da aynı zamanda. Bu kapanmayı kıyafet ile sınırlamadım ben. Çünkü insanın içine kapanmasının da sonu yoktur ... Kum tanesi gibi küçüldükçe yok olursunuz. Garip de bir inceleme oldu farkındayım. Ne anladiysaniz işte öyle.
Beğenip beğenmediğimi bile netleştiremediğim bir arayış öyküsü :) Savaş sonrası ailesini arayan bir adamı ve Ortadoğu coğrafyasında kadınların yaşadığı zorlukları anlatan akıcı bir öyküydü. Ancak kitabın sonu da dahil birçok nokta oldukça kopuk ve belirsizdi. Bir son beklentiniz olmadığı takdirde muhtemelen beğeneceğiniz bir kitap olabilir. Aksi halde kitaptan tatmin olmayacaksınız. Kısa bir öykü olması nedeniyle Murathan Mungan’ı bir de yazdığı öyküyle değerlendirin derim. Keyifli okumalar.
