Bir kitabın içerisinde, onlarca kitap vardır. Tıpkı Çanlar Kimin İçin Çalıyor? kitabında olduğu gibi. Ve ben de, bu kitabın içerisindeki kitaplardan bir tanesi hakkında konuşmak istiyorum. O kitap Maria'nın kitabı.
Anne ve Babanızı gözünüzün önünde kurşuna diziyorlar, sizin elleriniz bağlı olduğu için hareket edemiyorsunuz. Sonra sizi berbere götürüp saçlarınızı kökünden kesiyorlar. Ve siz kederden, aynadaki yüzünüzü tanıyamıyorsunuz. Kesilen saçlarınızı suratınıza vuruyorlar, yetmiyor ağzınıza tıkıyorlar. Bunu düşünmeye başladığımız an, Maria oluyoruz.
Ece Temelkuran'da okumuştum; "Kadınları yok etmek isteyen. önce saçlarından başlar."
Maria bunları aynı gün içerisinde yaşıyor. Ancak kendisini, kötü talihine esir edip hayattan kopmuyor, intikam ateşi yüreğini yakıyor. Bir de üstüne aşık oluyor. Belki aşkın en gerekli olduğu yerde aşık oluyor. Kendisini yetersiz, çirkin ve eğitimsiz görüyor. Bir yanda aşk ateşi bir yanda intikam ateşi. Bu öyle bir ateş ki, Faşistlerden intikam alacak çocuklar doğurmanın hayalini kurduruyor. Ama yaşadığı onca rezil şeyden sonra, anne olması da pek mümkün değil gibi.
Kitapta yine fark ediyoruz ki, "erkekler savaşır, acısını kadınlar çeker."
Maria'nın babasının, öldürülmeden önce söylediği son söz ile burada bitiriyorum;
"Viva La Republica"
"Yaşasın Cumhuriyet"
