Din Psikolojisi

Fromm, bir kişinin daha aşağı düzeydeki bir tapınma biçiminden (örneğin bir puta, bir hayvana, bir kişiye vs.) kendini kurtarabilmesinin ancak daha yüksek düzeydeki bir din biçimini benimsemesine bağlı olduğunu söyler.

Sayfa 80Kitabı okudu

F.E.Y.

c) Bir varlığa bağlanma ihtiyâcı (Psikanaliz ve Din)

İnsân yönelecek ve bağlanacak bir amaca sâhip olma anlamında dinsel bir ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaçla o, hayvanlara, ağaçlara, altından ya da taştan yapılmış putlara, görünmez bir Tanrı’ya, ermiş bir kişiye ya da şeytanca özellikleri olanlara, atalarına, ulusuna, sınıfına ya da partisine, paraya ya da başarıya tapınabilir.

Sayfa 80Kitabı okudu

Reklam

F.E.Y.

Kur’ân’da da, insânın tehlikeli durumda iken ALLÂH’a yalvardığı, tehlike geçtikten sonra ise ALLÂH’ı unuttuğu hâlbuki insâna yakışanın her zamân ALLÂH’ı hatırlaması olduğu vurgulanmaktadır.

Sayfa 79Kitabı okudu

F.E.Y.

Vergote’a göre, tehlikeli durumlar insanı Tanrı’ya bağlar.

Sayfa 79Kitabı okudu

F.E.Y.

(Erich Fromm’un Psikanaliz ve Din’inde geçiyor.

Aynı şekilde, Marx da ekonomik mahrûmiyetin insânları dîne sığınmaya ittiği görüşündedir. Ona göre din bir afyondur. Yâni ekonomik yönden mahrum olan insânlar dinle uyuşturulmakta, tepkisiz hâle getirilmektedir.

Sayfa 79Kitabı okudu

F.E.Y.

b) Güçsüzlük ve Çâresizlik

Freud ve Marx, dinin gerçeklerden kaçma ve bir telâfi aracı olduğunu belirtmektedir. Freud dinin, insanın toplum ve tabiat karşısındaki güçsüzlüğünün, çâresizliğinin bir ürünü olduğu görüşündedir. Freud’a göre toplum, insânın içgüdüsel arzularının önemli bir kısmını engeller. Doğa güçleri de aynı şekilde insan davranışlarına birçok konuda engeller koyar. Bu durumda gerçek realite ile, tabiatla ve toplumsal realite ile baş edemeyeceğini anlayan, bunun korkusunu yaşayan insân, hayâli bir Tanrı realitesi oluşturur. Freud bunun bir “yanılsama” olduğunu, böyle bir davranışla kişinin âdeta çocukluk dönemine geri döndüğünü belirtmektedir.

Sayfa 78Kitabı okudu