Yabancıların bizim eserlerimize, bizim değerlerimize bizden çok sahip çıkıp bunlarla ilerleme sağlarken bizim bunlardan bihaber oluşumuzun acı bir örneğini daha önümüze getiriyor.
"Hay bin Yakzan'ın bizdeki etkilerinden söz etmek mümkün değil. Çünkü biz ne İbn Tufeyl'i ne de eserini tanıyoruz.
Batılılaşma süreci içinde "düşünsel bir göç", "ruhsal bir uyruk değişimi" olayı yaşayan aydınımızı değerlendirirken Sait Halim Paşa bunların "Bilgisizliğin en kötüsüne, kendini bilmeme" ye düştüklerini söylüyor."