14. yüzyılda, perfectus belaslatinas isimli bir rahibin, çalıştığı manastır başta olmak üzere tüm manastır dünyasında yaşanan kayırmacılık, nepotizm, otoriteye boyun eğme, dünyevileşme süreçlerini adım adım anlattığı bir el yazması kitap. kitabı bulup özet çevirisini yapıp gün yüzüne çıkaran kişi prof. dr. kemal gözler.
kitapta özetle, normalde idari anlamda özerk olan ve dini işler dışında hiçbir şeyle ilgilenmeyen, dünya ile bağlantılarını kesmiş, kendi hallerinde yaşayan rahiplerden oluşan manastırların, bağlı bulundukları "potestas ordinis" (düzenleyici üst kuruluş) tarafından nasıl adım adım ele geçirildikleri, düzenlerinin nasıl değiştirildikleri, kalitelerinin nasıl bozulduğu aşama aşama anlatılıyor. kitabın yazarı perfectus belaslatinas, uzun yıllar alan bu dönüşümün önüne geçememelerinin sebebi olarak "korku"yu gösteriyor: “korktuk. dünya nimetlerinden vazgeçip, manastırlara kapanan biz rahiplerin, meğerse yitirecek ne kadar da çok şeyi varmış!"
kitabı, içinde günümüzle inanılmaz bağlantılı, hatta yer yer bire bir aynı durumlar geçtiği için önemsiyorum. boğaziçi üniversitesi'ne paraşütle atanan kayyum rektör ile manastıra o manastırda çalışmayan, hatta çalışabilmesi için gerekli olan eğitim seviyesinde dahi bulunmayan, sırf akraba kontenjanından atanan rahip arasında hiçbir fark yok.
kitap ile ilgili tek olumsuz gözlemim, çeviride latince bazı kelimelerin türkçeleştirilmeden, orijinal hallerinde bırakılmasıydı. kemal gözler bu durumu "bazı latince ifadeleri güzelliklerinden dolayı aynen bıraktım." şeklinde açıklıyor ama bir yerden sonra insan okurken yoruluyor.
