Romalılar kuzeydeki Keltler'in ülkesi, bugünkü Fransa'yı işgal ediyor. Jul Sezar, burayı fethediyor ama sonrasında ömür boyu bunların isyanları ile meşgul oluyor. Roma bir türlü rahat edemiyor.
"Bunlardan bıktık, usandık, bunlar bir türlü adam olmuyor, Keltliklerinden bir türlü vazgeçmiyorlar."
diyorlar. Roma'da senato toplanıyor ve çare arıyorlar. Bir tanesi diyor ki; "Gidip hepsini keselim."
Olur mu diye itirazlar yükseliyor. İtiraz etmelerinin sebebi merhametlerinden değil "Gücümüz ve zamanımız yetmez." diye itiraz ediyorlar. Pratik olmadığı
için yapmıyorlar. "Askerî açıdan sürekli işgal altında tutalım." teklifi de rağbet görmeyince, bir senatör yeni bir teklifte bulunuyor ve diyor ki: "Onları Latince
yokuşuna sürelim, Latince bilmeyen adam değildir diye propaganda yapalım, eğitim dilini Latince yapalım. Sonra bunlar dilini unutur. Dili giderse her şeyi
gider. Bir nesil sonra bunlar Latin tavşanlar olurlar."
Bu teklif çok mantıklı bulunuyor. Öyle ya çok pratik "Bunları kesersek; köleliğimizi, hamallığımızı yapacak adam kalmaz. Enayi miyiz? Bunları evcil Latin
tavşanlar yaparız, olur biter." Nitekim bir nesil sonra bitiyor.
Oktay Sinanoğlu