Korkunç bir öykü, her cümlesi sarsıcı
Bu kitap o kadar acı ki... Bu kadar korkunç bir öykü okuyan çok azdır. (Bizim ülkemizde Sevr'den sonra ve Milli Mücadele yıllarında yaşanan katliamların ne kitabı yazılmış ne de filmi yapılmıştır. Yapılsa bu kitaptaki kötülüklerden daha fazla olduğu aşikardır. Yalnızca haber olarak okuduklarımız kanımızı dondurmaya yetiyor, bir de Leyla gibi romanını okusak kendimize gelemeyiz. Bunu da belirtmeden geçemezdim.)
Bosnalı Leyla'nın korkunçtan öte hikayesi bu kitap. Savaşla insanların ne derece canileşebileceğinin bir göstergesi. Birçok yerde okuduklarımı hazmetmek çok zordu. Bunlara bir örnek vereyim: Kızları, tecavüz için topladıkları bir oda var. Askerler gelip gidip kızlara tecavüz ediyorlar. Kızlardan biri ölmüş, asker farkında bile değil başlıyor tecavüze. Diğer esir kızlar ağzını açıp tek kelime edemiyor. Asker işinin ortasında fark ediyor ve niye söylemiyorsunuz diye kızlara çıkışıyor.
Veya bir başkası da şöyle, Leyla ondan faydalanılma planlarından habersiz bir yere getiriliyor ve banyo yapıyor orada. O kadar kirli, o kadar zayıf ve o kadar perişan ki... Banyo yaptıkça üstünden başından akan bitleri görüyor. Bitler oluk halinde üstünden akıyor. Tasavvur edebiliyor musunuz? Nasıl bir hale düşürüldü kaç tane genç kız? Çok acı, çok rahatsız edici bir kitap. Fakat bazı gerçekler rahatsız eder. Zaten rahatsız da etmeli ki bir daha olmasının önüne geçilsin.
Herkes okumalı.
Leyla
Mavi kəpənəklərin aşkar etdiyi tarixə dair not
Hal-hazırda oxuduğunuz və ya oxuyacağınız “Leyla” əsəri müharibəni, insanların necə vəhşi ola biləcəyini, eyni zamanda bir insanın digər insan üçün nə qədər fədakar ola biləcəyini, qadınların möhtəşəm varlıqlar olduğunu və gələcəyə inamla, ümidlə baxmağın bu həyatın ən gözəl neməti olduğunu anlamağa yardım edir. ”Leyla” bədii və ya avtobioqrafik əsər deyil, ”Leyla” bir tarixdir.
Bu inanılmaz tarixi yaşamağı hər kəsə tövsiyə edirəm. Bir anlıq da olsa insanların özünü Leylanın yerində hiss etməsini, qadının möhtəşəm bir varlıq olduğunu görməsini istəyirəm və ən əsası, hər kəsin kitabxanasında “Leyla”nın olmasını istəyirəm. Alexandra Cavelius
