“Eğer nefesi geniş biri isen, (sırları çıkartmak için) Kur’an denizine dal, yoksa zâhirî tefsirleri incelemekle yetin. Ehli değilsen ona dalma; dalarsan helâk olursun. Gerçekten, Kur’an’ın (ilim ve sır) denizi çok derindir.
Muhyiddin İbnü’l Arabî
Cafer-i Sâdık’ın (rahimehullah) şöyle dediği rivayet edilmiştir:
“Şüphesiz Allah Teâlâ, kelâmı okunurken kullarına tecelli eder, fakat onlar görmezler.”
Abdullah b. Abbas (radıyallahu anh), “Allah, yedi kat göğü ve yerden de bir o kadarını yaratandır. Allah’ın emirleri bunlar arasında inip durmaktadır ki Allah’ın her şeye kadir olduğunu ve Allah’ın her şeyi ilmiyle kuşattığını bilesiniz” (Talâk 65/12) âyeti hakkında demiştir ki: “Eğer onu bütün manasıyla tefsir etseydim, beni taşlardınız.”
Mücâhid’in şöyle dediği nakledilmiştir: “Âlemde her ne varsa, muhakkak o şey, Kur’an’da bir şekilde mevcuttur.” Kendisine,
“Peki, Kur’an’da dükkânlar nerede zikrediliyor?” diye sorulunca, Mücâhid,
“Allah Teâlâ’nın, ‘İçinde oturulmayan ve orada sizin için eşya bulunan evlere izinsiz girmenizde size bir sakınca (ve günah) yoktur’ (Nûr 24/29) âyetinde kastedilen yerler, dükkânlardır” demiştir.
İbn Ebü’l-Fazl el-Mürsî (rahimehullah) demiştir ki: “Kur’an, öncekilerin ve sonrakilerin ilmini içinde toplamıştır; şöyle ki onları hakiki bir ilimle ancak Kur’an’ın sahibi Allah bilir. Sonra, Allah Teâlâ’nın kendi zatına tahsis ettiği ilimler hariç, Kur’an’daki ilimleri Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) bilir. Sonra ondan bu ilimlerin büyük bir bölümünü sahâbe-i kirâm efendilerimiz aldı. Onların ilimde en üstün olanları, dört halife, İbn Mesud ve Abdullah b. Abbas’tır (radıyallahu anh). Hatta İbn Abbas (radıyallahu anh) şöyle demiştir:
‘Eğer devemin bağını kaybetsem, onu (nasıl bulacağımı gösteren ilim ve işaretleri) Kur’an’da bulurdum.’”
Hz. Ali (radıyallahu anh) demiştir ki:
‘Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem), insanlardan ayrı olarak bana gizli bir ilim vermedi; ancak Allah Teâlâ’nın bir kula, kitabındaki âyetleri anlayacak özel bir anlayış vermesi bunun dışındadır, bana verilen de budur.’