Hükümdarlar hangi hakla hükmediyor peki?
Kim onaylıyor iktidarlarını ve mevkilerini?
Katır gibi inatçı olmalı, ona ne şüphe
Tanrı'nın onayı olmadan bir saat bile
tahtta davetsiz bir misafir gibi oturan
ve başkanlık koltuğundan duyduğu gururu
herkesin gözüne sokan bir ademoğlu.
Ancak İlahi Hak'la olur her ne olursa,
hiçbir şey gerçekleşmez Tanrı onaylamazsa.
Bir budala bozabilseydi eğer O"nun tasarısını
veya bir zorba durabilseydi şayet O'na karşı,
hayret verici bir durum olurdu bu doğrusu!
Öyleyse Tanrı? Gücendirmeyi istemem ama
görevi ihmalden suçlu olsa gerek bir parça.
Ambrose Gwinnet BIERCE
(Şeytanın Sözlüğü)
Kaplamanın çatlağında saklanan örümceğin
kafasındaki sekiz parlak kara amber damlası.
Kırmızı balığın gözü kendi duru dünyasından
bizim derinlik ve yok oluştan ibaret dünyamıza bakan.
Loş bir salonda üç parçalı bir ayna
çoğaldıkça küçülen kendi karanlığında.
Bir teleskop şehrin öbür ucunda ya da Eldebaran yıldızında.
İnandığın o kıskanç tanrı. Komşularının iflah olmaz hırsı.
Güneş, ta kendisi, dönmeye başladığında
yalnızca bir kez göz göze geldiğin.
Odandaki yaşlı hayalet
hiç görmediğin
o ürkek misafirin.
Yolunu kaybettiğin ormanlar,
nereye gittiğini senden iyi bilen.
-Ursula K. Le Guin
Günter Grass - Teneke Trampet
Alman yazar Günter Grass'ın 1959 yılında yayınladığı Teneke Trampet, yayınlandığı ilk günden itibaren dünya edebiyatında önemli bir yer edindi. Hatta bu kitap yazara 1999 yılında kendisine Nobel Edebiyat ödülünü kazandırmıştır. Kendi ifadesiyle büyümeyi reddedip cüce kalan tiz sesiyle her türlü camı kırma yeteneğine sahip üç yaşından beri kırmızı teneke trampetinden ayrılmayan Oskar, romanın ana karakteridir. Oskar bir anti-kahramandır. Yaptıklarıyla sürekli kendinden nefret ettirir. Fakat öyle ilginç bir karakterdir ki ondan tam anlamıyla nefret de edemezsiniz. Kitap boyunca Oskar'ın ağzından bir anlatım olur ama aynı paragrafın içinde bile tanrı-yazarın devreye girip "Oskar" diye bir anlatımı da söz konusudur.
Kitap, 47 bölüm boyunca Birinci Dünya Savaşı'ndan daha önceki bir zaman diliminden başlayıp ta 1951 yılına kadar olan süreçte Danzing şehrini anlatır. Nazilerle birlikte bir şehrin dönüşümüne, Yahudilere başlaya düşmanlığa, şehrin içinde kardeşçe yaşayan Polonyalılarla Almanların birbirine düşman oluşlarına ve daha birçok tarihi olaya Oskar'ın tanıklığıyla misafir oluruz. Büyülü gerçekçi bir anlatımın da kullanıldığı bu çok değerli kitabı özellikle Kamuran Şipal çevirisinden (Gendaş ya da Cem Yayınları) okumanızı öneriyor ve 1979 yılında En İyi Yabancı Dilde Oscar Ödülü alan filmini de izlemenizi tavsiye ediyorum.
Bu kitabı daha detaylı incelediğim videoyu aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz:
youtu.be/HgauC_zxcXE
Ayrıca bu kitaba sitede yazdığım inceleme için:
#45629991
BEŞ LİRANIN LÂNETİ
Bazen üst perdeden düşündüğümde "Başka insanların günahlarının lanetini benim taşıdığım demler de oluyor mudur?" dediğim olur her nedense. Aslında böyle düşünmeme neden olabilecek yaşantısal şemalara o kadar da sahip olmadığımı biliyorum ama bazen bu şüphelerimi doğrular nitelikteki yaşantılara da maruz kalmıyor da